VERGİ YARGILAMASI HUKUKU

Kesinleşmiş kararlara karşı tanınmış olan kanun yoluna, olağanüstü kanun yolu denilmektedir. Olağanüstü kanun yolu, yargılamanın yenilenmesidir. Yargılamanın yenilenmesi yoluna, verilen hükmün kesinleşmesine rağmen, yargılamanın yeniden yapılmasını sağlamak amacıyla başvurulmaktadır.

Kesinleşmiş kararlara karşı tanınmış olan kanun yoluna, olağanüstü kanun yolu denilmektedir.

Vergi yargılaması hukuku alanında, temyiz mercii Danıştay’dır.

İlk derece mahkemelerinin verdiği ara kararların, ancak davayı sonuçlandıran nihaî kararla birlikte istinaf edilebilmesi mümkündür.

Vergi dairesi başkanlıkları ile vergi daireleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen tutarları aşan davalarda Gelir İdaresi Başkanlığının; il özel idareleri ile belediyeler valilerin muvafakatini almadan, vergi mahkemelerinin kararları aleyhine Danıştay’a temyiz yoluyla başvuramazlar.

Konusu 2019 yılı için 144.000 Türk lirasını aşmayan vergi davalarına ilişkin kararlar hakkında da temyiz yoluna başvurulamaz (İYUK.m.46/b).

Temyiz dilekçeleri, ilgisine göre kararı veren bölge idare mahkemesine, Danıştay’a veya bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare ve vergi mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk hâkimliklerine ve yabancı ülkelerde Türk Konsolosluklarına verilebilir (İYUK.m.48/3; m.4)

Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenmemiş ise, kararı veren merci tarafından ilgiliye tamamını ödemesi için yedi günlük süre verilir

Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenmemiş ise, kararı veren merci tarafından ilgiliye tamamını ödemesi için yedi günlük süre verilir. Bu süre içinde tamamlanmazsa temyizden vazgeçmiş sayılacağı kendisine bildirilir. İlgili bu tebligata rağmen süresinde harç ve giderleri tamamlamazsa, ilgili merci, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir (İYUK.m.48/6).

Temyiz, dilekçenin Temyiz Defterine kaydedildiği tarihte yapılmış sayılır.

Kanun yolu, mahkemelerce verilen nihaî (son) kararların (hükümlerin) üst derece yargı organları veya doğrudan doğruya kararı veren yargı organı tarafından yeniden incelenmesi, hukukî denetiminin yapılması ve gerekli görülürse değiştirilmesidir.

Vergi yargılaması hukukunda en yüksek dereceli yargı mercii Danıştay’dır.

Vergi yargısı organlarının verdikleri ara kararları arasında, belge istemeye, keşif yapmaya, bilirkişi incelemesi yaptırmaya ya da hukukî durumu açıklığa kavuşturmaya veya yürütmenin durdurulması gibi önlem almaya ilişkin kararlar yer almaktadır.

İlk inceleme üzerine Danıştay ya da vergi mahkemelerince verilen kararlardan, yalnız husumete ilişkin olanlar ile dava dilekçesindeki eksiklikler ve avukat olmayan vekil tarafından açılan davalar nedeni ile verilenlere karşı herhangi bir kanun yoluna gidilememektedir.

Bir kararın temyiz edilebilmesi için nihaî karar olması gerekir.

Alınan temyiz dilekçelerinin, en geç üç gün içinde taahhütlü olarak Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlığına gönderilmesi gerekir.

Temyiz dilekçesi usulüne uygun olarak düzenlenmemişse, eksikliklerin onbeş gün içinde tamamlanması kararı veren Danıştay veya bölge idare mahkemesi tarafından ilgiliye tebliğ edilir.

Temyiz dilekçesinin ve cevap dilekçelerinin karşı tarafa tebliğ edilememesi hâlinde karşı tarafın tebligata elverişli adresi bildirilinceye veya ilânen tebligat isteğinde bulunuluncaya kadar dosya işlemden kaldırılır ve varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.

Takdir Komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin takdirleri hakkında vergi mahkemelerince verilen kararlara karşı, kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.

Danıştay dairesinin ya da istinaf merciinin kararında bozmayı gerektiren bir eksiklik ve/veya aykırılığın bulunmaması nedeniyle temyiz talebinin reddi yönünde verilen karara onama kararı denir.