VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 9

Klamidyaların hayvanlarda neden olduğu infeksiyonlar.

KUŞLAR,

Serovar: Mikroorganizma veya virus türleri içerisinde yüzey antijenlerindeki varyasyonlara bağlı oluşturulmuş gruplardır.

Retrospektif: Önceden gerçekleşmiş olgularda geriye yönelik inceleme, geriye bakış.

KOKSİELLA
Genel Özellikleri
Coxiella burnetii, Gram negatif bakterilere benzer hücre yapısına sahip olan, 0.2- 0.4 x 0.4-1 µm boyutlarında küçük, pleomorfik çomak veya kokobasil şeklinde, hareketsiz, kapsülsüz, besiyerlerinde üremeyen zorunlu hücreiçi bir bakteridir. Bakteri, ökaryotik monosit ve makrofajlarda bulunur ve çoğalır. Fagozom içinde 20-45 saatlik bir çoğalma süresinde yüksek sayılarda üreme gösterir. Gram boyası ile zayıf boyandığından Gimenez boyama tercih edilir.

RİKETSİYA
Genel Özellikleri
Riketsiyalar Gram negatif, küçük (0.3-0.5 x 0.8-2.0 µm) pleomorfik ve kokobasil şekilli, hareketsiz, kapsülsüz, sporsuz, zorunlu hücreiçi bakterilerdir. Riketsiyalar sadece hücre içinde ikiye bölünerek çoğalırlar ve ışık mikroskobunda gözlenebilirler. Riketsiyaların çoğu embriyolu tavuk yumurtasında ve hücre kültürlerinde, bazı türleri yapay besiyerlerinde aerobik koşullarda üretilmektedir. Konak hücrelerine ve vektörlere gereksinimleri, temel boyalarla zayıf boyanmaları, riketsiyaları diğer bakteriler ve klamidyalardan ayırmaktadır. Riketsiyaların çoğu metabolik fonksiyonlarına sahip olmakla birlikte hayvan hücrelerinden ekzojenöz kofaktörlere gereksinim göstermektedirler.

Rickettsia rickettsii'nin sebep olduğu  Kayalık Dağlar Humması hastalığı insan ve köpeklerde görülür.

Anaplasmozis 16 farklı kene türü ve dipteralar ile bulaştırılır. Hastalık daha çok tropikal ve subtropikal ülkelerde görülür.

Canidae: Köpek, kurt, tilki, çakalı içeren etçil (karnivor) takımına ait köpekgiller ailesi.

Coxiella burnetii, Gram negatif bakterilere benzer hücre yapısına sahip olan, 0.2- 0.4 x 0.4-1 µm boyutlarında küçük, pleomorfik çomak veya kokobasil şeklinde, hareketsiz, kapsülsüz, besi yerlerinde üremeyen zorunlu hücreiçi bir bakteridir. Bakteri, ökaryotik monosit ve makrofajlarda bulunur ve çoğalır. Fagozom içinde 20-45 saatlik bir çoğalma süresinde yüksek sayılarda üreme gösterir.

Anaplasmozis 16 farklı kene türü ve dipteralar ile bulaştırılır.

Bütün klamidyalar, grup (cins) spesifik antijene sahiptir. Komplement fikzasyon antijeni olarak da bilinen bu antijen lipopolisakkarid yapısındadır. Ayrıca, klamidyaların tür ve serovar spesifik antijenleri de bulunmaktadır. Örneğin, Chlamydophila psittaci’nin kanatlı suşlarının 6 serovarı bulunmaktadır. Klamidyalar ekzotoksin üretmezler.

Chlamydophila pneumoniae atlarda ve insanlarda solunum infeksiyonuna yol açan klamidya türüdür.

Koyunlarda intestinal infeksiyon, konjunktivitis ve poliartritise neden olan klamidya türü Chlamydophila pecorum'dur.

C. psittaci, insanlar için zoonotik öneme sahip bakterilerdir.

Koyunların enzootik abortusunda kotiledonlar, plasenta ve fetus dokuları, sporadik sığır ensefalitinde beyin, perikard, plöra, akciğer ve periton dokusu, kedi pnömonilerinde konjunktival kazıntı örnekleri, kanatlı hayvanlarda ise göz ve burun akıntısı, trakeal, nazal ve kloakal svaplar, ölen hayvanlardan lezyon gösteren organlar ve dalak, karaciğer, akciğerler örneklenir.

N. helminthoeca evcil ve yabani canidae’larda ateş, lenf nodüllerinin şişmesi ve
hemorajik enteritle karakterize akut ve yüksek oranda ölümcül bir hastalık olan
“salmon zehirlenmesi” hastalığına neden olur.

E. ruminantium tarafından oluşturulan heartwater (cowdriasis) hastalığı daha çok Afrika’daki sığır, koyun, keçi ve yabani ruminantlarda görülmektedir. Hastalık Amblyomma cinsi kenelerle bulaştırılmakta, keneler arasında bulaşma transstadial bulaşma yoluyla olmaktadır.

Erlişya cinsi içerisinde toplam 5 tanınmış tür bulunmaktadır. Bunlar, Ehrlichia canis, E. chaffeensis, E. ewingii, E. muris ve E. ruminantium’dur. Bunlardan E. chaffeensis ve E. ewingii insanlarda hastalığa neden olan bakteriler iken, hayvanlarda hastalık yapan önemli türler E. canis, E. ewingii, ve E. ruminatum’dur. E. canis köpeklerde “canine monocytic ehrlichiosis” (CME), E. ewingii “canine granulocytic ehrlichiosis”e, E. ruminantium ise ruminantlarda “heartwater” hastalığına neden olmaktadır.

Erlichia phagocytophila Kene Humması Ruminantlar Keneler de hastalık yapmaktadır.

Anaplazmalar, Gram negatif, hareketsiz, kapsülsüz, sporsuz, 0.2-0.9 µm boyutunda küçük, kokoid ve yüzük şeklinde zorunlu hücreiçi bakterilerdir. Anaplazmalar evrimsel geçmişi ve yaşamsal özellikleri açısından erlişya türlerine çok benzer. Anaplazma türleri olgun veya olgunlaşmamış kan hücrelerinin membrana bağlı vakuollerinde çoğalırlar. Bu nedenle kan kaynaklı patojenler olup bir konaktan diğerine keneler aracılığıyla bulaşırlar. Anaplasma marginale eritrositler içinde, A. platys trombositler içinde, A. phagocytophilum granülositler içinde ürer. Hayvanlarda hastalığa neden olan anaplazmalar Anaplasma marginale, A. centrale, A. platys, A. ovis ve A. bovis, insan hastalık ajanı A. phagocytophilum’dur.

N. risticii atlarda akut ishalle karakterize “Potomac at humması” hastalığına neden olur.