VETERİNER HİZMETLERİ MEVZUATI VE ETİK

Örgüt kültürü, örgüt içerisinde yer alan grubun dışa uyum sağlaması ve iç bütünleşme sorunlarını çözmek için oluşturduğu ve geliştirdiği belirli düzendeki temel varsayımlardır. Örgüt kültürü, örgütün tanıtılmasını, değerini, toplumsal standartlarını, toplumda yer alan diğer örgüt ve bireylerle ilişki biçimlerini ve düzeylerini yansıtabilmektedir.

Osmanlı Devletinin orduda ata verdiği önem 14. yüzyılda “Hayvanat Ocakları”nın kurulmasını sağlamıştır. 18. yüzyılda bu kurumların yerini haralar almıştır. Hayvanat Ocakları, Osmanlı Devletinde hayvancılığın devlet tarafından korunduğunu, örgütlendirildiğini, halkın yüksek verimli ve kaliteli
hayvanlar yetiştirmeye teşvik edildiğini gösteren önemli kurumlardır.

Soruda belirtilen görev tanımı "sorumlu veteriner hekime"e aittir.

Bir değerlendirmeye göre (amaçları açısından) veteriner hekimliği hizmetleri:
• Hayvan varlığını koruma, hastalıklarını önleme,
neslini iyileştirme, hastalıklar ve beslenme
konularında araştırmalar yapma,
• İnsanları zoonozlardan koruma, sağlıklı ve
kaliteli gıda üretimini sağlama,
• Hayvanları sağlığına kavuşturma
• İlaç ile aşı, serum vb. biyolojik madde üretme,
• Sağlıklı hayvan yemi üretme,
• Veteriner hekim ve yardımcı sağlık personeli yetiştirme şeklinde sıralanmaktadır. Bu durumdaki sorudaki tüm maddeler bu hizmetlerdendir.

Türkiye’de veteriner hekimliği örgütlenmesinde merkezî otorite, Tarım ve Orman Bakanlığı’dır.

Günümüzde Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) veteriner hekimliği hizmetleri, üst düzeyde Sağlık Bakanlığı bünyesinde, kuvvet komutanlıkları düzeyinde ise Sağlık ve Veteriner Dairesi bünyesinde bir yapılanma içerisindedir.

Dünya Hayvan Sağlık Mevzuatı’nın Birinci Bölüm Üçüncü (1.3.3) Maddesinde “Veteriner Servislerinin Değerlendirilmesi” başlığı altında veteriner hekimliği hizmet kalitesinin; ülkelerin politik, ekonomik veya sosyal yapıları ne olursa olsun, etik, örgütsel veya teknik temel prensiplere bağlı olduğu bildirilmektedir. Bunlardan "Ayırt etme yetkisi", ünvan, bilimsel bilirkişilik ve
deneyime sahip olma olarak açıklanabilir.

Türkiye’de veteriner hekimliği eğitiminin bilimsel anlamda 1842’de başlamasından sonra, veteriner hekimliğinde ilk örgütlenmenin de Mehmet Ali Bey’le başladığı söylenebilir. Mehmet Ali Bey, aynı zamanda Muavin Baytar Mektebinin (Yardımcı Veteriner Okulu) de kurucusudur.

Veteriner İşleri Müdürlüğü olan belediyelerde yardımcı sağlık personelinin görev, yetki ve sorumluluk çerçevesi “bağlı bulunduğu bölgelerde veteriner hekim kontrolünde hastalık taramaları yapma; temizlik, hijyen işlerinin takibi ve sonuçlandırılmasını yapma; bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının mücadelesinde hayvanlara uygulanacak her türlü aşı, serum ve biyolojik maddeleri tatbik etme; veteriner hekim tarafından tavsiye edilen tedavi tedbirlerini uygulama; hayvanlara uygulanacak paraziter ilacı tatbik etme; antiseptik ve dezenfektanları uygulama; hayvanlara lüzumlu hallerde acil müdahalede bulunma, yara, bere, çizik gibi vakalarda pansuman yapma, bandaj tatbik etme; başıboş hayvanların yakalanmasında, toplama elemanıyla birlikte çalışma; gıda kontrol, mezbaha hizmetlerinde teknisyenlik hizmetlerini yapma; ithalat-ihracat ve hayvan hareketleri ile ilgili görevlerde yer alma; kurban kesim yerlerinin denetlenmesi çalışmalarına eşlik etme; hayvancılık sektöründe bunların dışında kalan ve değişen şartlara göre ihtiyaç olan teknisyenlik hizmetlerini yapma; mesleki kanun, tüzük, yönetmelik, talimat, mesleki literatür ve gelişmeleri takip etme ve mesleki yazışmaları yapma; Veteriner İşleri Müdürlüğü ile ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre çalışmalar yapma” şeklinde belirlenmiştir. Bu durumda soruda verilen maddelerin tümü doğrudur.

