VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ - Deneme Sınavı - 6

13S Kuralı• 3S’i aşan bir değer elde edilmesidir.• Rastgele hata yapıldığını gösteren reddettirici bir kuraldır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kromatografik ayırımın sınıflandırılması, çözünen maddelerin fiziksel veya kimyasal özelliklerine göre yapılmaktadır. Bunlar iyon değişim, bölümleme (partisyon), soğurma (adsorbsiyon), boyut dışlama (jel filtrasyon) ve affinite kromatografileridir. Klinik laboratuvar uygulamalarında en çok iyon değişim ve partisyon
kromatografi teknikleri kullanılmaktadır.

1950’li yılların başında The College of Amarican Pathologist (CAP) farklı laboratuvarlara gönderdiği bilinmeyen örneklerin analizini sağlayarak laboratuvarlar arası değerlendirmeyi başlatmıştır. 1960’ların ortalarında laboratuvarlar arası tarama programlarına katılmak laboratuvar akreditasyonu için zorunlu hale getirilmiştir. Bugün tıbbi laboratuvarlar için Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği laboratuvar hizmetleri performans kriterlerine göre eksternal kalite kontrolü yapılmalı sonuçlar ve düzeltici önleyici faaliyetler kayıt altına alınmalıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Çözünen maddelerin birbirine karışmayan iki sıvı arasında dağılımı partisyon
kromatografinin temelini oluşturur. İşlemsel olarak sıvılardan bir tanesi sabit fazı
oluşturur. Bu fazın oluşturulması için ince tabaka sıvı destek materyali üzerine
veya kapiller kolonun iç yüzüne adsorbe edilir. Ayırım çözünen maddelerin sabit
ve hareketli faz arasında göreceli çözünme yeteneğine bağlı olarak şekillenir.

Liyofilize: Serum, plazma gibi biyolojik maddelerin dondurularak kurutulması işlemi liyofilizasyon ve işlem sonucunda elde edilen ürün liyofilize olarak adlandırılır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Organizmada 5 ana protein sınıfı immünoglobinler olarak bilinir ve her grubun farklı kimyasal yapısı ve özel bir biyolojik rolü vardır. Immunglobulin G (IgG) en sık kullanılan immunokimyasal reaktif olup molekül ağırlığı 158000 Da olan bir glikoproteindir ve iki dupleks zincirden oluşmaktadır

Imunojenite için gerekli özellikler:
1. Molekül içinde kararlı yapıların var olması
2. Yapının rastlantısallığı
3. Molekül ağırlığının en za 4000-5000 Da olması
4. Metabolize olabilme yeteneği
5. Immunojenik konfigurasyonun antikor oluşturan mekanizmalara erişebilirliği
6. Yapısal olarak yabancılığı

olarak sıralanabilir. 

Buna göre belirli bir immun yanıt verilmesi için yapısal olarak benzerliği değil, yapının yabancılığı önem arz etmektedir.

Antijen-enzim konjugatını kullanan ve Antikor-enzim konjugatını kullanan teknikler;  enzimle işaretli antijen/antikor ile standart ya da örnek antijeninin/antikorunun katı faza kaplı sınırlı sayıda antijene/antikora bağlanmak üzere yarışmaya girmesi esasına dayanan tekniklerdir.

Antikor düzeyinin belirlenmesine yönelik bir tekniktir. Teknikte katı faza kaplanmış antijen ve test edilecek antikora karşı elde edilmiş ikinci bir antikor kullanılır.
Oluşan rengin şiddeti test antikorunun konsantrasyonu ile doğru orantılıdır.

DNA polimeraz tarafından DNA sentezlenmesi için kullanılan yol göstericiye primer denilir ve bu ortalama 20 bazdan oluşan sentetik DNA dizisidir. DNA polimeraz enzimi primerin serbest kalan 3-OH ucuna baz eşleşme kuralına uygun olarak nükleotidleri ilave eder.

Preanalitik dönemde bazı kontrol edilebilir veya edilemez olan ancak deney sonuçlarını etkileyebilen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bunlar; yaş, cinsiyet, ırk gibi kontrol edilemeyen veya  egzersiz, gebelik, diyet-rasyon, ilaç kullanılması, örnek alınma zamanı gibi kontrol edilebilen faktörler olabilir.

Ters Ozmoz:Sudaki istenmeyen maddelerin, özel bir zardan belirli bir basınç altında
geçirilerek filtre edilmesi işlemidir. Suyun; basınç altında selüloz asetat, aromatik poliamin, selüloz asetobütirat veya diğer materyallerden yapılmış bir yarı geçirgen zardan geçirilmesi ile yapılır.

Panik değer, gerekli müdahaleler süratle yapılmadıkça yaşamı tehdit eden ve düzeltici girişimlerin hemen yapılmasının zorunlu olduğu, referans aralık dışında sapma gösteren test sonuçlarını ve fizyopatolojik durumları ifade eder.

Düzenli egzersizler kanda, ürik asit konsantrasyonunda ve kas enzimlerinin
aktivitesinde artışa neden olurken, yoğun egzersiz potasyum, ürik asit, bilirubin
ve kas enzimleri hızlı yükselir. Ancak glikoz ve fosfat konsantrasyonu önemli
miktarda düşer. Antrenman sırasında bazı hormonların konsatrasyonu düşerken,
prolaktin konsantrasyonu yükselmektedir.

Tüp içindeki örnek miktarı yeterli değilse örnek kabul edilmez

Analitik evrede, laboratuvar problemlerinin başında hemoliz ve lipemi yer alır. Hemoliz;
Eritrositlerin parçalanarak, hemoglobin (Hb) içeriğinin hücre dışına yayılması durumu olarak tanımlanmaktadır.

Lipemi, kanda şilomikron düzeyinin aşırı yüksekliğine bağlı, makroskopik bulanıklık olması durumudur. Lipemi, biyokimyasal analizleri ışık saçılımına, analitlerin lipid ve sulu fazlar arasında dağılımına veya elektrolitlerin lipid fazı dışında kalmalarına neden
olarak interfere eder

Etilendiamin tetra asetik asit (EDTA), uzun süre saklanmış örneklerde nötrofillerin yapılarını bozar. Heparin, lökositlerin zayıf boyanmasına neden olur.

nterferansı önlemek için örnek körü uygulanabilir, örnek seyreltilebilir, bikromatik veya polikromatik okuma (Allen Düzeltmesi) yapılabilir. İnterferanı gidermek için değişik yöntemlerden (deproteinizasyon, ekstraksiyon, ultrasantrifügasyon vb.) yararlanılabilir. Son nokta ölçüm yerine kinetik ölçüm ile hızlı ve yavaş reaksiyon veren interferanların etkileri önlenebilir.

Akreditasyon; yapılan test ve analizlerin güven sağlayabilmesi için laboratuvarın
teknik yeterliliğinin uluslararası tanınmış ve yetkili bir kuruluş tarafından gerekli
kriterlere göre değerlendirilmesi, onaylanması ve sonrasında denetlenmesi faaliyetidir. Türkiye’de yetkili kuruluş Türk Akreditasyon Kurumu’dur (TÜRKAK)