VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Mycobacterium tuberculosis insan, Mycobacterium bovis sığır ve Mycobacterium avium kanatlı tüberkulozunun başlıca etkenleridir. Diğer patojen mikobakterilerden M. leprae insan leprası (cüzzam) ve M. avium subsp. paratuberculosis
sığır paratüberküloz hastalığının etkenleridir. Mycobacterium bovis ve Mycocacterium avium subsp. avium ince, 4 µm’ye kadar uzunlukta olabilirlerken M. avium
subsp. paratuberculosis kalın ve genellikle de 2 µm uzunluktan kısadır.

Mikobakteriler tarafından meydana getirilen en önemli hastalık tüberkülozdur.
OIE’ye göre B listesinde yer almakta olan tüberküloz evcil hayvanlar arasında en
çok sığırlarda görülmektedir. Bunun dışında domuz, kedi, köpek, koyun, keçi, at
ve kanatlılarda da infeksiyona rastlanır.

Moleküler tanı: Son yıllarda, insan ve hayvan tüberkülozunun tanısında moleküler yöntemlerden yararlanılmaktadır. Spesifik DNA bölgesinin çoğaltılarak
tanımlanmasını sağlayan PCR ve benzer teknikler M. tuberculosis ve M. bovis’in
tanısında yaygınlık kazanmaktadır. Klinik materyallerden (balgam, idrar, kan,
lenf düğümü, süt) yapılan PCR çalışmaları insan ve sığır kökenli tüberkülozun
tanısında kullanılmaktadır.

Aktinomiçesler, aktinomisetler içinde yer alan bakteri gruplarındandır. Aktinomiçesler, Gram pozitif, uzun, filamentöz ve pleomorfik yapıda, hareketsiz, kapsülsüz, sporsuz, anaerobik veya fakültatif anaerobik bakterilerdir. Üremek için zenginleştirilmiş besiyerine gereksinim duyarlar. Modifiye Ziehl Neelsen boyamada
negatiftirler. Mukoz membranlara kolonize olurlar

Epidemiyoloji
Aktinomiçesler, mukoz membranlarda, diş yüzeylerinde ve daha az olarak da gastrointestinal bölgede bulunur. A. hordeovulneris dışında bu cinsin patojenik üyeleri memelilerin mukoz membranlarında kolonize olur. A. bovis sığırların ve diğer
hayvanların orofarinksinde bulunur. A. viscosus köpek ve insanların ağız boşluklarında komensaldir. A. hordeovulneris’in yerleşim yeri kesin olmamakla birlikte bu
organizma Hordeum cinsi otların tohum başlarındaki dikenlerle yakın alakalıdır.
Aktinomikotik infeksiyonların çoğu endojendir. İnfeksiyon bakterinin konakçısındaki duyarlı bir dokuya ulaşması ile şekillenir. İnfeksiyonlar üst sindirim sisiteminin mukoz membranlarındaki yaralarla başlar. Isırma diğer bir bulaşma yoludur.

Arcanobacterium pyogenes, Gram pozitif, 0.2-0.3 x 0.5-2 µm boyutlarında küçük ince çomakcık veya kokoid formda, tek, çift veya kümeler halinde X, Y ve V harfleri benzeri şekiller oluşturan, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz bir
bakteridir. İdentifikasyonda, koloni morfolojisi ve Loeffler Serum besiyerindeki
proteolitik aktiviteden yararlanılır

Nokardialar aktinomisetler içinde yer alan bakteri gruplarındandır. Çoğunlukla
toprakta ve çürümekte olan bitkilerde saprofitik olarak bulunurlar. Bu cinste Nocardia asteroides evcil hayvanlardaki en önemli patojendir. Günümüzde, N. asteroides, N. farcinia ve insan patojeni olan N. nova’yı da kapsayan 12 Nokardia türü
tanımlanmıştır. Nokardialar Gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, aerobik, genellikle
branşlı ve aerial hifa oluşturan çomaklar şeklinde bakterilerdir. Gram ile boyanmış nokardia, aktinomiçesden ayırt edilemeyebilir.

Mikobakterilerin temel özellikleri yavaş üremeleri, aside dirençli olmaları, hücre duvarlarında bol miktarda lipid bileşikleri ve genomlarında yüksek GC içermeleridir. Gram boya ile kolay boyanamamalarına rağmen Gram pozitif olarak kabul edilirler. Doğru cevap C'dir.

Mikobakteriler gram pozitif, 0.2-0.6 μm x 1.0-10 μm boyutlarında, hafif kıvrık veya düzgün çomak ya da kokoid şekilde, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz, fimbriasız ve aerobik bakterilerdir. Doğru cevap D'dir.

Mikobakteriler tarafından meydana getirilen en önemli hastalık tüberkülozdur. Doğru cevap B'dir.

Tüberkülozun tanısı için laboratuvara canlı hayvanlardan idrar, süt, kraşe, uterus akıntıları, deri kazıntıları; ölü hayvanlardan ise lezyonlu doku ve organlar gönderilebilir. Doğru cevap E'dir.

Tüberkülin testinde, saflaştırılmış protein ekstratları (PPD) sulandırılarak deri içi yolla uygulanır. Doğru cevap E'dir.

Aktinomiçesler, Modifiye Ziehl Neelsen boyamada negatiftirler. Doğru cevap C'dir.

Aktinomiçeslerin genel habitatları nazoferingeal veya oral mukozadır. Arcanobacterium lezyonlarının yerleşimi yumuşak dokulardır. Nokardia türlerinde aerial filament üretimi bulunmaktadır. Nokardia türleri aerobiktir ve genel habitatları topraktır. Doğru cevap B'dir.

Nocardia türlerinden Nocardia asteroides evcil hayvanlardaki en önemli patojendir. Doğru cevap A'dır.

Patojenik Nokardia infeksiyonlarından en sık etkilenen hayvanlar köpeklerdir. Doğru cevap A'dır.

N. asteroides infeksiyonlarında alınan laboratuvar örneklerinde granüllere sık rastlanmaz. Doğru cevap B'dir.