VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Brusella cinsindeki türler hareketsiz, Gram negatif, küçük kokobasiller tarzında
olup, spor içermezler. Boyutları 0,6×1.5 µm kadardır. Flagellaya sahip değildir;
hareketsizdirler. Pilusları yoktur ve kapsül oluşturmazlar. Aerobiktirler, fakat Brucella abortus (B.abortus) ve B.ovis üremek için % 10 CO2’e gereksinim gösterir.

Moraksella alt genusunda en sık görülen tür
Moraxella bovis (M.bovis) zenginleştirilmiş besiyerlerinde ürer ve Kanlı Agar’da
hemolitik koloniler oluşturur. Transformasyonla genetik madde aktarımı ve otoaglutinasyon özellikleri vardır.

Taksonomilerinde sürekli değişiklikler bulunan
Aeromonaslara ait en son sınıflandırmaya göre; hareketli ve mezofilik Aeromonaslar olan ‘A.hydrophila kompleksi’ içinde; A.hydrophila ve A.bestiarum, ‘A.caviae
kompleksi’ içinde, A.caviae, A.media, A.encheleia ve A.eucrenophilc, ‘A.sobria
kompleksi’ içinde; A. sobria, A.veronii, A.jandaei ve A.trota türleri bulunmaktadır. Hareketsiz ve psikrofilik Aeromonaslar ise A.salmonicida ve alt türlerini kapsamaktadır. A.salmonicida çeşitli balık türlerinde furunkulosis hastalığına sebep
olur. 5 alt türü bulunur, bunlar; subsp. salmonicida, subsp. achromogenes, subsp.
masoucida, subsp. pectinolytica ve subsp. smithia. Flagellasız ve hareketsizdirler.

Actinobasillus lignieresii ruminantlarda, Actinobasillus equuli atlarda, Actinobasillus suis domuzlarda infeksiyonlara neden olurken, Actinobasillus pleuropneumonia domuz, buzağı ve danalarda pnömoni meydana getirmektedir.

PASTÖRELLA VE MANHEMİA
Genel Özellikleri
Bu iki cins 0.2×1-2 µm boyutlarında, hareketsiz, Gram negatif çomak veya kokobasil tarzında bakterilerdir. Oksidaz testleri pozitif olan bu iki bakteri cinsi fakültatif anaerob karakterdedir.

P. multocida Tip A: Sığırlarda Pnömoni
P. multocida Tip A: Koyunda Pnömoni ve Mastitis
P. multocida Tip A: Domuzda Pnömoni
P. multocida Tip A: Kanatlıda Tavuk Kolerası
P. multocida Tip A: Tavşanda Pnömoni
P. multocida Tip B: Sığırda Hemorajik septisemi
P. multocida Tip D: Domuzda Pnömoni
P. multocida Tip E: Sığırda Hemorajik septisemi
M. haemolytica: Sığır, Koyunda Pnömoni
P. trehalosi: Koyunda Septisemi

Son taksonomide Moraksella genusu Moraksella ve Branhamella
olmak üzere 2 alt genusa ayrılmıştır. Moraksella alt genusunda en sık görülen tür
Moraxella bovis (M.bovis) zenginleştirilmiş besiyerlerinde ürer ve Kanlı Agar’da
hemolitik koloniler oluşturur. Transformasyonla genetik madde aktarımı ve otoaglutinasyon özellikleri vardır. M.bovis, klortetrasiklin ve streptomisine dirençli,
penisiline çok duyarlıdır. Asinetobakterler çevrede yaygın olarak bulunurlar ve
insan ve hayvanlarda çok çeşitli sporadik infeksiyonlara neden olurlar. En sık rastlanan tür A.calcoaceticus’tur. Nutrient Agar’da, 32-35 °C’de kolayca ürer. Kapsüllü
suşlar mukoid, diğerleri S tipli, bazı suşlar hemolizli koloniler oluştururlar.

Taylorella equigenitalis (T.equigenitalis), kokobasil şeklinde, 0,3-0,6×1,0-2,0 µm arasında boyutlara sahip, bazen pleomorfik ve bipolar boyanma özelliğinde olabilen, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz bir bakteridir.

BURKHOLDERİA
Genel Özellikleri
Burkholderialar çomak şekilli, hareketli, zorunlu aerobik, 0,5-1,0×1,0-5,0 µm
boyutlarında bakterilerdir. Tüm dünyada her sıcaklıktaki toprak ve yüzey sularında bulunurlar. Bu cins içinde veteriner hekimlikte önemli 2 tür bulunur. İlki
saprofitik olan, tropikal bölgelerde Melioidiozis hastalığına neden olan ve epidemiyolojisi tam açıklanmamış olan Burkholdria pseudomallei (B.pseudomallei) ve
ikincisi atlar ve diğer tek tırnaklılarda ve bazen de insanlarda Ruam hastalığını
oluşturan B. mallei’dir.

