VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Germinal bulaşma, Plasental bulaşma ve Doğumda bulaşma kongenital bulaşma başlığı altında incelenen bulaşma yollarıdır.

Fokal infeksiyon, vücudun bezsi ve cepsi yapılarındaki odaklardan kaynaklanan infeksiyon şeklidir. Bazı patojenler, farinks, larinks, tonsil, sinus ve diş yuvaları gibi fokal odaklara yerleşme eğilimindedir. Bu patojenler uygun koşulları bulduklarında fokal odakta veya vücuda yayılarak beyin zarı, karaciğer ve böbrek gibi organlarda infeksiyon odakları oluştururlar.

Hayvanın normal florasında bulunan mikroorganizmaların, floranın bozulması veya bağışıklığın baskılanması halinde oluşturdukları infeksiyon şekli fırsatçı infeksiyondur.  Normal koşullarda hastalık oluşturmayan bu tip etkenlere opurtinistik patojen, infeksiyona opurtinistik infeksiyon da denir.

Eğer bir infeksiyon bir populasyonda bireysel vakalar halinde, nadiren ve düzensiz olarak görülüyorsa buna sporadik infeksiyon denir. Sporadik infeksiyonlar genellikle çiftlik ve köy gibi küçük populasyonlarda ortaya çıkar. Sporadik seyirli infeksiyonların bu karakteri genellikle etkenin kendinden ve bulaşma yollarının kısıtlı olmasından kaynaklanır.

Çok geniş boyutlu olan, ülkelerarası, hatta kıtalararası yayılma eğilimi gösteren epidemilere pandemi adı verilir. Pandemik infeksiyonlar görüldükleri ülkelerde genellikle endemik seyir göstermezler, yani pandemik infeksiyon oluşmadan önce o populasyonda hastalık yoktur. Pandemilere virulensi çok yüksek olan mikroorganizmalar neden olurlar. Pandemiler genellikle belirli ve uzun zaman periyotlarında ortaya çıkarlar. Bunun başlıca nedeni, latent dönemde populasyondaki sürü bağışıklığının çok düşük düzeye inmesidir.

Bir populasyonda, belirli bir zaman periyodu içinde ortaya çıkan yeni hastalık vakalarını belirten terim insidenstir.

Mortalite, bir populasyonda belli bir hastalıktan ölen hayvanların populasyondaki tüm hayvanlara oranıdır ve genellikle yüzde oranla ifade edilir. Örneğin; bir sürüdeki 200 koyunun 20’si enterotoksemi nedeniyle ölmüşse, bu hastalığın mortalite oranı %10'dur. Letalite, bir hastalıktan ölen hayvanların tüm hasta hayvanlara oranını gösterir ve genellikle yüzde oranla ifade edilir. Örneğin; gençlik hastalığı görülen 50 köpeğin 25’i ölmüşse, bu infeksiyonda letalite oranı %50'dir.

Tanımlayıcı ve deneysel epidemiyoloji gözlemlerinin kantitatif veriler haline çevrilip, matematiksel ve istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesini kapsayan epidemiyoloji dalına Analitik epidemiyoloji denir. Doğru cevap B'dir.

Kilo, konak belirleyicilerinden biri değildir. Doğru cevap E'dir.

ir hastalığın oluşumunu ve populasyondaki sıklığını etkileyen her faktöre veya değişkene belirleyici denir. Doğru cevap A'dır.

Stres fiziksel çevre faktörlerinden biri değildir, biyolojik çevre faktörüdür. Doğru cevap D'dir.

Fauna biyolojik çevre faktörüdür. Doğru cevap E'dir.

Kıl kökleri mikroorganizmaların vücuda giriş yollarından biri değildir. Doğru cevap B'dir.

Vücutta ovumun bizzat kendisinin veya yüzeyinin infeksiyöz etkeni barındırmasına bağlı olarak embriyonun infekte olmasına germinal bulaşma denir. Doğru cevap A'dır.

Perakut infeksiyon hastalığın seyrine göre infeksiyon tipidir. Doğru cevap C'dir.

Opurtinistik epidemiyolojik açıdan populasyonlarda seyreden infeksiyon tiplerinden biri değildir. Doğru cevap E'dir.

ir populasyonda, belli bir periyodun başlangıcında sağlıklı olup periyodun sonunda hasta olan hayvanların, periyod başlangıcındaki sağlıklı hayvanlara oranına kümülatif insidens denir. Doğru cevap D'dir.

Analitik epidemiyoloji; tanımlayıcı ve deneysel epidemiyoloji gözlemlerinin kantitatif veriler haline çevrilip, matematiksel ve istatistiksel yöntemlerle
değerlendirilmesini kapsayan epidemiyoloji dalı analitik epidemiyolojidir. Analitik epidemiyolojide genellikle hipotez edilen ilişkilerin istatistiksel önemi belirlenir.

Bioklimatogramlar; iklimin hastalık üzerindeki etkisini epidemiyolojik açıdan değerlendirmeye yarayan grafiklerdir. Bu grafikler bir bölge
için ısı ve yağış miktarlarının ortalamasını genellikle bir yıl için aylık dilimler
halinde gösterirler. Bu grafikler biyolojik verilerin (serbest yaşayan patojenlerin
ve vektörlerin minimum veya maksimim yaşama koşulları gibi) değerlendirilmesinde kullanılır.

Vertikal Bulaşma
İnfeksiyöz etkenlerin bir nesilden diğerine taşınmasına vertikal bulaşma denir.
Diğer bir deyişle, vertikal bulaşma infeksiyonların annedan embriyoya veya fetusa
geçmesidir. Vertikal bulaşma herditer veya kongenital bulaşma şeklinde olabilir.