VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 5

Brusellaların neden olduğu hastalıklara genel olarak brusellosis denir. Brusellosis etkenin sığır, koyun, keçi, koç ve domuz ve bazı deniz canlılarında özellikle testis, meme, uterus olmak üzere genital organlara yerleşmesiyle yavru atmaya ve infertiliteye neden olan kronik, bulaşıcı ve nekrotik yangısal infeksiyonlarla ortaya çıkar.

Franciella tularensis (F.tularensis), Gram negatif, kokobasil şeklinde, 37°C’de üreyen, hareketsiz, sporsuz, zorunlu aerobik, 0,2-0,5×0,7-1,0 µm boyutlarında bir bakteridir.

Burkholderialar çomak şekilli, hareketli, zorunlu aerobik, 0,5-1,0×1,0-5,0 µm boyutlarında bakterilerdir. Tüm dünyada her sıcaklıktaki toprak ve yüzey sularında bulunurlar.

Bu cins içinde veteriner hekimlikte önemli 2 tür bulunur. İlki saprofitik olan, tropikal bölgelerde Melioidiozis hastalığına neden olan ve epidemiyolojisi tam açıklanmamış olan Burkholdria pseudomallei (B.pseudomallei) ve ikincisi atlar ve diğer tek tırnaklılarda ve bazen de insanlarda Ruam hastalığını oluşturan B. mallei’dir.

Brusella tanısı için incelenen materyaller; atık fötus mide içeriği, plasenta, uterus akıntıları ve süt alınacak materyallerdir. Serolojik tanı amacıyla ise hayvanlardan kan alınarak serumu çıkarılır.

Kampilobakter türleri genellikle memeli ve kanatlıların intestinal sisteminde ve genital sistemde hastalık yapmaksızın bulunabilirler.

Haemophilus Somnus (H.somnus), şu anki adıyla Histophilus somni (H. somni), sığırlarda bronkopömoni, beyin yangıları, üreme kanalı infeksiyonları oluşturur. H.somni’nin koyun izolatlar›, koçlarda epididimitis, koyunlarda mastitis ve üreme problemleri, kuzularda pnömoni şekillendirir.

Brusella cinsindeki türler hareketsiz, Gram negatif, küçük  kokobasiller tarzında olup, spor içermezler. Diğer türler Gram pozitif suşlardır.

Termofilik olarak tanımlanan türler (Campylobacter jejuni, C.coli ve C. lari) ise 37-42°C’ler arasında ürerler. Diğer türler için üreme sıcaklıkları 25-37°C arasındadır.

Kampilobakterler arasında bulunan başlıca türler, alt türler ve oluşturdukları infeksiyonlar şunlardır. C. fetus subsp. fetus, koyunlarda epizootik, sığırlarda sporadik abortuslara diğer hayvanlarda sporadik infeksiyonlara neden olan bir mikroorganizmadır.

C.fetus subsp. fetus infeksiyonlarında atık yapan hayvanlardan 2 hafta sonra alınan kanlarla, aglutinasyon, komplement fiksasyon ve ELISA testleri yapılabilir.  C.jejuni antijeni ile komplement fiksasyon ve ELISA testi uygulanır. Ancak termofilik kampilobakter infeksiyonlarının enterik türlerinde pratikte serolojik testler kullanılmamaktadır. Fakat C.fetus subsp. venerealis infeksiyonlarında antikor düzeyi genellikle düşük olduğu için serum kullanılmaz bunun yerine vaginal mukus fizyolojik tuzlu suyla çözdürülüp sulandırılır ve bu çözeltiden vaginal mukus aglutinasyon testi veya ELISA testi uygulanır.

Pasteurellaceae familyasında 5 cins bulunur. Bunlar Actinobacillus, Haemophilus, Mannheimia, Pasteurella ve Lonepinella genuslarıdır. Bu cinsler içinde birbirine çok yakın özellikler gösteren türler bulunur.

P. multocida Tip A-Sığır-Pnömoni
P. multocida Tip A-Koyun-Pnömoni ve Mastitis
P. multocida Tip A-Domuz-Pnömoni
P. multocida Tip A-Kanatlı-Tavuk Kolerası
P. multocida Tip A-Tavşan-Pnömoni
P. multocida Tip B-Sığır-Hemorajik septisemi
P. multocida Tip D-Domuz-Pnömoni
P. multocida Tip E-Sığır-Hemorajik septisemi
M. haemolytica-Sığır, Koyun-Pnömoni
P. trehalosi-Koyun-Septisemi şeklinde eşleştirilebilir.

Hemofilusların üremeleri için X veya V faktörlerine ihtiyaç vardır ve bu ancak özel olarak hazırlanan Çikolata Agar’da bulunmaktadır. Çikolata Agar besiyerinde çok küçük şeffaf koloniler oluştururlar. Normal Kanlı Agar’da hemofilusların üremesi çok zayıftır, koloniler gelişemez.

Hemofiluslar için akciğer, solunum sistemi svapları ve lezyonların oluştuğu sistemlerden örnekler alınır. Aktinobasilloziste lezyonlardan irin materyalleri alınarak laboratuara gönderilirler.

Memeli hayvan ve insanların nasofarinks ve göz mukozalarında klinik infeksiyonlara neden olurlar. En çok görülen türü, M. bovis, sığırlarda keratokonjuktivitise neden olan bir infeksiyon yapar

Brucella abortus (B.abortus) ve B.ovis üremek için % 10 CO₂’e gereksinim gösterir.

Brusellalar hızlı şekilde dissosiye olmaya eğilimlidirler bu sebeple referens laboratuara tiplendirme için örnek gönderirken S formlu kolonilerin seçilmesi önemlidir.

Bakteriyolojik Tanı: Örneklerden yapılan frotilerin Gram ve Modifiye ZiehlNeelsen boyama metodları ile boyanıp bakteriyoskopi ile incelenmesi sonrasında brusellalar küçük kırmızı kokobasiller halinde görülürler.

C.fetus subsp. Fetus ve C.fetus subsp. Venerealis üreme gösterirken diğerleri üremez.