Burkhollderia

Serolojik Tanı: Her iki hastalığın tanısında Komplement fiksasyon (CF) testi
özellikle kronik olguların tespitinde % 95 özgünlük ve duyarlılığa sahip bir testtir.
CF testi, mallein testi kadar hassas olmasa da hastalığın teşhisinde yıllardır kullanılan bir serolojik testtir.

İnfertilite: Gebeliğin
oluşmaması durumu için
kullanılan bir terimdir.

Brusella cinsindeki türler hareketsiz, Gram negatif, küçük kokobasiller tarzında
olup, spor içermezler. Boyutları 0,6×1.5 µm kadardır. Flagellaya sahip değildir;
hareketsizdirler. Pilusları yoktur ve kapsül oluşturmazlar. Aerobiktirler, fakat Brucella abortus (B.abortus) ve B.ovis üremek için % 10 CO2’e gereksinim gösterir.
Üretildikleri besi yerlerinin içerisine kan, serum veya protein gibi maddelerin
katılmasıyla iyi bir üreme gösterirler. Katı besi yerlerinde koloni varyasyonları
gösterebilmektedirler. Bazı Brusella türlerinde A ve M ortak yüzeysel antijenleri
bulunur. Brusella cinsi, B.melitensis, B.abortus, B.suis, B.neotomae, B.ovis, B.canis,
B.ceti, B.pinnipedialis ve B.microti olmak üzere 9 tür içermektedir. B.melitensis’in
3, B.abortus’un 7 ve B.suis’in ise 5 biyotipi bulunurken, diğer türlerin biyotipleri
bulunmamaktadır

Brusellaların neden olduğu hastalıklara genel olarak brusellosis denir. Brusellosis
etkenin sığır, koyun, keçi, koç ve domuz ve bazı deniz canlılarında özellikle testis,
meme, uterus olmak üzere genital organlara yerleşmesiyle yavru atmaya ve infertiliteye (kısırlık) neden olan kronik, bulaşıcı ve nekrotik yangısal infeksiyonlarla
ortaya çıkar

Kampilobakterler, Gram negatif, mikroskop altında tipik olarak S (martı kanadı), helikal, spiral, çomak şekilli, mikroaerofilik, sporsuz, kapsülsüz, hareketli
bakterilerdir. Boyutları 0,2-0,3×1,5-5µm arasındadır. Üreme sıcaklıkları 25-37 °C
arasındadır. Termofilik olarak tanımlanan türler (Campylobacter jejuni, C.coli ve
C.lari) ise 37-42 °C’ler arasında ürerler. Oksidaz pozitif, jelatin, üre, MR ve VP
negatiftirler. Campylobacteraceae familyası içinde 2 bakteri cinsi bulunur. Bunlar
kampilobakter ve arkobakter genuslarıdır. Kampilobakter türleri genellikle memeli ve kanatlıların intestinal sisteminde ve genital sistemde hastalık yapmaksızın
bulunabilirler. Hayvanlarda hastalık oluşturan önemli kampilobakterler bulunmaktadır. C.fetus subsp. fetus, monotrik flagellası ile tribişon benzeri hareket eder.
Kapsülü yoktur, fakat saha suşlarının çevresinde ‘S katmanı’ veya mikrokapsül
olarak nitelenen bir tabaka vardır. Kan ve serum kampilobakter üremesini arttırır.
Koloniler Kanlı Agar’da hemoliz oluşturmaz. Katı besi yerinde 3-5 günlük inkübasyon sonrası S-tipi, küçük, gri, krem koloniler ve sıvı besiyerinde bulanıklık
oluşur. C.fetus subsp. venerealis oksijene daha hassastır ve mikroskopik morfolojisi yönünden C.fetus subsp. fetus’a göre daha gevşek kıvrımlı ve daha uzundur.

