VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Etkeni taşıyan ve genellikle hastalanmayan, fakat bulaşmada rol oynayan
konağa sekonder konak denir. Örneğin; yabani kuşlar barsaklarında Campylobacter jejuni taşırlar, koyunlar ise bu etkenden dolayı atık yaparlar. Bu durumda
Campylobacter jejuni için koyunlar primer konak, yabani kuşlar sekonder konakdır.

Fokal infeksiyon, vücudun bezsi ve cepsi yapılarındaki odaklardan kaynaklanan infeksiyon şeklidir. Bazı patojenler, farinks,
larinks, tonsil, sinus ve diş yuvaları gibi fokal odaklara yerleşme eğilimidedir. Bu
patojenler uygun koşulları bulduklarında fokal odakta veya vücuda yayılarak
beyin zarı, karaciğer ve böbrek gibi organlarda infeksiyon odakları oluştururlar

Bireyleri arasında ve diğer populasyondaki hayvanlarla çok teması olan
populasyonlara kontagiyöz populasyon denir. Kontagiyöz hayvan populasyonlarının hacimlerini belirlemek güçtür. Çünkü böyle populasyonlar dağınık ve serbest olarak bulunurlar. İnfeksiyöz hastalıklar kontagiyöz populasyonlarda daha
kolay yayılır, yerleşir ve daha uzun süre devam eder

Pandemik İnfeksiyon
Çok geniş boyutlu olan, ülkelerarası, hatta kıtalararası yayılma eğilimi gösteren
epidemilere pandemi adı verilir. Pandemik infeksiyonlar görüldükleri ülkelerde
genellikle endemik seyir göstermezler, yani pandemik infeksiyon oluşmadan önce
o populasyonda hastalık yoktur. Pandemilere virulensi çok yüksek olan mikroorganizmalar, neden olurlar. Pandemiler genellikle belirli ve uzun zaman periyotlarında ortaya çıkarlar. Bunun başlıca nedeni, latent dönemde populasyondaki sürü
bağışıklığının çok düşük düzeye inmesidir.

Morbidite, bir populasyondaki hasta veya infekte hayvanların populasyondaki tüm hayvanlara oranıdır ve genellikle yüzde oranla ifade edilir. Örneğin; bir
sürüde 200 koyunun 50’sinde brusellozis saptanmışsa morbidite oranı %25 dir.
Morbidite, genellikle klinik seyirli infeksiyonların bulaşma gücünü göstermek
için kullanılan bir ölçüdür

İnsidens, bir populasyonda, belirli bir zaman periyodu içinde ortaya çıkan
yeni hastalık vakalarını belirtir. Diğer bir deyişle, insidens hayvanların sağlıklı konumdan hasta konuma geçişini ölçer. İnsidensin iki önemli unsuru; yeni
vakaların sayısı ve yeni vakaların oluştuğu zaman aralığıdır. Bir hastalığın bir
populasyondaki insidensini saptamak için belirli aralıklarla araştırma yapılması
gerekir. İnsidens oranında, pay belli zaman aralığındaki vaka sayısını, payda
her bir hayvanın riskte olduğu zaman aralığının toplamını kapsar.

Hayvan hareketleri tamamen kısıtlanmış ve dışarıyla hiç
ilişkisi olmayan populasyonlara kapalı populasyon denir. Böyle populasyonlarda
damızlıklar sürü içinden seçilir ve sürüde doğan yavrular yetiştirilir. Hatta daha
sıkı kapalı populasyonlarda yem işletmede hazırlanır. Hatta hayvanların kesim işlemi bile aynı işletme içinde gerçekleştirilir.