VETERİNER LABORATUVAR TEKNİKLERİ VE PRENSİPLERİ - Deneme Sınavı - 10

Saf maddelerin (element ve bileşik) yoğunlukları (özkütle) sabittir. Karışımların yoğunluğu (özkütle) ise sabit değildir

[H⁺] > 10^-7 M ise asidiktir

[H⁺] < 10^-7 M ise baziktir

[H⁺] iyon derişimi 10^-7 ise nötrdür

Yüzde Çözeltiler
Yüzde ile belirtilen çözeltiler ağırlık/hacim, hacim/hacim ve ağırlık/ağırlık olmak
üzere 3 çeşit olabilir.
a. Ağırlık/hacim (W/V)
Hazırlanmasında ağırlık/hacim esasını benimseyen çözeltilerdir.

b. Hacim/hacim (V/V)
Hazırlama sırasında hacim/hacim esası uygulanan çözeltilerdir.

c. Ağırlık/ağırlık (W/W)
Hazırlanırken w/w esası benimsenen çözeltilerdir

Bir maddenin bir molekül gramını ya da formül gramını bir litresinde içeren çözelti bir molardır ve M harfi ile gösterilir.

Canlı organizmalarda biyokimyasal reaksiyonlar pH’sı belirli ortamlarda gerçekleşir. Laboratuvarlarda deneme sırasında pH değişikliklerinden sakınmak için tampon çözeltiler kullanılır. Az miktarda asit veya baz ilavesine karşılık hidrojen iyonu (H+) derişimi sabit kalan çözeltilere tampon çözelti denir.

Spektrofotometri, bir maddenin dalga boyu cinsinden ışığı yansıtma veya geçirme özelliklerine dayanarak miktarca ölçülmesidir.

Doğru cevap a'dır.

Spektrofotometrelerde temel prensip Lambert-Beer yasası ile açıklanmaktadır. Buna göre;

1. Çözelti üzerine gelen ışık ile çıkan ışık arasında matematiksel bir ilişki vardır.

2. Absorbans, soğuran maddenin konsantrasyonu ve çözeltiden geçen ışığın kat ettiği mesafenin uzunluğu ile doğru orantılıdır.
3. Ölçülen maddenin konsantrasyonu ile absorbans değeri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Konsantrasyon arttıkça absorbans artar.

Doğru cevap b'dir.

Türbidimetride, geçen ışığın yani kırılmaya uğramayan ışığın şiddeti ölçülmektedir. Nefelometride ise kırılan ışık ölçülmektedir.

Doğru cevap c'dir.

Floresans Spektroskopi

Bu spektroskopi dalı, maddenin üzerine gelen elektromanyetik ışıma ile uyarılması ve temel haldeki elektronların uyarılmış enerji seviyesine geçmesi, daha sonra bu seviyede kararlı kalamadıklarından, tekrar temel enerji düzeyine geri dönmeleri ve bu esnada ortama verdiği ışımanın ölçülmesi ilkesine dayanmaktadır.

Doğru cevap d'dir.

Polarimetri, transvers dalgaların polarize olmasının ölçülmesi ve yorumlanmasına yarayan yöntemdir. Çoğunlukla elektromanyetik dalgaların ve ışığın incelenmesinde kullanılır.

Doğru cevap e'dir.

Atomik Absorbsiyon Spektroskopisi

Işığın serbest atomlar tarafından soğurulması atomik absorbsiyon spektrometrisinin (AAS) esasını oluşturur. Önceden bahsedildiği üzere alev fotometri gibi atomik spektroskopi yöntemidir. Farklılık ise alev fotometrinin aksine emisyona uğrayan ışığı değil soğurulan ışığı ölçer. Diğer bir söyleyişle uyarılma reaksiyonun ilk kısmı yöntemde kullanılır.

Doğru cevap a'dır.

Potansiyometri

Bir çözeltiye daldırılan iki elektrot arasındaki gerilim farkının ölçülmesi ilkesine dayanır. Elektrotlar ve elektrotların daldırıldığı çözelti bir elektrokimyasal hücre oluşturur. Elektrotlar arasındaki gerilim farkı bir pH/mV metre kullanılarak ölçü- lür. Elektrotlardan biri karşılaştırma elektrodu olup bu elektrodun yarı hücre ge- rilimi sabittir. Çalışma elektrodu olarak tanımlanan ikinci elektrodun yarı hücre gerilimi ise çözeltideki türlerin aktiflikleriyle değişir.

