İlişkisel Veritabanı Modeli

İlişkisel modelde tablolar arası ilişkiler bire-bir, bire-çok ve çoka-çok olarak sınıflanır.

İlişkisel cebirde tüm işlenen veriler ve sorguların sonuçları kümeler hâlinde ifade edilir. Geleneksel ilişkisel cebirde işlemler dört sınıfta toplanabilir.

1. a) Tablolara uygulanılan genel küme işlemleri: birleşim (union, ∪), kesişim (intersection, ∩) ve fark (difference, -) işlemleridir.

1. b) Bir tablodan parçalar getiren işlemler: seçim (selection, σ) bazı kayıtları elerken, yansıtma (projection, π) bazı alanları eler.
2. c) İki tablonun kayıtlarını bitiştiren işlemler: Kartezyen çarpım (Cross-product, x) birinci kümenin her satırı ikinci kümenin her bir satırıyla eşleşir. Şartlı Bitişme (Conditional Join, ⋈θ) iki tablonun kartezyen çarpımı sonucundan verilen şarta uyan kayıtlar getirilir. Kartezyen çarpımın getirdiğinden daha az çoklu kayıt içermesi daha verimli bir biçimde hesaplamayı sağlar. Gösterimde şart yerine θ sembolü kullanıldığı için Teta (Theta, θ) bitişmesi diye de adlandırılır. Doğal bitişme (Natural Join, ⋈) her ortak alanda eşit bitişme yapılarak bulunur. Bölme (Division, ÷) işlemi; eğer B tablosundaki y kümesi A tablosundaki bir x ile ilişkilendirilmişse ve A tablosundaki x ile ilişkili bir şekilde B tablosundaki tüm y’leri kapsıyorsa, bu x A÷B kümesi içerisindedir
3. d) Yeniden adlandırma (Renaming, ρ) tablolardaki kayıtları etkilemez ancak erişilen alanların veya tabloların adlarını kullanım sırasında değiştirir.

Yansıtma işlemi bir tablonun sadece seçilen alanlarından oluşan yeni bir tablo oluşturur. Sembol: π

Seçim işlemi verilen bir tablonun kayıtlarının alt kümesi olarak yeni bir tablo üretir. Getirilen alt küme verilen bir şarta göre seçilir. Seçim şartını gerçekleyen satırlar getirilir.

İki tablonun Kartezyen çarpım sonucundan verilen şarta uygun olanlar getirilir.

Birincil anahtar ile.

Hareket (transaction) tablolarında ise dinamik veri tutulur

a.)Basit Veri Tipleri Bu veri tiplerinde tek bir değer üzerinde bir örüntü veya değer kısıtlaması yapılır. Sayılar buna örnek olarak verilebilir.

b.)Karmaşık Veri Tipleri Karmaşık veri tipleri nesne veri tiplerini kapsar. Bu veri tipleri nesnelerin kullanımı ve ilişkisel veritabanları arasında bir köprü görevi görür. İkili sayı ile temsil edilen nesneler (binary objects), veri grup dizileri (collection arrays) bu veri tipindendir. Örneğin bir resim ikili sayı sisteminde bir alanda tutulabilir. Bu veri tipi genelde nesne tabanlı veritabanı sistemlerinde yaygın olarak kullanılır.

c.) Özelleştirilmiş Veri Tipleri Bu veri tipleri daha gelişmiş ilişkili veritabanı sistemlerinde görünür. Özelleştirilmiş veri tipleri verinin yapısına uygun depolama sağlamak için oluşturulur.

bilinmeyen veya olmayan değer karşılığında kullanılır.

Null

Null

Eğer bir alanın özelliği NOT NULL olarak belirlenmiş ise tabloya yeni bir kayıt eklenirken bu alana ait değerin boş bırakılmasına izin verilmez. Kullanıcı bir hata mesajı ile bilgilendirilir ve kaydın tamamlanmasına izin verilmez.

Anahtar kısıtları birincil anahtar (primary key), benzersiz anahtar (unique key) ve yabancı anahtardan (foreign key) oluşur.

CHECK Kısıtı ile bir veya daha fazla alana girilebilecek değerlerin sınırlandırılması sağlanır

Sabit boydaki karakter dizisinde yabancı dildeki karakter kümeleriden karakterleri depolamak için NATIONAL CHARACTER, NATIONAL CHAR ve NCHAR veri tipleri kullanılır

TIMESTAMP  tarihleri, saati veya her ikisini birden depolamakta kullanılır. Bu veri tipi farklı İVTYS yazılımlarında çok farklı uygulanabilir.

Kesişim (∩) işlemi kullanarak.

Bit: Bu veri tipi ikili sayı sistemindeki sayılardan (binary number) oluşan dizileri depolamakta kullanılır. İkili sayı sistemindeki verilere örnek olarak dijital görüntü ve ses verisi verilebilir. Bu veri tipi BIT, BIT VARYING, BINARY veya VARBINARY olarak kullanılır.

Yaklaşık Sayısal: Bu veri tipinde ondalık ayırıcılı sayılar ve üslü sayılar depolanır. İVTYS yazılımlarında yaklaşık sayısal veri tipi için FLOAT, REAL ve DOUBLE PRECISION kullanılır.

Hierarchyid: Birbirleri ile ilişkili nesneleri hiyerarşik bir ağaç yapısında saklayan veri türüdür. Bu yapı sadece veri değil verilerin birbiri olan ilişkilerini saklayan bir veri türüdür.