VERİMLİLİK YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 5

Verimlilik artırma stratejisinin başarılı olabilmesi için, işletmenin alt ve üst sistemleri ile
olan ilişkileri hesaba katan bir sistem yaklaşımını gerektirir. Organizasyonun kendi iç sistemi ve çevresinin bir denge hâlinde olması gerekir. İyi bir verimlilik artırma stratejisinin
özellikleri;
• Gelişimin neden gerekli olduğunu net biçimde açıklamalı,
• Verimlilik artırmanın açık ve kolay anlaşılır bir tanımını vermeli,
• İşletmenin mevcut durumunu ve bu durumun nedenlerini değerlendirmeli,
• Organizasyonu mükemmele yaklaştırabilecek modeller geliştirmeli,
• Verimlilik artırma plan ve politikalarını ortaya koymalıdır.

Program herhangi bir hedefe ulaşmak için gerekli temel adımları, bu adımların her birinden sorumlu olacak birey veya örgütü ve nihayet söz konusu adımların tamamlanmasında izlenecek sıra ve zamanlamayı gösteren plandır. Program, amaca ulaşmak için yürütülecek olan faaliyetlerin aşamalarını göstermektedir. Bu programların en temel hedefi etkili
bir ölçüm sistemi ve işletmede gerekli adımlar atılarak örgütsel performans ile çalışan
arasında bir bağ kurmaktır. Aynı zamanda
• Organizasyonda planlama ve sorun çözme becerilerini geliştirmek
• Çalışanların birlikte çalışabilme becerilerini ve iletişimlerini geliştirmek

• Bilgi sistemini etkili bir hâle dönüştürmek
• Örgütsel performans artışını sağlayacak bir yapılanma başlatmak
• Çalışma ortamının hareketlenmesini sağlamak amaçlarını da taşır.

Optimum kapasite (Optimum capacity): İşletmelerin ulaşmak istedikleri en uygun
kapasiteyi belirtmektedir. Başka bir anlatımla, işletmenin yapısına, büyüklüğüne
ve amaçlarına en uygun düşen üretim miktarıdır. Bu kapasite öyle bir noktada gerçekleşmelidir ki o noktada üretim maliyetleri en düşük, üretim miktarı en yüksek, üstelik üretilen malın tümü satılmış olmalıdır.

Atıl kapasite (Idle capacity): Herhangi bir üretim biriminde kullanılmayan kapasitedir.

Performans: Ürünün ya da hizmetin beklenilen işlevi ne derecede yerine getirdiğini ifade eder.
• Özellikler: Ürün ya da hizmetin ana işlevinin dışında kalan ama mamülün kalitesini tamamlayan diğer karakteristiklerdir.
• Güvenirlilik: Mamulün performans ve özelliklerinin varlığını ve vadedilen sürede devam edeceğini ifade eder.
• Uygunluk: Ürün ya da hizmetin vadedilen standartlara uyup uymamama derecesidir.
• Dayanaklılık: Mamulün fiziksel olarak bozuluncaya kadar geçen kullanım süresidir.
• Hizmet görme yeteneği: Tamir kolaylığı, hizmetin hızı, personelin kibarlığı, becerikli ve saygılı olmasını ifade eder.
• Estetik: Mamulün çekiciliği ve duyulara seslenebilme yeteneğidir.
• Algılanan kalite: Müşterinin mamul kalitesi hakkındaki tutum ve yargılarıdır.

Performans: Ürünün ya da hizmetin beklenilen işlevi ne derecede yerine getirdiğini ifade eder.
• Özellikler: Ürün ya da hizmetin ana işlevinin dışında kalan ama mamülün kalitesini tamamlayan diğer karakteristiklerdir.
• Güvenirlilik: Mamulün performans ve özelliklerinin varlığını ve vadedilen sürede devam edeceğini ifade eder.
• Uygunluk: Ürün ya da hizmetin vadedilen standartlara uyup uymamama derecesidir.
• Dayanaklılık: Mamulün fiziksel olarak bozuluncaya kadar geçen kullanım süresidir.
• Hizmet görme yeteneği: Tamir kolaylığı, hizmetin hızı, personelin kibarlığı, becerikli ve saygılı olmasını ifade eder.
• Estetik: Mamulün çekiciliği ve duyulara seslenebilme yeteneğidir.
• Algılanan kalite: Müşterinin mamul kalitesi hakkındaki tutum ve yargılarıdır.

