VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ

Analitik teraziler ideal olarak ısı ve rutubet değişikliklerinin minimum olduğu bir odada bulunmalıdır. Hava akımından, direkt güneş ışığından, etüv ve Benmari’den kaynaklanan ısı ve tahrip edici dumanlardan korunmalıdır. Terazinin üzerine konduğu masa yumuşak olmamalı, titreşim bulunmamalıdır. Aşırı titreşimler terazinin altına 2.5 cm kalınlığında plastik bir sünger tabakası konarak engellenebilir.

Duyarlılıklarına ve ölçüm kapasitelerine göre teraziler beş grupta toplanabilirler.

Sınıf I biyolojik kabinler personeli ve çevreyi enfeksiyon riskinden korumaya yönelik tasarlanmış, ürün koruma özelliği olmayan kabinlerdir. Ön açıklıktan giren hava HEPA filtrelerden geçerek doğrudan dışarı atıldığından uçucu kimyasal maddeler, radyoaktif maddeler ile daha güvenli çalışma sağlar. Ekzos sistemi, doğrudan dışarı ortama bağlantılıdır.

Sınıf III biyolojik kabinler risk grubu 4 olan mikroorganizmalarla çalışan 4. biyogüvenlik seviyesindeki laboratuvarlarda kullanılan tamamen kapalı sisteme sahip kabinlerdir. İç hava sirkülasyonu yoktur. Çalışma yüzeyine kabin ile kombine tasarlanmış lastik eldivenlerle ulaşılır. Materyal akışı ve atık yolu doğrudan otaklav bağlantılı olduğundan güvenlik maksimumdur.

Büret, bir statife tutturulduktan sonra sol el ile musluk arkadan ilk üç parmakla tutulur. Musluk baş parmak ve işaret parmağı ile açılıp kapatılır. Sağ el ile çözeltinin akıtılacağı titrasyon kabı tutulur. Çözelti, bürete huni yardımıyla sıfır çizgisinin biraz üstüne kadar doldurulur. Daha sonra musluk alttan yavaşça açılarak sıvı yüzeyinde oluşan kavisin alt sınır çizgisine gelinceye kadar damla damla boşaltılır.

Desikatörler, kuru bir atmosfer sağlayan kapalı kaplardır. Dış atmosfer şartlarından etkilenen kimyasal madde veya kurutucular burada saklanır. Desikatörler kimyasal madde veya gereçleri kurutmak amacıyla değil daha çok onların kuruluğunu korumak amacıyla kullanılır. Desikatörler içindeki havanın kuruluğu kurutucu adı verilen maddelerle sağlanır.

Etüvler, nem tayini, kimyasal maddelerin kurutulması, laboratuvar malzemelerinin kurutulması, numunelerin sabit ağırlığa getirilmesi, kuru havalı sterilizasyon gibi birçok ısıtma ve kurutma işlemlerinde kullanılan laboratuvar cihazlarıdır.

Mantolu Isıtıcı: Bu tür ısıtıcılar içi boş yarım küre, silindir veya ceket şeklinde olabilir. Bu ısıtıcıların iç yüzeyleri ısıyı iyi ileten, elektriksel olarak yalıtkan bir maddeden yapılmış örgü ile kaplıdır. Sıcaklıkları duyarlı olarak ayarlanabilir. Kullanılma sırasında içine su veya çözelti kaçırılmamasına dikkat edilmelidir. Manto ısıtıcılar, balon ve benzeri reaksiyon kaplarının ısıtılmasında kullanılır.

Basınç altındaki doymuş buhar ile sterilizasyon, laboratuvar materyallerinin sterilizasyonunda kullanılan en etkili yöntemdir. Otoklavlar bu amaç için kullanılan cihazlardır. Normal şartlar altında buharın sıcaklığı 100 °C iken, havası tamamen alınmış ve 1 atmosfer basınç altındaki doymuş su buharının sıcaklğı 121 °C’dir. Otoklavda sterilizasyon için 121 °C ve 132 °C sıcaklık kullanılır.

