VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Enterotoksijenik ishaller yenidoğan buzağı, kuzu, tay, köpek ve domuzlarda meydana gelmektedir. Hastalığa ETEC neden olmaktadır. ETEC’lerin enterositlere bağlanması, sahip oldukları kapsüler K antijeni ve fimbrial antijenleri (F) sayesinde olmaktadır. E.coli’nin invaziv suşları tarafından meydana getirilen invaziv hastalıklar daha çok yeni doğan hayvanlarda gözlenir. EPEC’ler toksin üretmezler ancak, bağırsakta tipik lezyonlara yol açarlar. Bazı E.coli suşları ise, kanlı ishale neden olur ve bu suşlar EHEC olarak adlandırılırlar.

E.coli, Kanlı Agar’da S tipli kenarları düzgün koloniler oluşturur. Bazı suşları ise hemoliz oluşturur. MacConkey Agar’daki koloni görüntüsü yine S tipi olup rengi pembedir. Bunun nedeni MacConkey Agar’da bulunan laktozun E.coli tarafından fermente edilmesidir. EMB Agar’da ise E.coli metalik yeşil röfleli koloniler oluşturur. Sıvı besiyerlerinde (Nutrient Buyyon, BHI Buyyon gibi) ürediğinde ise homojen bulanıklık oluşturur.

Paratifo infeksiyonlarında izolasyon identifikasyon prosedürleri değişiklik göstermekle birlikte temelde 4 aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamaların doğru sıralaması;

Salmonella için ISO 6579 yönteminde ön zenginleştirme basamağı TPS’de 37°C’de 16-20 saatlik inkubasyon şeklinde uygulanır.

Yersinia enterocolitica insan ve hayvanlarda akut gastroenteritislere neden olan ve hayvansal gıdalarla insanlara bulaşabilen zoonoz bir etkendir. Yersinia pseudotuberculosis, başta rodentler olmak üzere at, sığır, domuz, koyun, keçi, köpek, kedi ve ayrıca hindi ile kanaryaları etkileyen, enteritis ve septisemi ile karakterize hastalığa neden olan bir etkendir. Yersinia pestis ise insan ve kedilerde veba hastalığının etkenidir.

Gram negatif, 0,7-1,5x2,0-5,0 µm boyutlarında, kısa ve küçük çomaklar tarzında bakterilerdir. Salmonellalar, fakültatif anaerobik özellikte, sporsuz ve kapsülsüz olup, S. pullorum ve S. gallinarum hariç hareketlidirler.

Kısraklarda Salmonella abortus equi ve koyunlarda Salmonella abortus ovis düşük yapmaya neden olan mikroorganizma ikilisidir.

Ürettiği kırmızı pigmenti (prodigiosin) sayesinde karakteristik kırmızı kolonileri Nutrient Agar ve MacConkey Agar’da rahatlıkla görülebilen mikroorganizma türü Serratia marcescens'dir.

Enterobakterilerin ayrımında kullanılan Indol (I), Metil Red (MR), Voges-Proskauer (VP) ve Sitrat (C) testleri “IMVIC” şeklinde kısaltılmıştır.

Salmonellaların sitotoksinleri ise Şigella toksinine benzer
karakterde olup, bağırsak mukozasındaki epitellerin protein sentezini engeller.

S.gallinarum Kanatlı tifosuna neden olmaktadır. Tablo 5.2
Bazı Salmonella serovarlarının insan ve hayvanlarda oluşturdukları
hastalıklar

Örneğin laktozu kullanan bir bakteri olan E.coli MacConkey Agar’da pembe
renkte koloni oluştururken, laktozu kullanamayan salmonellalar ise şeffaf renkte
koloni oluşturur.

Y.pestis ise insan ve kedilerde veba
hastalığının etkenidir.

Önemli bir türü olan Serratia marcescens (S.marcescens),
atlarda konjunktivitise, pnömonilere, septisemi ve endokarditise neden olmaktadır. S.marcescens ürettiği kırmızı pigmenti (prodigiosin) sayesinde karakteristik kırmızı kolonilerini oluşturur. Bu pigmentler Nutrient Agar ve MacConkey Agar’da rahatlıkla görülebilir.