Türkiye’deki yükümlülüklere göre, ücret çalışana en geç bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

İş yeri koşullarının çalışanlara uygun hâle getirilmesi konusunda ilk çalışmaları başlatan Robert Owen olmuştur. Endüstri devrimi’nin İngiltere’de yarattığı olumsuz çalışma koşullarına karşı, kendi işletmelerinde çalışanlarına sunduğu insancıl çalışma koşullarının daha verimli sonuçlar verdiğini, böylece çalışanların iş başarısının arttığını kanıtlamıştır. Örneğin, bir otomobil sanayindeki montaj hattı ile unlu gıdalar sanayinde pişirme fırınının bulunduğu yerlerin fiziki şartları birbirinden farklıdır. Bir döküm atölyesi ile bir bilgisayar merkezi, bir boya atölyesi ile dikiş atölyesi farklı şekillerde fiziki şartlara sahiptir. Bu sonuca göre şartların uygunluğunun, yetenek ve gücün etkili kullanılmasıyla ilişkili olduğu anlaşılmıştır.

Sendikalar, işçilerin ücret iyileştirilmesinin yapılması, çalışma süresinin kısaltılması,
izinlerin arttırılması, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve hiçbir hak kaybına uğramaksızın iş güvencesi sağlanması için uğraşmaktadırlar. Bu konumuyla sendikalar, kitle örgütleri olarak tanımlanmaktadır.

Maliyet - Fayda Analizi: Çeşitli yatırım alternatifleri arasında kârı en yüksek olanı belirleyebilmek için yatırımlarda katlanılmak zorunda olunan maliyetlerle, bunlardan elde edilecek faydaların ekonomik açıdan kıyaslanması amacıyla yapılır.

Etkileşim gruplarında var olan ve gelişmeyi engelleyici nitelikteki baskıların üstesinden gelmek için kullanılan tekniktir. Alternatif fikir üretme süreci olan beyin fırtınasının başlıca kullanım alanları reklamcılık, yeni ürün geliştirme, problem çözme, üretim yönetimi, proje yönetimi ve takım oluşturma gibi konuları kapsamaktadır.

Stratejik İş Birlikleri: Stratejik birlik ya da ortaklık işletmeler arasında ortaya çıkan dayanışma ve kaynak birleştirme faaliyetlerinin genel adlandırmasıdır. Örneğin, McDonalds’a gidildiğinde içecek olarak Coca Cola’nın ve yan ürünlerinin
tüketileceği bilinir. Sadece Türkiye’de değil, dünyanın her tarafında aynı durum ile karşılaşılır. Üstelik bu iki şirket, yeni ülkelere birlikte girmeye de birlikte karar
verirler. Birinin girdiği bir ülkeye diğeri de mutlaka yatırım yapar. Ancak aralarında hiçbir ortaklık, hisse değişimi, para alışverişi yoktur. Buna rağmen başarıyla sürdürdükleri bir ilişkileri vardır.

Hem çıktı hem de girdi için fiziki birimlerin kullanıldığı fiziksel verimlilik ölçüleri, en basit verimlilik oranlarıdır.

Toplam Verimlilik: Toplam çıktının, tüm girdilerin toplamına bölünmesi ile hesaplanmaktadır.

Ortalama verimlilikte belirli bir dönem için verimlilik oranı, o dönemin toplam çıktısının kullanılan girdi toplamına oranlanması ile elde edilmektedir.

Sektörler ya da ülkeler arasında gerçekleştirilen makro düzeyde yapılacak karşılaştırmalar ise sektör analizlerinde, faaliyetlerin planlanmasında, ekonomik gelişmenin ve buna bağlı politikaların izlenmesinde kullanılabilmektedir.

Statik verimlilik oranı, belli bir dönem için anlık görünüm veren kesit oranları ifade ederken; dinamik verimlilik oranları verimliliği dönemsel olarak ilişkilendiren, bir baz döneme ya da birbirini izleyen dönemlere göre verimlilikteki değişimleri gösteren oranlardır.

Ölçme, değerlendirme, planlama ve geliştirme aşamalarından oluşan verimlilik çemberi ile Sumanth Modeli de önemli bir modeldir. Verimlilik ölçümünden sonra verimlilik değerlendirme aşamasında konulan hedef değerler kullanılarak göstergeler karşılıklı olarak değerlendirilir.

Metot etüdü bir iş yerinde veya iş yapılan bir ortamda, işlerin nasıl yapıldığı ve daha iyi nasıl yapılabileceği ile ilgilenmekte; her türlü israfın önlenmesi amacıyla bir faaliyetin yapılmasının en uygun yöntemini belirlemektedir.

“Derecelendirme” olarak da ifade edilen durum ILO tarafından “işgörenin gerçek çalışma hızının gözlemci tarafından önceden saptanan, nitelikli işgörenlerin doğal bir çalışma ile ulaşabilecekleri standart hız kavramına göre değerlendirilmesi” olarak tanımlanmaktadır.