VERİMLİLİK YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 12

Bireysel Finansal Plan;

• Bütçeleme ve Vergi Planlaması
• Likiditenin Yönetilmesi
• Büyük Satın Almaların Finansmanı
• Sigorta Planlaması
• Paranın Yatırımlarda Değerlendirilmesi
• Emeklilik Planlaması

temel bileşenlerinden oluşmaktadır. Bu temel bileşenler arasında "Sermaye Piyasasının Düzenlenmesi" yer almadığından Doğru Cevap C seçeneğidir.

I: Tedbir Amaçlı Yatırımlar: Ani iş kayıpları gibi acil durumlarda acil durum fonları yeni iş bulana kadar
geçen sürede günlük giderlerin karşılanması amacıyla kullanılabilir.  

II: Özel Amaçlı Yatırımlar: Özel fonlar emeklilik, tatil ve emlak alımı gibi özel olaylar için gerekli fonların yaratılmasına yönelik yatırıma yönlendirilen fonlardır.

III: Spekülatif Amaçlı Yatırımlar: Spekülatif fonlar kaybedilmeleri hâlinde yatırımcıların yaşam tarzında değişikliğe yol açması beklenmeyen ve gözden çıkarılabilir fonlardır. 

Buna göre eşleştirme A seçeneğinde verilmiştir. Dolayısıyla Doğru Cevap A seçeneğidir.

Finansal okuryazarlık, finansal tüketici ve yatırımcıların finansal ürün ve kavramlar hakkında
bilgi ve anlayışlarını geliştirmelerini, bilgi, yönlendirme ve/veya objektif tavsiyelerle finansal risk ve fırsatları daha iyi fark etmelerini, daha bilinçli tercih yapmalarını, nereden yardım almaları gerektiğini bilmelerini ve finansal refahlarını artırmak için diğer tüm etkin faaliyetleri yapmalarını sağlayan bir süreçtir.

Eşitlik Teorisi:John Stacey Adams’a göre, çalışanların iş başarısı, verimliliği ve tatmin olma derecesi, sergilediği çabalara karşılık olarak algıladığı eşitlik ya da eşitsizlikle ilgilidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Günümüzde verimlilik üzerine yazılan eserlerde, verimlilik artışından sağlanan kazançların bütün “ekonomik birimler” arasında paylaşılması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu ekonomik birimler şunlardır (Prokopenko, 1995: 257):
• İşçiler daha yüksek ücretler, daha kaliteli çalışma şartları, daha yüksek yaşam standardı ve daha rekabetçi bir endüstri veya ulusal ekonomiden kaynaklanan iş güvencesi yoluyla kazançtan pay alabilirler.
• İşverenler, sermaye yatırımlarından daha yüksek getiriri sağlama ve sektörel rekabeti artıracak teknik kapasiteyi artırma yoluyla kazançtan daha yüksek paylar alabilirler.
• Hükûmetler, daha iyi altyapı kurma, daha etkin ve iyi hizmet sunma, daha fazla iş sahası oluşturma ve sosyal eşitsizlikleri azaltma yoluyla kazanım elde edebilirler.
• Tüketiciler ise daha kaliteli ve daha fazla mal ve hizmeti daha düşük fiyatla alarak kazançtan pay alabilirler. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Performansa dayalı ücretlendirme, çalışanların işleri için daha fazla sorumluluk duymasını sağlamaktadır. Verimlilik artışı sağlayarak çekici ve özendirici hâle gelmektedir. Çalışanların göstereceği ilave performans, organizasyonu, sektöründe daha rekabetçi hâle getirmektedir. Bu da çalışanların kariyerlerini ve bireysel saygınlıklarını güçlendirmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sonuçta her biri birer insan olan lider veya yöneticilerin verimliliğini olumsuz yönde etkileyen faktörlerin başlıcaları şunlardır (Türkmen, 1994: 135):
• Acil işlerin çokluğu,
• Ayrıntılarla uğraşmak,
• Sorunlu personel ile ilgili işler,
• Astların görevini bizzat yapmak,
• İç iletişimdeki kopukluk ve bilgi akışındaki yetersizlikler,
• Ast konumundaki yöneticilerin inisiyatif sahibi olmamaları.
Bu olumsuz özellikler konusunda lider ya da yöneticilerin dikkatli olmaları gerekmektedir. Yukarıda sıralanan olumsuz faktörler genellikle yetki devretmemekten kaynaklanmaktadır. Yetki devrinin gerçekleştirilmemesi ise aşağıdaki sonuçlara neden olmaktadır
(Türkmen, 1994: 135-136):
• Kendilerini geliştirememeleri,
• Yöneticilerin ayrıntılara boğulması,
• Yıpranma ve yetersizleşme ile karşı karşıya kalmaları,
• Politika oluşturma ve planlamaya zaman ayıramamaları. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yalın yönetimin uygulanabilmesi için gerekli olan yapılar şu şekilde sıralanmaktadır (Derin, 2008):
• Yalın liderlik
• Yalın iş gücü
• Müşteri odaklılık
• Kalite kültürü
• Çalışanların katılımı ve öneri sistemi
• Personel güçlendirme
• Takım hâlinde çalışmak
• Kalite çemberleri
• İleri düzeyde enformasyon teknolojisinin kullanımı
• Kıyaslama
• Proje yönetimi

