VETERİNER HİZMETLERİ MEVZUATI VE ETİK - Deneme Sınavı - 4

İlk başarılı embriyo nakli, 1890’da Walter Heape tarafından tavşanlar üzerinde yapılmıştır.

İlk başarılı embriyo nakli, 1890’da Walter Heape tarafından tavşanlar üzerinde yapılmıştır. Evcil hayvanlar- da ise bu uygulama ilk olarak 1949’da yapılmıştır.

Hayvanların düşük olan bireysel verimlerini artırma yolu ırk ıslahıdır.

Veteriner hekimliğinde antibiyotik direncinin önlenebilmesi için, öncelikli olarak doğru antibiyotiğin seçilmesi gerekir. Bu amaçla;

Hastalık teşhisinin doğru konularak, kullanılacak ilacın hastalık etkenine ve hayvan türüne uygun olup olmadığının bilinmesi,
• Saha koşullarında etkinliğinin test edilerek ortaya konulmuş olması,
• Hastalığı oluşturan mikroorganizmaların seçilen ilaca duyarlılığının bilinmesi veya tahmin edilmesi,
• İlacın farmakokinetik profilinin ve vücutta dağılımının bilinmesi,
• Bağışıklık sisteminin ne durumda olduğunun bilinmesi,
• Uygun spektrum ve dozda antibiyotiğin kullanılması,
• Uygun antibiyotik seçeneklerinin bilinmesi gerekir.

Ülkemizde modern anlamda ilk veteriner okulu 1842’de açılmış ve okulun ilk müdürü olan Prusya’lı Godlewsky’nin verdiği dersler arasında hayvan hastalıkları ve hayvan ıslahı başlıca konuları oluşturmuştur.

Ülkemizde hayvan ıslahı konusunda yasal yapılanma, 1926’da çıkarılan “Islah-ı Hayvanat Kanunu” ile başlamış olup, bu Kanun 2001’de Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlülüğe giren 4631 sayılı “Hayvan Islahı Kanunu” ile geçerliliğini yitirmiştir.

Birlik ve kooperatiflerde ise bir veteriner hekimin sorumluluğunda en fazla üç veteriner sağlık teknisyeni suni tohumlama izni alarak çalışabilmektedir.

Arıcılığın gelişmesi kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı da çalışmalar yürütmekte olup, faaliyetleri arasında yetiştiricilere destekleme ödemeleri
de yer almaktadır. Arıcılık kayıt sistemine (AKS) kayıtlı, en az 30, en fazla 1000 adet arılı kovana sahip yetiştirici/üretici örgütü üyesi arıcılara, arılı kovan başına destekleme ödemesi yapılmaktadır. Tüm bu avantajlar göz önünde tutulduğunda
Türkiye’nin arıcılıkta daha yüksek bir performans sergilemesi beklenebilir. Ancak Türkiye’de arıcılığın genel yapısı, sorunları, arı ürünleri üretimi ve ticaretine ilişkin sayısal veriler değerlendirildiğinde zaman Ülkemizin bu avantajları çokta iyi değerlendiremediği; bal üretimi ve ticaretinde hak ettiği düzeye ulaşamadığı görülür. Bunların yanı sıra gelişmiş ülkelerle diğerleri arasındaki en temel
farklılık örgütlü olmaları ve her alanda eğitimli olmayı temel prensip edinmeleridir. Bu ülkeler arıcı eğitimi ile birlikte suni tohumlama, seleksiyon ve
ıslah çalışmalarında görev alacak uzman personel yetiştirilmesine oldukça fazla önem vermektedirler.

• Kayıt ve belgelerde yanlış bilgiler aktaran,

• Suni tohumlama belgelerini zamanında dü- zenlemeyen ve zamanında il/ilçe müdürlüğüne bildirmeyen,

• Kayıt ve belgelerde değişiklik yapan,

• Hayvana farklı sperma kullananların yaptığı usulsüzlükler tespit edildiğinde kişi ve/veya kuruluşların izinleri il müdürlüğü tarafın- dan 12 ay süre ile geçici olarak askıya alınır ve faaliyetleri durdurulur.

2005’te devreye giren “Halk Elinde Koyun-Keçi Islahı Ülkesel Projeleri” ve “Hayvan Genetik Kaynaklarının Korunması Projeleri” ıslah ve koruma alt yapısının oluşturulması bakımından oldukça önemli gelişmeler olarak göze çarpmaktadır.

