VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ - Deneme Sınavı - 11

Laboratuvarda sık kullanılan nitrit asit, sülfürik asit, hidroklorik asit gibi mineral asitler, formik asit, asetik asit gibi organik asitler ve pentan, benzen, etil asetat, etil alkol gibi organik çözücülerin buharlaştırılması veya aktarılması işlemleri çeker ocakta yapılmalıdır. Bu tür kimyasal maddelerin buharları zehirlidir. Bu nedenle çeker ocakta çalışılması gerekir. Çeker ocak, içinde hava emişi yapılan ve ön tarafı sürgülü pencere ile açılıp kapatılabilen bir ocaktır. Doğru cevap B’dir.

Voltametri, bir indikatör veya çalışma elektrodunun polarize olduğu şartlar altında,
uygulanan potansiyelin bir fonksiyonu olarak akımın ölçülmesinden faydalanarak analit hakkında bilgi sağlayan bir grup elektroanalitik yöntemdir.

Laboratuvar personeli ve çevreyi enfeksiyon etkeni taşıyan hava ve sıçramalardan korumak için hava akımı düzenlenmiş cihazlardır Kontrollü hava akımı sağlaması yanında hava içerisindeki mikroskobik partikülleri de HEPA filtre sistemi ile uzaklaştırır. HEPA filtre, havadaki 0.3 μm boyutundaki partikülleri % 99.9 etkinlikle süzebilen bir sistemdir. Biyolojik kabinler, ön açıklıktan kabine alınan hava akım miktarı/hızları, sirkülasyon oranları ve egzos sistemlerindeki farklılıklara göre 3 sınıfa ayrılır. Doğru cevap E’dir.

Sınıf III biyolojik kabinler ise risk grubu 4 olan mikroorganizmalarla çalışan 4. biyogüvenlik seviyesindeki laboratuvarlarda kullanılan tamamen kapalı sisteme sahip kabinlerdir. İç hava sirkülasyonu yoktur. Çalışma yüzeyine kabin ile kombine tasarlanmış lastik eldivenlerle ulaşılır. Materyal akışı ve atık yolu doğrudan otaklav bağlantılı olduğundan güvenlik maksimumdur. Doğru cevap B’dır.

Su gibi nötral sıvılarda H+ konsantrasyonu kadar OH– konsantrasyonu vardır. H+ konsantrasyonu, OH– konsantrasyonundan büyük olan solüsyonlar asittirler. H+ konsantrasyonu, OH– konsantrasyonundan küçük olan solüsyonlar baziktirler. Doğru cevap E’dir.

Kaba teraziler: Kapasiteleri 500 g olup 10 mg’a kadar duyarlıdırlar. Makro teraziler: Kapasiteleri 200 g olup 0.1 mg’a kadar duyarlı.Yarı-mikro teraziler: Kapasiteleri 10-80 g olup 0.01 mg’a kadar duyarlı. Mikro teraziler: Kapasiteleri 20 g olup 0.001 mg’a kadar duyarlıdır. Ultra mikro teraziler: Kapasite 2,5 g, 0.00002 mg’a kadar duyarlıdır. Doğru cevap B’dir.

Ultrasantrifüjler genel- likle araştırmalarda kullanılan 90.000-100.000 rpm veya 178.000 G dönüş sağlayabilen santrifüjlerdir. Doğru cevap D’dir.

Basınç altındaki doymuş buhar ile sterilizasyon, laboratuvar materyallerinin sterilizasyonunda kullanılan en etkili yöntemdir. Otoklavlar bu amaç için kullanılan cihazlardır. Normal şartlar altında buharın sıcaklığı 100 °C iken, havası tamamen alınmış ve 1 atmosfer basınç altındaki doymuş su buharının sı- caklığı 121 °C’dir. Otoklavda sterilizasyon için 121 °C ve 132 °C sıcaklık kullanılır. Basınç altında nemli ısı ile sterilizasyon en hızlı, basit ve etkili fiziksel sterilizasyon yöntemidir. Doğru cevap D’dir.

pOH =14-pH =14-8,1 =5,9

pOH = – log [OH^–] olduğuna göre,

[OH^–]= 10 ^-pOH =10^-5,9 = 1,26 x 10^-6

w/v ifadesi ağırlık/hacim anlamına gelmektedir. Yani %15 oksalik asit (w/v) çözeltisi 100 ml'sinde 15 g oksalik asit içermelidir. Bu durumda 500 ml çözelti;

m=500 x 15/100 = 75 g oksalik asit içerir.