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yalın düşüncenin kökenleri Japonya’da yer alan Toyota Motor Fabrikası’nda 2. Dünya Savaşı’ndan sonra ekonomik kriz yaşanması üzerine Eiji Toyoda’nın 1950 yılında, Ford’un Detroit’teki büyük Rouge tesisine inceleme yapmak üzere gitmesine dayanmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Emek sanat türü üretim ile seri üretimin avantajlarını birleştiren yalın üretim, yüksek maliyet ve katılıktan kaçarken çok yönlü eğitilmiş işçi ekipleri ile yüksek çeşitlilikte ürün hacimleri üretirler. Seri üretim tekniklerinin düşük hacimde ucuz üretime uygun olmamasından hareketle geliştirilmiştir. Seri üretimde “Eğer üretirseniz müşteriler talep eder” anlayışı hâkimken yalın üretimde “eğer talep ederlerse üretiriz” anlayışı mevcuttur. Üretim esnasında yüksek düzeyde esnekliği olan otomasyonu gittikçe artan makineler kullanılmaktadır. Yalın üretim ile seri üretim arasındaki en dikkat çekici farklılık ise seri üretim kendisine sınırlı bir hedef (yeterince iyi) tayin ederken, yalında mükemmelliğin hedeflenmesidir (Womack vd. (1990). Casey (2007) yalın üretimin seri üretimin zıddı olarak görülmesine rağmen aslında Henry Ford’un yöntemlerinin daha genelleştirilmiş bir durumu olduğunu; seri üretimin yüksek hacim için özel bir durum olduğunu iddia etmektedir. Yalın üretim düşük hacim ve yüksek çeşitlilikte ürünü standardize edilmiş bileşenler ile hızlı araç değişimi sayesinde elde etmektedir. Womack vd. (1990) ise 75 yıl
önce seri üretimin yaratıcısı olan Ford’un Kuzey Amerika tesislerinin ortalama bir Japon tesisi kadar yalın olmasını “çarpıcı” olarak nitelendirmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Womack ve Jones (2010) “Yalın Düşünce” kitabını yalın düşüncenin beş temel ilkesinin detaylı olarak incelenmesine ayırmışlardır. Söz konusu ilkeler “değer, değer akışı, akış, çekme ve mükemmellik” şeklinde sıralanmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Muda (israf), “değer yaratmayan ama kaynak harcayan herhangi bir insan faaliyeti”
olarak tanımlanmaktadır. Hines (2002) ise israfı müşteri açısından, “müşteriye değer katmayan herhangi bir şey” olarak tanımlamaktadır. Yetersiz çalışma metotları, uzun hazırlık zamanları, yetersiz süreçler, eğitim eksikliği, yetersiz bakım, uzun mesafeler, liderlik eksikliği mudaya yol açan nedenler olarak ifade edilmektedir (Derin, 2008).
Mura, düzensizlik veya değişkenlik olarak tanımlanabilmektedir. Altı sigma yaklaşımının da temel odaklandığı nokta değişkenliğin azaltılmasıdır. Çoğu zaman mudaların muralardan oluştuğu gözlemlenmektedir. Düzensiz üretim planından veya değişen üretim hacminden kaynaklanabilen muraların ortadan kaldırılmasında yalın üretim tekniklerinden biri olan heijunka (üretimin düzgünleştirilmesi) kullanılmaktadır (Yüksel, 2012). Baudin (2012) ise belirsizlik konusunun sadece hacim değil kalite ile de ilgili olduğunu ifade etmektedir. Baudin (2012) birçok örgütün mura probleminin farkında olmadığını ifade ettikten sonra belirsiz iş yükleri için “heijunka”yı, bu yüklerin çalışanlar arasında dengelenmesi için “yamazumi”yi önermektedir.

