VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 21

Virulens, bir mikroorganizmanın belirli bir konakçıda hastalık oluşturma gücünün ve şiddetinin ölçüsüdür. Konakçıda oluşturduğu hastalığın şiddetine ve sonuçlarına göre mikroorganizmalar çok virulent veya az virulent olarak ayrılabilir. Doğru cevap C’dir.

Tüm bulaşma olaylarının sonunda hastalık etkeninin son olarak bulaştığı hayvana son konak denir. Bu, bulaşma ile ilgili dinamik olayların tamamlandığı konakçıyı ifade eder. Örneğin; kuduz hastalığını köpeklerdeki hastalık yönünden ele alıyorsak son konak köpektir. Parazitolojide son konak ile eş anlamlı olarak belirleyici konak terimi kullanılır. Bu terim, etkenin seksüel üreme fazını tamamladığı konakçıyı ifade eder. Bir infeksiyonun endemik olarak seyrettiği bir bölgede, infeksiyon etkenini barındıran veya hastalanan hayvanlara primer konak denir (örn; distemper virusu ile infekte köpekler, şap virusu ile infekte sığırlar). Başta viruslar olmak üzere infeksiyöz etkenlerin, yaşamlarını devam ettirebilmeleri için genellikle bir primer konağa gereksinimleri olduğu için, bunlara kalıcı konak da denir. Etkeni taşıyan ve genellikle hastalanmayan, fakat bulaşmada rol oynayan konağa sekonder konak denir. Örneğin; yabani kuşlar barsaklarında Campylobacter jejuni taşırlar, koyunlar ise bu etkenden dolayı atık yaparlar. Bu durumda Campylobacter jejuni için koyunlar primer konak, yabani kuşlar sekonder konakdır. Sekonder konak terimi ile eşanlamlı olarak parazitolojide paratenik konak, entomolojide mekanik vektör terimleri kullanılabilir. Doğru cavap C’dir.

Cezayir koyunları, Brucella melitensis infeksiyonuna diğer koyun ırklarından daha dirençlidirler.

İnfektivite, bir mikroorganizmanın konakçıda yerleşme yeteneğinin bir ölçüsüdür. Bu terim kalitatif olarak kullanıldığında düşük, orta ve yüksek infektivite şeklinde ifade edilir. Kısaca, konak ile değil etken ile ilgili bir kavramdır.

Hastalık etkeni duyarlı konakçı hayvana geçmeden önce vektörün vucudunda hem bir yaşam evresi geçirir, hem de çoğalır. Bazen de etken vektörde gelişim evresi geçirir ve vektörün dışkısı ile dışarı çıkar. Duyarlı hayvan etkeni bu dışkı vasıtasıyla alır; hayvanın infekte olması için vektörle direkt teması gerekli değildir. Buna sterkoraryan bulaşma denir.

İnkübasyon süresi çok kısa olan ve genellikle çok az klinik belirti gösteren veya hiç göstermeyen infeksiyonlara perakut infeksiyon denir. Perakut infeksiyonlar virulensi çok yüksek patojenler tarafından oluşturulur ve genellikle ölümle sonuçlanır. Perakut infeksiyonlara neden olan etkenlerin hayvanda kalma ve çevreye yayılma süreleri çok kısa olduğu için, bu tip infeksiyonların yayılması için yoğun bir hayvan populasyonunun bulunması gerekir. Duyarlı hayvanların seyrek olduğu populasyonlarda perakut infeksiyonlar fazla görülmez.

Şıklarda verilenlerin tamamı konak belirleyicilerindendir.

Flora bir yerin bitki örtüsüdür.

Vücudundagelişme evrelerinden birini, genellikle aseksüel üreme geçiren parazit bulunduran konaklara ara konak denir.

Tanımlayıcı epidemiyoloji, hastalığın dağılımı, boyutları, görülme zamanı, etkilenen türler ve populasyonlar, hastalık sıklığı, yeni vakaların görülmesi, olası etken, konak ve çevre faktörleri ve bulaşma yolları gibi yönlerini kapsar.

Enfeksiyon etkenini taşıyan ve genellikle hastalanmayan, fakat bulaşmada rol oynayan konağa sekonder konak denir.

İnsidens, bir populasyonda, belirli bir zaman periyodu içinde ortaya çıkan yeni hastalık vakalarını belirtir.

Tanımlayıcı ve deneysel epidemiyoloji gözlemlerinin kantitatif veriler haline çevrilip, matematiksel ve istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesini kapsayan epidemiyoloji dalına Analitik epidemiyoloji denir. Doğru cevap B'dir.

Fauna biyolojik çevre faktörüdür. Doğru cevap E'dir.

ir populasyonda, belli bir periyodun başlangıcında sağlıklı olup periyodun sonunda hasta olan hayvanların, periyod başlangıcındaki sağlıklı hayvanlara oranına kümülatif insidens denir. Doğru cevap D'dir.

Analitik epidemiyoloji; tanımlayıcı ve deneysel epidemiyoloji gözlemlerinin kantitatif veriler haline çevrilip, matematiksel ve istatistiksel yöntemlerle
değerlendirilmesini kapsayan epidemiyoloji dalı analitik epidemiyolojidir. Analitik epidemiyolojide genellikle hipotez edilen ilişkilerin istatistiksel önemi belirlenir.

Enterokoklarda vankomisin direnci, kanatlılarda avoparsin kullanımıyla ilişkili olarak artmış ve bu yem katkısı büyütme faktörünün yasaklamasından sonra vankomisin dirençli enterokların azaldığı gözlenmiştir.

Mikrokoklar, Gram pozitif olmalarına karşın eskimiş kültürlerde Gram değişken olarak da boyanabilirler. Katı besiyerlerinde üretildiklerinde pigment oluşumu gözlenmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Stafilokok türlerinde antijenik yapı oldukça komplekstir ve farklılıklar gösterir. Stafilokokların hücre duvarında, pepdidoglikan, teikoik asit ve protein A
(bazı suşlarda) olmak üzere üç önemli antijenik yapı bulunur. Bu yapıların önemli özelliklerinden biri, stafilokoklar ile mikrokoklarının taksonomik ayrılması için yarar sağlamasıdır. Teikoik asitin yapısı, Stafilokok türleri için özel yapılar içerebilir (Örneğin, teikoik asitin alkol kısmı S.aureus suşlarında ribitol, S.epidermidis ve S.intermedius suşlarında gliserol). S.aureus suşlarının hücre duvarında bulunan önemli protein yapılar vardır. Bunlar “clumping faktör” (bağlı koagülaz) ve antifagositik özellik taşıyan protein A’dır. Protein A, pepdidoglikan tabakasına bağlanabilir veya ortama kısmen salınabilir. Bazı S.aureus suşlarının polisakkarid yapıda bir kapsülü bulunur ve bakteriye antifagositik bir özellik kazandırır.

Stafilokok türlerinin, hayvanlarda neden olduğu klinik tabloların başında septisemi ve irinli yara infeksiyonu gelmektedir. Ayrıca mastitislerin en genel etkenidir. Tavuk ve hindilerde artiritis, septisemi, gangrenöz dermatit ve omfalitis, köpeklerde otitis eksterna ve üriner kanal infeksiyonuna neden olur.