VERİMLİLİK YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 15

Ekip, ortak hedefleri olan ve bu hedeflere hizmet eden işler için çalışan bir grup bireyden oluşmaktadır. Ekibi oluşturan bireylerin örgütsel anlamda farklı hedeflere sahip olmaları, arzu edilen bir durum değildir. Yanıt C seçeneğidir.

Fırtınalı Aşama, alt grup çatışmalarının olduğu bir aşamadır. Ekip üyeleri, ekibin varlığını kabul etmekle birlikte, ekip oluşumuna karşı belirgin bir direnç göstermektedirler. Grubu kimin kontrol edeceği ile ilgili bir çatışma söz konusudur. Bu aşama tamamlandığında nispeten net bir hiyerarşi ve grup liderliği ortaya çıkmaktadır. Yanıt B seçeneğidir.

Çapraz ekipler, üyeleri, işletmenin çeşitli fonksiyonlarından gelen kişilerin oluşturduğu ekiplerdir. Üretim, pazarlama, insan kaynakları alanlarından gelen bireylerin oluşturduğu ekipler, çapraz ekip olarak tanımlanmaktadır.

Verilen ifadelerin her biri ekip çalışmasının nedenlerindendir. Yanıt E seçeneğidir.

Verilen ifade ekip büyüklüğü faktörünü ele almaktadır. Yanıt B seçeneğidir.

Ekip onları ruh kazanmaya, yaratıcı faaliyetlere yönlenmeye, fikrini savunmaya, mücadeleye ve grup içi diğer dinamiklere zorlayacağı için ekiple çalışmaktansa kendisinden istenilenleri bireysel çabasıyla yerine getirmeyi tercih edebilmektedirler. Bu tür kişiler, konformist olarak tanımlanmaktadır. Sorumluluk gerektirmeyen alanlarda çalışmayı ve sadece istenilen standartları yerine getiren, bunun dışındaki inisiyatif, yaratıcılık veya risk içeren çalışmalardan kaçınan konformist bireyler, grup korkusunu aşabilmeleri durumunda belki iyi bir ekip elemanı (team member) olabilmektedirler fakat iyi bir ekip lideri (team leader) hâline gelebilmeleri mümkün olamamaktadır.

Yanıt A seçeneğidir.

Ekip üyesi bireyler, ekibin vermiş olduğu gücü arkalarında hissederek, normal zamanlarda almaya çekinecekleri kararları ekip içindeyken alabilmektedir. Bu duruma “uçlara kayma” adı verilmektedir. Uçlara kayma, (sliding extremes) kararların birey tarafından değil, ekip olarak alındığı durumlarda tutucu ya da riskli uçlardan birine doğru gerçekleşen zihinsel ve davranışsal değişimdir. Bireyler, tek başlarına vermeye cesaret edemeyecekleri radikal kararları, grubun arkasına sığınarak almaya meyledebilmektedirler. Yanıt A seçeneğidir.

Nominal Grup Tekniği: Bu teknikte, sorun çözme toplantısına katılan üyeler bağımsız hareket ederler. Kendi düşüncelerini bağımsız (mümkünse sistematik bir şekilde) olarak sunarlar. Ortaya konulan görüşler, planlanmış bir düzen içinde diğer üyeler ile paylaşılır. Açıklığa kavuşturulmak için öneriler tartışılır ve değerlendirilir (Prokopenko, 1995: 184). Bütün üyeler, sessiz bir şekilde ve serbestçe fikirleri önem derecesine göre sıralar. Önem derecesi bakımından en ön plana çıkan fikir, ekip kararı olarak kabul edilir. Bu teknik, bireysel düzeyde de yapılabilen ve “ağırlıklı derecelendirme” olarak bilinen basit bir yöntemin, ekip çalışmalarına uyarlanmış biçimidir. En büyük avantajı, ekibin resmî olarak bir araya geliyor olmasına karşın, etkileşim ekiplerinde gözlenen ve bağımsız düşünceyi kısıtlayan durumların ortaya çıkmamasıdır.

Yanıt D seçeneğidir.

İfadelerin hepsi yüksek performanslı ekip oluşturabilmek için önemli unsurlardandır. Yanıt E seçeneğidir.

Bir ekibin yüksek uyumluluğu yanında onun yönetimle olan olumlu ilişkileri sonucunda yüksek performans standartlarına sahip olması durumunda yüksek verimlilik ortaya çıkabilmektedir. Buna karşılık, ekip üyelerinin kendilerini performans standartlarına daha az adamaları nedeniyle ekip dayanışmasının düşük olması hâlinde ılımlı düzeyde verimlilik sağlanabilmektedir. En düşük verimlilik düzeyi ise ekibin yüksek dayanışmasına karşılık, performans standartlarının düşük olması hâlinde ortaya çıkmaktadır. Verilen ifade ile beklenen performans için düşük ılımlı ifadesi söylenebilir. Yanıt B seçeneğidir.

Yalın en öz hâliyle “kaynak etkinliği”nden ziyade “akış etkinliği”ni önceleyen operasyon stratejisi olarak da tanımlanmaktadır. Sorunları saklamak ya da etraflarından dolaşmak yerine, sorunları kalıcı olarak çözmeyi öğrenmeyi öneren yalın iyileştirmelerin temel unsuru, daha çok çalışmaktansa sistemi geliştirmektir. Yalınlığın özü, zaman harcayan ve israfa yol açan süreç adımlarını yok etmek ve geriye kalan değer katan adımların müşterinin çekmesine bağlı olarak, sürekli bir akış içinde gerçekleştirildiği koşulları yaratmaktır. Yanıt C seçeneğidir.