Muri ise çalışanlar veya kullanılan makinelerin normal kapasitelerinin üzerinde çalışmaları olarak tanımlanmaktadır. Murilerin de temelinde muraların olduğu ifade edilmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yalın düşüncenin temelinde yer alan ve mücadele edilmesi gereken Taichi Ohno’nun tanımladığı israflar izleyen 7 madde hâlinde sınıflandırılmaktadır:
1. Fazla Üretim
2. Fazla Stok.
3. Gereksiz işlem.
4. Taşıma
5. Bekleme
6. Hatalı/Kusurlu Ürünler
7. Gereksiz Hareket

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Geçmişte kullanılan “yalın üretim” yerine “yalın tedarik” kavramını kullanmaya başlayan yazarlar, tedarikçilerin, çalışanların, tüketicilerin birlikte yalın çözümler üreteceği bir kazan-kazan-kazan sistemi amacıyla 2005 yılında “Yalın Çözümler” kitabını yazdıklarını ifade etmektedirler. Söz konusu kitapta detaylı birşekilde ele alınan yalın tüketimin 6 ilkesi şu şekilde sıralanmaktadır (Womack ve Jones, 2010 b):
a. Problemimi tam olarak çöz
b. Zamanımı israf etme
c. Ne istiyorsam onu tam olarak sağla, bana istediğimi ver
d. Değeri nerede istiyorsam orada sağla.
e. Değeri istediğim zaman sağla, problemimi istediğim zaman çöz.
f. Problemi çözmek için almam gereken kararların sayısını azalt.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Hat dengelemenin yalın üretimdeki karşılığıdır. Yalın üretimde diğer sistemlerde olduğu gibi hat uzunluğu benzeri fiziksel faktörlere bakılarak hat dengeleme yapılmamaktadır. Yamazumi diğer yalın teknikler ile yakından ilişkilidir. Yamazumi sadece hat dengeleme problemleri için değil aynı zamanda hattaki personelin organize edilmesi ve takım liderinin seçilmesinde de kullanılmaktadır (Yükselen, 2014). Doğru yanıt B seçeneğidir.

Womack ve Jones (2010) beş yıllık bir süreyi kapsayan yalın sıçrama zaman planında ilk 6 ayı yalın bilginin elde edilip, değer akışı haritalandırmaya ve kaikauya başlamaya ayırmaktadır. 6 aydan ikinci yıla kadar olan süreci yeni bir örgüt yapısı oluşturmaya, üçüncü ve dördüncü yılları iş sistemlerini yerleştirmeye ve son yılı dönüşümü tamamlayamaya ayırmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Verimliliği etkileyen işletme dışı faktörler; devlet politikaları, sosyal değişimler, ekonomik durum, teknolojik gelişmeler, ekolojik faktörler, yasal mevzuat düzenlemeleri, demografik yapı (nüfus dağılımını etkileyen unsurlar) ve uluslararası rekabet koşullarıdır.