VERİTABANI SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 14

Kavramsal veri modeli veri tabanında saklanacak verilerin, kısıtlarının ve ilişkilerinin bir gösterimidir. Mantıksal veri modeli (logical data model) Kavramsal modelin seçilen veritabanı yönetim sisteminin veritabanı şemasına dönüştürülmesidir. Fiziksel veri modeli (physical data model) veri süreklilik teknolojisinin belirli bir sürümü ile bağımlı, tamamıyla bağlanmış veri modelidir.

• Tüm varlıkları ve aralarındaki ilişkileri içermektedir.
• Her varlığın tüm öznitelikleri belirlenmiştir. 
• Her varlık için benzersiz anahtar belirtilir.Farklı varlıklar arasındaki ilişkiyi tanımlayan yabancı anahtarlar belirtir. 
• Bu aşamada Normalleştirme uygulanır. 
• Veri modeli kapsamına bağlı olmakla birlikte tipik olarak 501000 arasında varlık içerir.
• Veri tabanı yönetim sisteminden, veri depolama konumlarından ya da teknolojilerinden bağımsız olarak oluşturulur. 
• Varlıklar ve öznitelikler tanımlara sahip olur. 
• Veri özniteliklerinin kısıtları ve veri türleri genellikle belirlenmiş olur.

Bir özniteliğin alabileceği değerlerin tümünün oluşturduğu kümeye etki alanı (domain) denir.

Varlık ilişki modelleme bir işletme veya iş alanında kullanılan verilerin detaylı ve mantıksal gösterimidir.

Varlıklar, öznitelikler ve ilişkiler üç temele öge olarak grafiksel gösterimde yer almaktadır

Depo yer kavramına örnek olarak gösterilmektedir. Diğer örnekler diğer kavramlara örnek olarak gösterilmektedir.

Bire bir ilişki, bire çok ilişki, çoka çok ilişki olmak üzere 3 farklı ilişki türü vardır.

Veritabanı tasarım asamaları üç aşamadan olusmaktadır. Bunlar kavramsal veri modelleme (conceptual data modeling), mantıksal veri modelleme (logical data modeling) ve fiziksel veri modellemedir (physical data modeling).

Bir fiziksel veritabanı modeli, sütun adı, sütun veri türü, sütun kısıtlamaları, birincil anahtar, yabancı anahtar ve tablolar arasındaki ilişkiler de dâhil olmak üzere tüm tablo yapılarını göstermektedir.

Varlık ilişki modeline göre Çalısan, ögrenci, hasta gibi varlıklar Kişi olarak temsil edilir.

Varlık ilişki modelinde Öğrenci_no, Öğrenci_adı, Ev_adresi, Telefon, Doğum_tarihi gibi bilgiler Öğrenci varlık sınıfının Öznitelikleridir.

Varlık ilişki modelinde varlık kümesindeki her bir örnek için farklı deger alan özniteliğe anahtar öznitelik denir.

Bir özniteliğin alabileceği degerlerin tümünün olusturduğu kümeye etki alanı (domain) denir. Örneğin bir şirkette Çalışan_Ayrıcalıkları varlık kümesinde bulunanların Ayrıcalık_no özniteliğinin değerleri Yönetici için 1, İdari personel için 2, İşçi için 3 olsun. Bu durumda Ayrıcalık_no özniteliğinin etki alanı 1, 2 ve 3 değerle rinden oluşur.

Varlık ilişki modelinde varlıklar arasında Bire Bir, Bire Çok ve Çoka Çok ilişkiler tanımlanabilir.

Varlık ilişki modelinde Zayıf Varlık Kümesi iç içe iki tane dikdörtgen ile gösterilir

Bir veritabanının yaşam döngüsü fazları sırasıyla
1. Gereksinim Analizi
2. Veritabanı Tasarımı
3. Uygulama ve Yükleme
4. Operasyon
5. Bakımdır.

Kavramsal veri modeli; İşletmenin genelini kapsayan iş kavramlarını kapsar.
• Stratejik veri projelerinde en sık kullanılan veri modelidir.
• Kullanıcı gereksinimlerini karşılamak için oluşturulur.
• Proje yöneticisi tarafından proje süreç izlemede kullanılır.
• Yüksek seviye veri yapılarını içerir.

Varlık işletmenin verisini tutmak istediği kullanıcı ortamındaki kişi, yer, nesne, olay veya kavramı temsil eder.

Her bir varlık kümesinin özellikleri olur. Öznitelik, işletmede kullanılan varlık kümesinin özellikleri veya karakteristikleridir (izleyen kesimde anlatılacak olan İlişkilerinde öznitelikleri olabilir). Modelde öznitelikler oval ile gösterilir ve içine adı yazılır. Öznitelik bağlı olduğu varlık kümesine düz çizgi ile bağlanır Öznitelikleri adlandırırken ilk harfi büyük karakter ile başlayıp ikinci kelime var ise alt çizgi ile birleştirerek yazılır. İzleyen kesimde anlatılacak ilişkilerinde öznitelikleri tanımlanabilir. Geleneksel varlık ilişki modelinde bir varlık kümesi ilişkili olduğu varlık kümesinin özniteliğini içermez. Bu özellik veritabanında verinin tekrarlanmasını önler.

İlişki türü ve ilişki örneği farklı kavramlardır. Bir ilişki türü varlık kümeleri arasındaki bağlantıyı gösterir. İlişki örneği ise varlık örnekleri arasındaki bağlantıdır. Her bir ilişki örneği bağlantılı olduğu varlık kümelerinden birer varlık arasında oluşur.