25°C’de
üreme
43°C’de
üreme
Katalaz
üretimi
Nitrat
kullanımı
Nalidiksik asit
inhibisyonu
Sephalothin
inhibisyonu
Oksidaz
üretimi
% 1 glisin
varlığında üreme

Tularemi hastalığı F.tularensis tarafından oluşturulan zoonoz bir hastalıktır. Etkenin rezervuarları tavşan gibi kemiriciler, kanatlılar ve geyiklerdir. Bu hayvanların
yanında diğer memeliler ve bazı omurgasızlarda da etken saptanmıştır. Özellikle
koyunlar arasında ölümlere yol açtığı bildirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre
etkenin en büyük rezervuarı yabani tavşan toplulukları olarak belirlenmiştir. Bu
hayvanlarda bulunan infeksiyon keneler aracılığı ile insan ve çeşitli hayvanlara
bulaşabilir. İnfeksiyon direk ya da kadavra ile temas, kontamine suların içilmesi,
av hayvanlarının yenmesiyle veya pire, tahta kurusu, kene, bit ve kan emici sineklerle bulaşır. F.tularensis fiziksel ve kimyasal maddelere karşı hassastır. Bununla
beraber kurumaya oldukça dayanıklıdır ve yüzülmüş deride 1 ay canlı kalabilmekte ve 4 aydan fazla çevrede yaşayabilmektedir.

Bu iki cins 0.2×1-2 µm boyutlarında, hareketsiz, Gram negatif çomak veya kokobasil tarzında bakterilerdir. Oksidaz testleri pozitif olan bu iki bakteri cinsi fakültatif anaerob karakterdedir. Her iki genusun içindeki türlerin birçoğu katalaz
pozitiftir. Zenginleştirilmemiş besi yerlerinde üreyebilirlerse de, kan ve serum katkısı üremeyi artırır. Bu bakteriler katı besiyerlerinde sadece birkaç gün canlılıklarını sürdürebilir. Mannheimia kaernolyrica (M.kaernolyrica), Pasteurella trehalosi (P.trehalosi) ve P.aerogenes MacConkey agar içindeki safra tuzlarını tolere
edebilir. İnfekte dokulardan yapılan preparatların Giemsa ile boyanması sonucu
pastörellalar bipolar boyanma özellikleri sergiler.

Pastörellalar üst solunum yolu ve yutakta fakültatif patojen bakterilerdir. Sığırlarda genel vücut direncinin kırılması ve ahırlarda havalandırma bozukluğu gibi
faktörler ile hastalık meydana gelir. Manda pastörellozisi daha çok yazın ve epizootik tarzda seyreder. Sindirim yolu ile bulaşan hastalığın saçılmasında kronik ve
portör hayvanlar önemlidir. Koyun ve keçi pastörellozisi yine yazın ve rutubetli
yerlerde genellikle sporadik olarak başlar ve enzootik bir forma dönüşür. Domuz
pastörellozisi de sporadik seyirlidir, çok nadir enzootik hale geçtiği için çok fazla ekonomik öneme sahip değildir. Manhemiaların temasla bulaştıkları tahmin
edilmektedir. Hastalık hayvanlarda genellikle enzootik tarzda seyretmektedir.
M.hemolytica koyun ve sığırların üst solunum yollarında fakültatif patojen olarak
bulunmaktadır. Vücut direnci kırıldığı zamanlarda hastalık oluştururlar.

Aeromonaslar basil şekilli, hareketli, fakültatif anaerobik ve sporsuz olup, glikozu
kullanırlar. Hareketli Aeromonaslarda bulunan 3 temel grup ve bunlara ait 11 tür
birkaç fenotipik özellik dışında birbirlerine benzerler. Optimum üreme sıcaklıkları
28 °C’dir. Nutrient Agar’da S tipli, çoğu hemolizli koloniler oluştururlar. 12 adet somatik ‘O’ antijeni ve 9 adet flagellar ‘H’ antijenleri bulunmaktadır ve enterobakterilerle ortak antijenlere sahiptirler. Taksonomilerinde sürekli değişiklikler bulunan
Aeromonaslara ait en son sınıflandırmaya göre; hareketli ve mezofilik Aeromonaslar olan ‘A.hydrophila kompleksi’ içinde; A.hydrophila ve A.bestiarum, ‘A.caviae
kompleksi’ içinde, A.caviae, A.media, A.encheleia ve A.eucrenophilc, ‘A.sobria
kompleksi’ içinde; A. sobria, A.veronii, A.jandaei ve A.trota türleri bulunmaktadır. Hareketsiz ve psikrofilik Aeromonaslar ise A.salmonicida ve alt türlerini kapsamaktadır. A.salmonicida çeşitli balık türlerinde furunkulosis hastalığına sebep
olur. 5 alt türü bulunur, bunlar; subsp. salmonicida, subsp. achromogenes, subsp.
masoucida, subsp. pectinolytica ve subsp. smithia. Flagellasız ve hareketsizdirler

Doğru cevap C şıkkıdır.