VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Antrakoid: B. anthracis benzer görünümde olup antraksa neden olmayan diğer basiller.

Listerialar Gram pozitif, 0.4 x 2 μm boyutunda, ince çomak şeklinde, hareketli, sporsuz, kapsülsüz, fakültatif anaerob bakterilerdir.

Hareket özelliklerini 20-25°C’de kazanırlar, 37°C’de hareketsiz veya zayıf hareketlidirler.

Diğer Listeria türleri non-hemolitiktir veya R. equi ve S. aureus ile hemoliz oluşturmazlar. Tüm bunlara
ek olarak L. monocytogenes’in çoğu izolatı patojenik olmasına karşın, izolatların yine de deney hayvanlarında virulensleri incelenmelidir. Bu amaçla bakterinin buyyon kültüründen 50 μl inokulumun tavşanın gözüne damlatılması yeterlidir.
Bu işlemden sonra keratokonjuktivitis gelişimi izlenir. L. monocytogenes izolatlarının virülensini belirlemeye yarayan bu deneysel işleme “Anton Testi” denir.

Korinebakterilerin çoğu katalaz pozitif, oksidaz negatiftir. Korinebakteri cinsi için örnek tür çocuklarda difteri hastalığının etkeni
olan Corynehacterium. diphtheriae’dir.

C.pseudotuberculosis: Koyun ve keçi Sığır ve atlarda, Kazeöz lenfadenitis Ülseratif lenfanjitis ve abseler
C.renale (tip 1) Sığırda Sistitis, Piyelonefritis
C.pilosum (tip2): Sığırda Sistitis, Piyelonefritis
C.cyctitidis (tip3): Sığırda Sistitis, Piyelonefritis
C.ulcerans: Sığırda Mastitis
C.bovis: Sığırda Mastitis
C.kutscheri: Rodentda Deri, ciğer ve lenf abseleri

C. kutscheri fare rat, hamster ve kobay gibi laboratuvar kemiricilerinin ağız ve burun boşluklarında hastalık oluşturmaksızın bulunur. Dışkı/ağız (fekal/oral) yolla tüm kemirici
kolonisine yayılabilir. Deney hayvanlarında subklinik olarak bulunan bu infeksiyon hayvanların radyasyon, kortikosteroid, beslenme bozukluğu ve infeksiyöz
etkenler nedeniyle bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlarda hastalık fromuna dönüşür. C. pseudotuberculosis’in koyun ve keçilere bulaşması ise kırkım,
kastrasyon operasyonu, kuyruk ve kulak kesimi gibi travmatik durumlar sonrası oluşur. Nadiren akciğerdeki C. pseudotuberculosis apselerinin patlayıp dışarı
deşarj olarak etrafı bulaştırması ile de çevre kontaminasyonu şekillenebilir. C.
psedotuberculosis’in hastalık yapıcı faktörü (virülens faktörü) salgıladığı bir toksin olan fosfolipaz D’dir. Hastalık lenf yollarıyla yayılarak tüm vücut iç organlarında görülebilir. C. cyctitidis, C. renale ve C. pilosum ise üreme kanalının normal
florasında bulunur.

Serolojik Tanı: Sadece C. pseudotuberculosis infeksiyonunda serum antikorlarının saptanması amacıyla ELISA testi kullanılmaktadır

Moleküler Tanı: C. pseudotuberculosis izolatlarının identifikasyonu veya bu etkenin lezyondan direkt olarak aranması amacıyla PCR testi kullanılabilmektedir.

B. anthracis sığır ve koyunlar başta olmak üzere çeşitli hayvanlarda “antraks” (şarbon) hastalığına neden olur. Hayvanlardan insanlara da geçen B. anthracis en önemli zoonoz etkenlerden birisidir.

Elliye yakın tür içeren Bacillus genusu içinde en önemli tür olan Bacillus anthracis Gram pozitif, sporlu, hareketsiz, kapsüllü, 1-2 x 3-8 μm boyutlarında ve çomak şeklinde bir bakteridir.

B. anthracis insanlara deriden direkt temas, soluk havası ve bulaşık gıdaların tüketilmesi ile ağız yolundan bulaşabilir. Antraks hayvanlarda ihbarı mecburi bir hastalıktır.

B. anthracis’in tanısında kullanılan seroloji tabanlı tek yöntem “Ascoli termopresipitasyon testi” dir. Bu aslında oluşan antikorları değil, vücuttaki B. anthracis antijenlerini saptamaya yönelik presipitasyon esasına dayanan bir testtir.

L. monocytogenes koyun, sığır ve keçilerde ensefalitis şeklinde tanımlanan beyin yangısına, endoftalmitis denen göz iltihabına, yavru atımlarına ve septisemi ile karakterize bir tabloya yol açar.

L. monocytogenes gerek makrofaj ve gerekse diğer hücrelerin içinde yaşayabildiği için hücreiçi patojen olarak da kabul edilir.

Listeriosis aynı zamanda zoonotik karakterde bir infeksiyondur. İnfekte hayvanlardan insanlara direkt bulaşma çok nadirdir; bulaşma kontamine hayvansal gıdaların tüketilmesiyla gerçekleşir.

Hayvanın vücudundan çıkan basil aerobik koşullarda kısa sürede spor formuna dönüşür. Sığır ve koyun gibi otlayan hayvanlar B. anthracis sporlarını bulaşık meralardan ve yemlerden alırlar. Sindirim sisteminden giren basil vücuda yayılır. Etçil hayvanlarda ise çok sayıda spor içeren antrakslı hayvan karkasının tüketilmesiyle hastalık şekillenebilir. İnfeksiyon sporadik, bazı bölgelerde endemik seyirlidir, uygun koşullarda bazen epidemiler oluşabilir. B. anthracis insanlara deriden direkt temas, soluk havası ve bulaşık gıdaların tüketilmesi ile ağız yolundan bulaşabilir.

Korinebakteriler Gram pozitif, 2-6 μm uzunlukta pleomorfik görünümlü, sporsuz, kapsülsüz, aerobik veya fakültatif anerobik bakterilerdir.

Elliye yakın tür içeren Bacillus genusu içinde en önemli tür olan Bacillus anthracis Gram pozitif, sporlu, hareketsiz, kapsüllü, 1-2 x 3-8 μm boyutlarında ve çomak şeklinde bir bakteridir. B. anthracis sığır ve koyunlar başta olmak üzere çeşitli hayvanlarda “antraks” (şarbon) hastalığına neden olur.

Bacillus anthracis'in spor formu bakteriye olağanüstü çevresel bir direnç kazandırır; B. anthracis sporları toprakta 50 yıla yakın süre yaşayabilir.