Na₂HPO₄ molekül gramı=(23x2)+1+31+(16x4)=142 g/mol'dür.

142 g Na₂HPO₄ tartılıp → 1000 ml’ye tamamlanırsa 1 M olur.

71 g  Na₂HPO₄ tartılıp → 1000 ml’ye tamamlanırsa 0,5 M olur.

Gerekli hacim 500 ml olduğuna göre gereken Na₂HPO₄ miktarı:

m=71x500/1000= 35,5 g'dır.

Çözeltiye elektrik akımı verildiğinde negatif yüklü iyonlar anoda ilerler.

Verilen özelliklere göre stok HCl çözeltisinin 1 litresi,

   m=1000x1,18=1180 g eder.

Çözelti %37'lik olduğuna göre içerdiği HCl miktarı;

   m=1180x37/100=436,6 g'dır.

Yani bu özellikteki HCl’nin 1 litresinde 436,6 g saf HCl vardır. HCl'nin molekül ağırlığı 36,5 g, etkime değeri de 1 olduğuna göre 1 litre 1 N HCl çözeltisi

   36,5/1 → 36,5 g HCl içerir. 

Bu bilgiyi kullanarak yukarıdaki özelliklere sahip HCl’nin normalitessi ise şu şekilde hesaplanır;

   36,5 g      1 N  
   436,6 g        kaç N olur (?)
   ?= 436 × 1/36,5 = 11,96 N'dir. 

Eldeki HCl’nin normalitesi 11,96’dır. Ancak 0,2 N ve 500 ml isteniyor

   N1 × V1 = N2 × V2
   11,96× ? = 0,2 × 500 ml
   ? = 8,36 ml

8,36 ml HCl alıp distile su ile 500 ml’ye tamamlanırsa 500 ml 0,2 N HCl hazırlanmış olur.

Vücutta görev alan tammpon sistemleri şunlardır;

200 ml 3 M NaCl çözeltisinin üzerine 300 ml su eklendiğinde son hacim 500 mL olur.

V₁ × C₁ = V₂ × C₂

200 x 3=500 x C₂

C₂= 1,2 N olarak bulunur.

Laboratuvarda kullanılan bir tekniğin ölçüm sınırları dışındaki bir derişimi ölçüm sınırları içerisine çekmek amacıyla çözelti uygun bir çözücü ile seyreltilir. Bu iş için genellikle distile su kullanılsa da zaman zaman başka çözücüler de kullanılabilir. Çözücü ilave etmek suretiyle çözeltinin derişiminin azaltılması işlemine seyreltme veya sulandırma denir.

1 ml ana çözelti 50 ml’ye çözücü ile tamamlanır ve bu çözeltiden alınan 1 ml çözelti 100 ml’ye tamamlandığında 1/5000 sulandırma elde edilmiş olur. 5000 sulandırma faktörüdür. Elde edilen çözeltide ölçülen madde derişimi 5000 ile çarpılırsa ana özeltideki madde derişimi bulunur.

Seri sulandırma genellikle 1/1, 1/2 , 1/4, 1/8,1/16 ...... şeklinde olur. Bir çözeltiyi 1/2 oranında seyreltmek, 1 hacim çözeltiye 1 hacim su ilavesiyle olur. Elde edilen bu 1/2‘lik çözeltiden 1 hacim alınıp, 1 hacim su ilave edilirse 1/4’lük çözelti elde edilir.

Kimyada bir karışımın bileşimindeki sıvıyı yitirerek daha koyu kıvama gelmesi işlemidir. Diğer bir ifade ile bir çözeltinin hacmi azaltılarak çözünen partikül sayısını artırma işlemidir. Bu işlem örneğin, por çapları belirli basit filtreler ya da ultrafiltreler kullanılarak filtrasyon veya ultrafiltrasyon, sıvı kısmı buharlaştırmak şeklinde tanımlanabilecek olan evaporasyon ile gerçekleştirilebilir.

Bir cismin, belirli sıcaklık ve basınç altında, birim hacminin (cm3) ağırlığına özgül ağırlık denir. C.G.S. (cm, g, sn) sistemindeki birimi gramkuvvet/santimetreküp (gf/cm3), teknik ölçü sisteminde ise kilogramkuvvet/metreküp’tür (kgf/m3). Cismin ağırlığı G, hacmi V, özgül ağırlığı d ile gösterilecek olursa d= G/V olur