VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 17

BCG: Mycobacterium bovis’in zayıflatılması ile elde edilmiş olan ve bulanların adlarının baş harfleri ile bilinen (Bacillus Calmette-Guérin) insan tüberküloz aşısıdır. Doğru cevap C’dir.

Eradikasyon: Bir hastalığı veya hastalığı oluşturan mikrorganizmayı bir ülke veya bölgede tamamen ortadan kaldırmak anlamına gelmektedir. Doğru cevap C’dir.

Mikobakteriler tarafından meydana getirilen en önemli hastalık tüberkülozdur. OIE’ye göre B listesinde yer almakta olan tüberküloz evcil hayvanlar arasında en çok sığırlarda görülmektedir. Bunun dışında domuz, kedi, köpek, koyun, keçi, at ve kanatlılarda da infeksiyona rastlanır. Doğal yaşamda başta geyikler olmak üzere fil, lama, mink gibi birçok tür infeksiyona duyarlıdır. Sığır tüberkülozu tüm dünyada görülmektedir. Doğru cevap C’dir.

Mikobakterilerin patojenik tipleri yumurta içeren besiyeri üzerinde tipik koloniler meydana getirirler. Gliserol ve piruvat değişik patojenik türler üzerine üremede etkilidir. M. avium subsp. paratuberculosis’in besiyerlerinde gelişimi için genellikle “mikobaktin” maddesi gerekir. Doğru cevap A’dır.

Mycobacterium tuberculosis insan, Mycobacterium bovis sığır ve Mycobacterium avium kanatlı tüberkulozunun başlıca etkenleridir. Diğer patojen mikobakterilerden M. leprae insan leprası (cüzzam) ve M. avium subsp. paratuberculosis sığır paratüberküloz hastalığının etkenleridir. Doğru cevap B’dır.

Aktinomiçesler, mukoz membranlarda, diş yüzeylerinde ve daha az olarak da gastrointestinal bölgede bulunur. A. hordeovulneris dışında bu cinsin patojenik üyeleri memelilerin mukoz membranlarında kolonize olur. A. bovis sığırların ve diğer hayvanların orofarinksinde bulunur. A. viscosus köpek ve insanların ağız boşluklarında komensaldir. A. hordeovulneris’in yerleşim yeri kesin olmamakla birlikte bu organizma Hordeum cinsi otların tohum başlarındaki dikenlerle yakın alakalıdır. Aktinomikotik infeksiyonların çoğu endojendir. İnfeksiyon bakterinin konakçısındaki duyarlı bir dokuya ulaşması ile şekillenir. İnfeksiyonlar üst sindirim sisiteminin mukoz membranlarındaki yaralarla başlar. Isırma diğer bir bulaşma yoludur.

A. pyogenes’in laboratuvar tanısı Aktinomiçes’lere benzer ancak üretilmesi daha kolaydır. Gram boyama ile mor renkli boyanır (Şekil 6.3). Kanlı agarda 37°C’de 3-4 gün içerisinde beta hemolitik koloniler meydana getirir. Serolojik testlerin tanıda bir değeri yoktur. Doğru cevap A’dır.

Nokardialar aktinomisetler içinde yer alan bakteri gruplarındandır. Çoğunlukla toprakta ve çürümekte olan bitkilerde saprofitik olarak bulunurlar. Bu cinste Nocardia asteroides evcil hayvanlardaki en önemli patojendir. Günümüzde, N. asteroides, N. farcinia ve insan patojeni olan N. nova’yı da kapsayan 12 Nokardia türü tanımlanmıştır. Doğru cevap C’dir.

Mikobakteriler Gram pozitif, 0.2-0.6 µm x 1.0-10 µm boyutlarında, hafif kıvrık veya düzgün çomak ya da kokoid şekilde, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz, fimbriasız ve aerobik bakterilerdir. Mikobakterilerin temel özellikleri yavaş üremeleri, aside dirençli olmaları, hücre duvarlarında bol miktarda lipit bileşikleri ve genomlarında yüksek GC içermeleridir.

Mycobacterium tuberculosis insan, Mycobacterium bovis sığır ve Mycobacterium avium kanatlı tüberkulozunun başlıca etkenleridir. Diğer patojen mikobakterilerden Mycobacterium leprae insan leprası (cüzzam) ve M. avium subsp. paratuberculosis sığır paratüberküloz hastalığının etkenleridir.

Mycobacterium tuberculosis insan, Mycobacterium bovis sığır ve Mycobacterium avium kanatlı tüberkulozunun başlıca etkenleridir. Diğer patojen mikobakterilerden M. leprae insan leprası (cüzzam) ve M. avium subsp. paratuberculosis sığır paratüberküloz hastalığının etkenleridir.