Doğru cevap b'dir.

İyon Seçici Elektrodlarla Çalışmada Hata kaynakları:

Difüzyon: İyonların büyüklükleri nedeniyle şekillenen difüzyon hızındaki farklılık bilinen düzeyde hataya neden olabilir. Örneğin sodyum iyodür yapısın- daki sodyum, membranı bilinen bir hızda geçer. İyot büyüklüğü nedeni ile daha yavaş ilerler. Bu farklılık karşımıza hata kaynağı olarak çıkmaktadır.

Örneğin İyonik Kuvveti: İyonik kuvvet çözeltinin aktivitesini etkileyeceğin- den sabit tutulmalıdır. Hedefe ulaşmada iyonik kuvvet ayarlayıcı kullanılır. Bu ayarlama örneğin iyonik kuvvetine göre göreceli olarak çok yüksek olduğundan örnekler arasındaki varyasyon azaltılarak hata potansiyeli düşürülmüş olur.

Sıcaklık: Bu ölçümde kontrol edilebilir parametre olan sıcaklıklığın değişimi önemli hata kaynağıdır. Bir santigrat (°C) derecelik fark sonuç üzerinde % 4’ten daha fazla değişime neden olabilir.

pH: Bazı örneklerde ölçüm için analit (örneğin amonyak) bir formdan diğe- rine dönüştürülmedir. Bu gibi analizlerde pH’ın farklılığı önemli derecede hataya neden olabilir.

Doğru cevap d'dir.

Voltametri

Voltametri, bir indikatör veya çalışma elektrodunun polarize olduğu şartlar altında, uygulanan potansiyelin bir fonksiyonu olarak akımın ölçülmesinden faydalanarak analit hakkında bilgi sağlayan bir grup elektroanalitik yöntemdir. Voltametri terimi doğrusal tarama voltametri, siklik voltametri, atımlı voltametri ve stripping voltametri gibi türleri vardır.

Doğru cevap e'dir.

Kolometri

Kolometri, analitin bir yükseltgenme düzeyinden diğerine tamamen dönüştü- rülmesine dayanan analitik yöntemdir. Gravimetri veya titrasyon gibi mutlak bir yöntemdir ve kimyasal standartlar ile kalibrasyona ihtiyaç duyulmaz. Bu nedenle standartların mutlak miktarının belirlenmesinde çok önemli bir kaynaktır.

Doğru cevap a'dır.

Sabun ile kolayca köpürmeyen ve lezzeti hoş olmayan, Mg ve Ca tuzlarını ihtiva eden sular sert su olarak bilinir. Sert sularda, daha çok Mg ve Ca karbonatları, klorürler ve sülfatları dikkate alınır.

Doğru cevap a'dır.

Rezistivite: Bir cismin özgül direncidir (Cismin elektrik akımına karşı gösterdiği direnç gibi).

Doğru cevap b'dir.

Tip II Su: Kalitatif kimya yöntemleri için kullanılır, ayrıca hematoloji, immu- noloji ve mikrobiyolojide yürütülen yöntemlerin çoğunda kullanılabilir. Tip II ka- litesinde saf su, tamponların hazırlanması ya da cam eşyaların son yıkanması gibi laboratuvardaki düzenli uygulamalar için önerilir. Tip II su, optimize depolama cihazlarında rahatlıkla depolanabilir. Steril şişelenmiş sudur.

Doğru cevap c'dir.

Nehirler, göller, kaynaklar ve kuyulardan sağlanan sularda çeşitli inorganik ve organik bulaşmalar olur. Bulaştırıcılar (kontaminant) tek bir saflaştırma yöntemi ile tam olarak uzaklaştırılamazlar. Ancak, çeşitli yöntemler ile damıtık su elde edilebilir:

1. Filtrasyon
2. Distilasyon
3. Deiyonizasyon

4. Ters ozmoz
5. Adsorbsiyon
6. Diğer yöntemler

Doğru cevap d'dir.

Distilasyon (Damıtma)

Damıtma dünyadaki tüm Laboratuvarlarda en yaygın su arıtma teknolojisidir. İşlem sırasında su molekülleri sıvı - buhar ve tekrar sıvı olmak üzere faz değişik- liklerine uğrar. Bu faz değişimi suda çözünmüş bazı kirlilikleri ve bileşenleri ayı- rır. Distilasyon su arıtma işlemleri içerisinde geniş yeteneklere sahip tek formdur.

Doğru cevap e'dir.