Laboratuvarlarda numunenin yakılması veya gravimetrik analizlerde kızdırma, kül etme işlemlerinde kullanılan cihazlardır. Fırın tipine göre 1200 °C’ye kadar yakma yapmak mümkündür. Bu fırınlar laboratuvar fırını ya da kül fırını olarak da adlandırıl›ı. Yakma fırınları, kurutulan ve yakılan materyalin saf bir madde veya sabit bir bileşime dönüşebilmesi için gerekli olan yüksek sıcaklığı sağlar. Elektrik ile ısıtılır. İç kısmı, ısıya dayanıkl› seramikle yapılmıştır. Seramik kaplamanın arasına ve altına yakmayı gerçekleştirecek güçlü rezistanslar yerleştirilmiştir. Seramik kaplama ile dış yüzey arası, yalıtım maddeleri ile doldurulmuştur. Otomatik ayarlı ve dijital göstergeli olanları da vardır.

Kuartz cam gerek ısıya dayanıklılık ve gerekse genişleme katsayısının çok düşük
olması bakımından diğer cam çeşitlerinden daha üstündür. Ancak, pahalı olması
ve işlenmesindeki zorluklar nedeniyle kullanımı sınırlıdır.

Bagetler, farklı ebatlarda iki ucu bek alevinde kütleştirilmiş cam çubuklardır.
Reaksiyon karışımlarını veya deney tüplerine konulan çözeltileri karıştırmak
amacıyla kullanılır.

Damlalıklar, sıvı damlatmak veya sıvı aktarmak amacıyla farklı ebatlarda cam
veya plastikten yapılmış malzemedir. Uzun olanlarına Pasteur pipeti adı verilir.

Desikatörler: Desikatörler, kuru bir atmosfer sağlayan kapalı kaplardır. Dış atmosfer şartlarından etkilenen kimyasal madda veya kurutucular burada saklanır. Desikatörler kimyasal madde veya gereçleri kurutmak amacıyla değil daha çok onların kuruluğunu korumak amacıyla kullanılır.

Balon, erlen, beher, şişe gibi cam kaplar belirli hacimleri gösterseler de yaklaşık hacmi belirlediklerinden ve üzerlerinde hacim çizgisi bulunmadığından ölçü kabı olarak kullanılmazlar.

Ölçü kapları sıvıların hacminin ölçülmesi amacıyla kullanılırlar. En çok kullanılan
ölçü kapları mezür, ölçülü balonlar (Balon joje), pipet ve bürettir.

Biyolojik Kabinler: Laboratuvar personeli ve çevreyi enfeksiyon etkeni taşıyan hava ve sıçramalardan korumak için hava akımı düzenlenmiş cihazlardır.

Duyarlılıklarına ve ölçüm kapasitelerine göre teraziler beş grupta toplanabilirler.
1. Kaba teraziler: Kapasiteleri 500 g olup 10 mg’a kadar duyarlıdırlar.
2. Makro teraziler: Kapasiteleri 200 g olup 0.1 mg’a kadar duyarlı
3. Yarı-mikro teraziler: Kapasiteleri 10-80 g olup 0.01 mg’a kadar duyarlı
4. Mikro teraziler: Kapasiteleri 20 g olup 0.001 mg’a kadar duyarlı
5. Ultra mikro teraziler: Kapasite 2,5 g, 0.00002 mg’a kadar duyarlı

SANTRİFÜJ: Santrifüj hızla dönerek sıvı maddeler içindeki katı maddelerin ayrımını gerçekleştirir.

LABORATUVARDA ISITMA İŞLEMLERİNDE KULLANILAN ALETLER:

Su Banyoları (Çalkalamalı Su Banyosu), Sıcak Tablalı Isıtıcılar, Mantolu Isıtıcı, Kum Banyoları, Etüvler, Yakma Fırınları, Otoklavlar