VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ

Absorbsiyon spektroskopi yöntemi ile ölçülemeyecek kadar büyük partiküller içeren çözeltilerin analizine en uygun yöntemler turbidimetri ve nefelometridir. Biyolojik sıvılarda protein miktarları, antijen antikor kompleksi oluşumu prensibine dayanarak bu yöntemler yardımı ile ölçülebilir. Kimyasal analiz, ışığın ortamdan geçerken kırılım sonucunda şiddetinin azalması esasına dayanmaktadır. Türbidimetride, geçen ışığın yani kırılmaya uğramayan ışığın şiddeti ölçülmektedi. Nefelometride ise kırılan ışık ölçülmektedir.

Spektrofotometrelerde temel prensip Lambert-Beer yasası ile açıklanmaktadır.
Buna göre;
1. Çözelti üzerine gelen ışık ile çıkan ışık arasında matematiksel bir ilişki vardır.
2. Absorbans, soğuran maddenin konsantrasyonu ve çözeltiden geçen ışığın kat ettiği mesafenin uzunluğu ile doğru orantılıdır.
3. Ölçülen maddenin konsantrasyonu ile absorbans değeri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Konsantrasyon arttıkça absorbans artar.

Polarimetri, transvers dalgaların polarize olmasının ölçülmesi ve yorumlanmasına yarayan yöntemdir. Çoğunlukla elektromanyetik dalgaların ve ışığın incelenmesinde kullanılır.

Luminometri, luminesans olarak adlandırılan; kimyasal reaksiyon sonucu açığa çıkmış görünür ışığın enerji düzeyine karşılık gelen emisyonunun ölçülmesidir.

İyon Seçici Elektrot Tipleri

İyon Seçici Elektrodlarla Çalışlmada Hata kaynakları:

Voltametri, bir indikatör veya çalışma elektrodunun polarize olduğu şartlar altında, uygulanan potansiyelin bir fonksiyonu olarak akımın ölçülmesinden faydalanarak analit hakkında bilgi sağlayan bir grup elektroanalitik yöntemdir.

Voltametrinin doğrusal tarama voltametri, siklik voltametri, atımlı voltametri ve stripping voltametri gibi türleri vardır.

Kolometri, analitin bir yükseltgenme düzeyinden diğerine tamamen dönüştürülmesine dayanan analitik yöntemdir. Gravimetri veya titrasyon gibi mutlak bir yöntemdir ve kimyasal standartlar ile kalibrasyona ihtiyaç duyulmaz. Bu nedenle standartların mutlak miktarının belirlenmesinde çok önemli bir kaynaktır.

Atomik Spektroskopi

Alev fotometri atomik spektroskopinin bir dalıdır ve spektrometrede incelenen türler sadece atomlardır. Atomik spektroskopinin diğer iki dalı atomik absorbsiyon spektrofotometri ve indüklenmiş plazma atomik emisyon spektrometrisidir. Indüklenmiş plazma atomik emisyon spektrometresi pahalı bir analiz şekli olduğundan temel yöntem olarak yer almamaktadır. Tüm adı geçen yöntemlerde atomlar ışıkla uyarılır. Absorbsiyon yöntemleri, elektronlar üst düzeye geçerken ışığı soğurmaları esasına dayanırken, emisyon yöntemleri elektronların kararlı hale dönerken yaydıkları ışığın ölçülmesini esas alır.

Spektroskopik yöntemler madde ile etkileşmek üzere ışığı kullanır. Buna bağlı olarak örneğin kararlılığı ve yapısı hakkında temel özellikler gösterilebilir. Işık elektromanyetik radyasyon olup farklı enerji düzeyleri sergiler ve bu enerji ile ilişkili olarak farklı moleküler özellikler veya yapılar ortaya konabilir.

Tipik bir spektrofotometrik yöntemde sıralama: II-IV-V-I-III şeklindedir.

Işığın kırılması, ışığın çözeltideki parçalar ile etkileşimi sonucu şekillenen fiziksel bir fenomendir. Bu olay, partikül büyüklüğü, dalga boyu, gözlem noktasına uzak- lık ve parçacıkların konsantrasyonuna bağlıdır.

Floresans Spektroskopi, maddenin üzerine gelen elektromanyetik ışıma ile uyarıl- ması ve temel haldeki elektronların uyarılmış enerji seviyesine geçmesi, daha sonra bu seviyede kararlı kalamadıklarından, tekrar temel enerji düzeyine geri dönmeleri ve bu esnada ortama verdiği ışımanın ölçülmesi ilkesine dayanmaktadır.

Atomda aynı yörüngede bulunan elektronlar, birbirine zıt yönde veya aynı yönde dönebilirler. Bir atomda aynı yörüngede bulunan elektronlar birbirinin aksi yönünde hareket ediyor ise buna temel singlet; uyarıldığında aksi yönde hareket etmeye devam edip üst yörüngeye geçerse uyarılmış singlet denmektedir. Bir atomun iki farklı yörüngesinde aynı yönde dönen birer elektron varsa buna temel triplet denir. Temel triplet durumundan uyarılmış triplet durumuna geçiş elektronun bir üst yörüngeye çıkması sonucu görülür.

Polarimetri, transvers dalgaların polarize olmasının ölçülmesi ve yorumlanmasına yarayan yöntemdir. Çoğunlukla elektromanyetik dalgaların ve ışığın incelen- mesinde kullanılır.

Alev fotometri, özellikle düşük alev ısısı ile yüksek enerji düzeylerine uyarılabilen metaller (Na, K, Rb, Cs, Ca, Ba, Cu) olmak üzere birçok katyonun kalitatif ve kantitatif değerlendirilmesine uygundur.

Farklı türde elektrotlar mevcut olup, seçim yapma özelliğini belirleyen membranın yapısına göre sınıflandırılırlar. Bunlar şu şekildedir;

Voltametri genel olarak redoks aktif bileşiklerin ölçümünde faydalı bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır ve özellikle florofor ya da kromofor özellik göstermeyen analitler ölçümünde önemli katkıları vardır.

Kolometri, analitin bir yükseltgenme düzeyinden diğerine tamamen dönüştürülmesine dayanan analitik yöntemdir. Gravimetri veya titrasyon gibi mutlak bir yöntemdir ve kimyasal standartlar ile kalibrasyona ihtiyaç duyulmaz. Bu nedenle standartların mutlak miktarının belirlenmesinde çok önemli bir kaynaktır.