Mikobakteriler tarafından meydana getirilen en önemli hastalık tüberkülozdur. OIE’ye göre B listesinde yer almakta olan tüberküloz evcil hayvanlar arasında en çok sığırlarda görülmektedir. Bunun dışında domuz, kedi, köpek, koyun, keçi, at ve kanatlılarda da infeksiyona rastlanır. Doğal yaşamda başta geyikler olmak üzere fil, lama, mink gibi birçok tür infeksiyona duyarlıdır. Sığır tüberkülozu tüm dünyada görülmektedir.

Aktinomiçesler, aktinomisetler içinde yer alan bakteri gruplarındandır. Aktinomiçesler, Gram pozitif, uzun, filamentöz ve pleomorfik yapıda, hareketsiz, kapsülsüz, sporsuz, anaerobik veya fakültatif anaerobik bakterilerdir. Üremek için zenginleştirilmiş besiyerine gereksinim duyarlar.

Nokardialar aktinomisetler içinde yer alan bakteri gruplarındandır. Çoğunlukla toprakta ve çürümekte olan bitkilerde saprofitik olarak bulunurlar. Bu cinste Nocardia asteroides evcil hayvanlardaki en önemli patojendir. Hücre duvarı komponentleri, özellikle de mikolik asit, nokardiaları kısmen aside dirençli duruma getirir. Patojenik nokardialar geniş bir ısı aralığında (10-50°C), basit besiyerlerinde (Sabouraud dextrose agar gibi) üreyen zorunlu aeroblardır. Hepsi klorlu dezenfektanlara ve benzalkonyum kloride duyarlıdır.

Actinomyces bovis kanlı agarda, beyin kalp infüzyon agarda ve tiyoglikolat buyyonda iyi ürer. İdentifikasyonda, koloni karakterleri, boyalı preparatlardaki morfoloji, kanlı agarda hemolizin varlığı veya yokluğu, MacConkey agarda üremenin olmayışı, Sabouraud dextrose agarda subkültür edildiğinde üremenin varlığı veya yokluğu Loeffler serum besiyerinde üreme, üreaz üretimi, hücre duvarı analizi ve diğer biyokimyasal testler önem taşır.

Nokardialar aktinomisetler içinde yer alan bakteri gruplarındandır. Çoğunlukla toprakta ve çürümekte olan bitkilerde saprofitik olarak bulunurlar. Bu cinste Nocardia asteroides evcil hayvanlardaki en önemli patojendir. Günümüzde, N. asteroides, N. farcinia ve insan patojeni olan N. nova’yı da kapsayan 12 Nokardia türü tanımlanmıştır.

Muhtemelen bütün hayvanlar bu infeksiyona duyarlıdır. Köpekler en sık etkilenenlerdir. Süt sığırlarında nokardial mastit ekonomik açıdan önemlidir. Nokardiozis insanlarda kedilerde, atlarda, keçilerde, koyunlarda, domuzlarda, insan dışı primatlarda, yabani ruminantlarda, karnivorlarda, deniz memelilerinde, kuşlarda ve balıklarda görülür.

Mikobakteriler içindeki klasik türler uzun yıllardır insan ve hayvanlarda hastalık nedeni
olarak tanınmaktadır. Bunlar; Mycobacterium bovis, M. avium, M. tuberculosis,
M. avium subsp. paratuberculosis ve M. leprae’dir. M. avium ve M. intracellulare fenotipik olarak ayrılamadığında sıklıkla M. avium-intracellulare kompleks
olarak bilinmektedir. Diğer mikobakteriler de Runyon adlı araştırıcı tarafından
“anonim”, “sınıflandırılamayan” veya “atipik” gibi adlarla kategorize edilmiştir.

Grup I Fotokromojenik’ler, ışıkla temas ettikten sonra sarı pigmetli koloniler meydana getirirler. Yavaş ürerler, kolonilerin görülebilmesi için 7 gün ya da daha fazla zamana gereksinim bulunur. Örneğin; M. kansasii, M. marinum, M. asiaticum, M. simiae. Grup II Skotokromojen’ler,
ışığa bağlı olmadan sarı veya portakal renkli koloniler meydana getirirler. Yavaş
ürerler. Örneğin; M. gordonae, M. scrofulaceum, M. szulgai, M. xenopi.

Mycobacterium tuberculosis insan, Mycobacterium bovis sığır ve Mycobacterium avium kanatlı tüberkulozunun başlıca etkenleridir. Diğer patojen mikobakterilerden M. leprae insan leprası (cüzzam) ve M. avium subsp. paratuberculosis
sığır paratüberküloz hastalığının etkenleridir. Mycobacterium bovis ve Mycocacterium avium subsp. avium ince, 4 µm’ye kadar uzunlukta olabilirlerken M. avium
subsp. paratuberculosis kalın ve genellikle de 2 µm uzunluktan kısadır.