2005’te devreye giren “Halk Elinde Koyun-Keçi Islahı Ülkesel Projeleri” ve “Hayvan Genetik Kaynaklarının Korunması Projeleri” ıslah ve koruma alt yapısının oluşturulması bakımından oldukça önemli gelişmeler olarak göze çarpmaktadır.

BERN sözleşmesinin temel amacı yaban hayatının korunması ve sürdürülmesinin sağlanmasıdır. “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi” (Bern Sözleşmesi, 1979) önsözünde “yabani flora ve faunanın, korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekli, estetik, bilimsel, kültürel, rekreasyonel, ekonomik ve özgün değerde doğal bir miras oluşturduğu” ifade edilerek; yabani hayvan ve bitkilerin korunmasının, hükümetlerin ulusal amaçları ve programlarında dikkate alınması ve özellikle göçmen türlerin korunmasında uluslararası işbirliği yapılması” gerekliliği vurgulanmıştır.

Bilinen izinli ilk GDO “Flavr Savr™”dır. Bu GDO ürününe 1994 yılı Mayıs ayında ticari üretim izni alınmış ve transgenik domates çeşidi olarak geliştirilmiştir.

Ülkemizde GDO ile ilgili ulusal olarak yapılan ilk yasal düzenleme 1998 tarihli “Transgenik Kültür Bitkilerinin Alan Denemeleri Hakkında Talimat”tır. Uluslararası düzeyde yapılan ilk girişim ise TBMM tarafından 2003’te onaylanan “Cartagena Biyogüvenlik Protokolü”dür.

Hayvan gönenci kavramı hakkında farklı tanımlamalar mevcut olmakla birlikte bilimsel ve geniş anlamda tanımı; “çiftlik, pet, arkadaş, egzotik, laboratuvar ve vahşi hayvanların bakım, beslenme, barındırma, yetiştirme, nakliye, kesim, tedavi ve bilimsel araştırmalar gibi her türlü kullanımı sırasında ağrı, acı, ızdıraptan uzak, sağlık, mutluluk ve iyilik hallerinin sağlanması” şeklinde yapılmaktadır.

Organik hayvansal üretime yönelme nedenlerinin;
• Çevre dostu üretim yoluyla çevreye olan zararın minimuma indirilmesi,
• Sürdürülebilir hayvancılığın geliştirilmesi,
• Hayvan hastalıklarıyla mücadele ve sürü sağlığının korunması,
• Hayvan gönenci standartlarının geliştirilmesi,
• Tüketici talebine yönelik kaliteli ve sağlıklı ürünlerin üretilmesi,
• Ürünlerin yüksek fiyata satılması ile üretici gelir düzeyinin artırılması olduğu belirtilmiştir.

Akvakültür: Hayvansal ve bitkisel su canlılarının kontrollü olarak yetiştirilmesi.

Balık üretim tesisleri açısından değerlendirildiğinde ise miktar ve kapasite yönünden yaklaşık %41’lik oranla ilk sırada Muğla gelmekte, bunu %13 ile İzmir, her biri %3-4 oranıyla Antalya, Aydın, Bilecik, Çanakkale ve Kayseri illeri, yine her biri %1,5-2 oranıyla da Burdur, Denizli, Isparta, Kahramanmaraş, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon illeri takip etmektedir. Diğer illerde ise genel olarak küçük kapasiteli balık üretim tesisleri bulunmaktadır.

Etoloji: İç ve dış uyarıların etkisiyle oluşan hayvan davranış sistemlerini inceleyen ve onları çözümlemeye çalışan karşılaştırmalı hayvan davranışları bilimi.

Çağımızda çözümü olmayan birçok hastalığın tedavisinde kök hücrelerden faydalanılabilir. Bu bakımdan kök hücre teknolojisi, bir hücrenin ölmesi ya da görevini yapamaması sonucu gelişen hastalıkları (Alzheimer, Diyabet, Parkinson vb.), organ nakillerini, bağışıklık sistemiyle ilişkili hastalıkların, yanmış vücut dokularının onarımını, kimi kanser türlerinin ve kalp kaslarının yenilenmesi gibi daha birçok hastalığın tedavisi adına oldukça umut vericidir.