Yalın düşüncenin kökenleri Japonya’da yer alan Toyota Motor Fabrikası’nda 2. Dünya Savaşı’ndan sonra ekonomik kriz yaşanması üzerine Eiji Toyoda’nın 1950 yılında, Ford’un Detroit’teki büyük Rouge tesisine inceleme yapmak üzere gitmesine dayanmaktadır. Toyota, o zamanlarda günlük 2.685 adet otomobil üretebiliyor durumda iken Ford’un günlük üretimi 7.000 adettir. Eiji Toyoda Japonya’ya dönüşünde bir üretim dehası ve insanlık tarihinin gördüğü en amansız israf düşmanı olarak tanımlanan Taiichi Ohno ile birlikte esneklikten yoksun, katı bir hiyerarşiye dayanan seri üretim sisteminin Japonya için uygun olmadığı sonucuna varmışlardır. Onlara göre “kitlesellik”, “israf” içermektedir. Japonya’daki doğal ve ekonomik çevre, dil, din, ırk, eğitim sistemi ve işletme kültürü yalın yönetimin Japonya’da doğuş sebepleri arasında sayılmaktadır. Toyoda ve Ohno, üretim sistemlerini iyileştirmek için olanakları değerlendirmişler, daha sonra “yalın üretim sistemi” olarak adlandırılacak olan “Toyota Üretim Sistemi”ni (TÜS) kurmuşlardır. Yanıt C seçeneğidir.

Yalının olmazsa olmaz temel varsayımlarından biri “değer” ve “israf ”ın müşteri bakış açısı ile belirlenmesidir. Burada temel nokta “müşteri değeri” kavramının yalının kalbinde olduğudur (Radnor ve Osborne, 2013). Değer kavramı ancak belli bir zamanda belli bir fiyatta müşteri ihtiyaçlarını karşılayan belli bir ürün cinsinden ifade edildiğinde bir anlam taşımaktadır. Değer, “problemi çözmek için gerçekten gerekli görünen ve o yüzden tüketicinin seve seve karşılığını ödediği faaliyet” (Womack, 2010 b) olarak tanımlanmaktadır. Hines (2002) ise değeri basit bir şekilde “müşterinin istediği şey” olarak ifade etmektedir. Yanıt A seçeneğidir.

Muda (israf), “değer yaratmayan ama kaynak harcayan herhangi bir insan faaliyeti” olarak tanımlanmaktadır. Hines (2002) ise israfı müşteri açısından, “müşteriye değer katmayan herhangi bir şey” olarak tanımlamaktadır. Yetersiz çalışma metotları, uzun hazırlık zamanları, yetersiz süreçler, eğitim eksikliği, yetersiz bakım, uzun mesafeler, liderlik eksikliği mudaya yol açan nedenler olarak ifade edilmektedir (Derin, 2008).

Mura, düzensizlik veya değişkenlik olarak tanımlanabilmektedir. Altı sigma yaklaşımının da temel odaklandığı nokta değişkenliğin azaltılmasıdır. Çoğu zaman mudaların muralardan oluştuğu gözlemlenmektedir.

Yalın düşüncenin temelinde yer alan ve mücadele edilmesi gereken Taichi Ohno’nun tanımladığı israflar 7 madde hâlinde sınıflandırılmaktadır:

Yanıt C seçeneğidir.

İlk kez Taiichi Ohno tarafından kullanılan “takt”, “orkestra şefinin kullandığı çubuk” anlamına gelen Almanca bir kelimedir. Orkestranın şefle uyumlu olması gerektiği gibi, süreçlerin de talep ile uyumlu olması gerekir. Takt süresi, “müşteri çevrim süresi” olarak da adlandırılmaktadır. 

Takt süresi, talebin hızına uyum sağlayacak üretim hızını belirleyerek yalın sistemin kalp atışını oluşturur.

Yanıt E seçeneğidir.

Yalın ürün, “içerisinde hiçbir kusur (hata) bulunmayan, müşterinin gereksinmelerini tam anlamıyla karşılayan, gerçek talebe tam olarak uydurulmuş, en az kaynak kullanılarak elde edilmiş, uygun kalitede ve talebi mümkün olduğu kadar hızlı karşılayan ürün” olarak tanımlanmaktadır. Yanıt C seçeneğidir.

“Belli bir işi belli bir süre içinde ve o işi hep ilk seferde ve her seferde doğru yapabilmenin en iyi yolu” şeklinde tanımlanan standart iş, Toyota tarafından kaizenin temeli olarak ifade edilmektedir. 5S’in ikinci aşaması olan organize etme ise standartlaştırmanın temeli olarak gösterilmektedir. Yanıt E seçeneğidir.

"Sınıflandır", gerekli ve gereksiz malzemelerin ayrıştırılmasıdır. Yanıt A seçeneğidir.

“Poka”, dikkatsizlik, dalgınlık; “Yoke” ise yok edilmesi anlamına gelmektedir. 1986 yılında Dr. Shigeo Shingo tarafından ortaya onan Poka Yoke, hatalı ürün sayısının en küçüklenmesini, hatta sıfır düzeyine çekilmesini ve böylelikle maliyetin düşürülmesini hedefleyen bir kalite kontrol tekniğidir. Bu amaçla ve gerekirse kullanılan tezgâha ilave mekanizmaların eklenebilmekte ve/veya ürün üzerinde tasarım değişikliğine gidilebilmektedir. Yanıt A seçeneğidir.