Örgütlenme; ortak bir amaç, ihtiyaç doğrultusunda çeşitli bileşenlerin (kişiler veya kuruluşların) bir araya gelerek, aralarında kurulan tanımlı ilişki ve iletişim ile işleyişte bulunmalarıdır. Doğru cevap A’dır.

Örgüt Kültürü; örgüt içerisinde yer alan grubun dışa uyum sağlaması ve iç bütünleşme sorunlarını çözmek için oluşturduğu ve geliştirdiği belirli düzendeki temel varsayımlardır. Örgüt kültürü, örgütün tanıtılmasını, değerini, toplumsal standartlarını, toplumda yer alan diğer örgüt ve bireylerle ilişki biçimlerini ve düzeylerini yansıtabilmektedir. Doğru cevap C’dir.

Dinçer (1993), kişisel çabalarla çözümlenemeyen sorunlara çözüm bulmak için kurulan örgütlerin etkili bir sonuca ulaşmalarında;

Örgütün hangi tür bireylerden oluşturduğu yanıtlanması gereken sorular arasında yer almamaktadır. Doğru cevap E’dir.

Dünya Hayvan Sağlık Mevzuatı’na göre veteriner hekimliği hizmet kalitesinde unvan, bilimsel bilirkişilik ve deneyime sahip olma özelliklerini ayırt etme yetkisi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Genel teşkilatlanma; hayvan sağlığı standartlarının hazırlanması ve uygulanması; uluslararası veteriner sertifikasyon faaliyetlerini uygun bir mevzuat, yeterli finans kaynakları ve etkili bir teşkilat ile yürütmek, hayvanların identifikasyonu için gerekli sistemlerin oluşturulması ve yüklenmesi, hayvan nakilleri kontrolü, hayvan hastalıkları bildirimi ve profilaktik sistemlerin oluşturulması, veteriner halk sağlığı faaliyetlerinin benzer şekilde yürütülmesi, sağlık problemlerinin bildirimi için etkili bir sistem oluşturulması, yapılan ve yapılacak her çalışmanın tarif edilmesi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C’dir.

“Veteriner Hekimliği Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği ”ne (15 Ekim 2011 tarih ve 28085 sayılı) göre; sorumlu veteriner hekim, muayenehane veya polikliniğin, kuruluş, işleyiş ve denetimi ile ilgili her türlü işlemlerde birinci derecede sorumlu veteriner hekimidir. Doğru cevap D’dir.

Ülkede mevcut salgın hastalıklarla mücadele konusunda yaşanan personel (veteriner hekim) yetersizliğine çözüm arayışları sonucunda, yine veteriner hekimlerin idari ve bilimsel sorumluluğu altında istihdam edilmek üzere iki yıllık bir eğitim verilen yardımcı elemanlar yetiştirilmesi için “Tatbîkat-ı Baytâriye Mektebi” ismiyle 1910’da bir okul açılmıştır. Doğru cevap E’dir.

Tarım Bakanlığına ilişkin “Ziraat Vekâleti Vazife ve Teşkilat Kanunu”nu çıkarmış, Kanun’a dayanılarak hazırlanan “Hayvan Sağlık Memurları Mektebi ve Bu Memurların Vazife ve Selâhiyetleri Hakkında Nizamname” ile yardımcı sağlık memurlarının yetiştirilmesi ile ilgili çerçeve belirlenmiştir. Doğru cevap D’dir.

Salgın ve bulaşıcı insan ile hayvan hastalıklarının önüne geçmek, …insan, hayvan, eşya ve emlak hakkında harçlı harçsız, tıbbi, baytari, fennî muayeneler, kimyevi ve bakteriyolojik tahliller yapmak ve şeraiti sıhhiye raporu vermek, her türlü hayvansal ürünle ilgili sağlıklı muhafaza ve satışının sağlanması için toplu satış yerleri inşa etmek ve denetlemek; başıboş hayvanların tutulması ve korunması; ölü hayvanların yakılması veya gömülmesi ve o günün koşullarında evcil hayvan hastalıklarının tedavisi için hayvan hastaneleri kurma da belediyelerin görevleri arasında sıralanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Örgütlenme; Ortak bir amaç, ihtiyaç doğrultusunda çeşitli bileşenlerin (kişiler veya kuruluşların) bir araya gelerek, aralarında kurulan tanımlı ilişki ve iletişim
ile işleyişte bulunmalarıdır. Bu kavramın en basit düzeyde aileden, düzenli ordu, modern ulus devlet ve küresel boyuttaki kuruluşlara kadar varlık bulduğu
düşünülebilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Motivasyon; Amaçlara, hedeflere ulaşmada bireyleri belirli doğrultuda davranmaya yönelten enerji şeklinde ifade edilmektedir. Örgüt içerisinde yer alan bireylerin motivasyonu, iş ve hizmet verimliliğinde, dolayısıyla örgütün başarısında etkili olacaktır. Doğru cevap A seçeneğidir.