VERGİ YARGILAMASI HUKUKU - Deneme Sınavı - 19

Temyiz incelemesinin kural olarak evrak üzerinde yapılmasına rağmen, taraflar talep ettiği ve Danıştay’ın karar verdiği veya Danıştay’ın kendiliğinden karar verdiği hâllerde incelemenin duruşmalı olarak da yapılması mümkündür. Yazılı yargılama usûlü kural; duruşma ise, istisnadır. Taraflar istemese de, Danıştay kendiliğinden incelemenin duruşmalı olarak yapılmasına karar verebilmektir. Duruşma talebi, temyiz veya cevap dilekçelerinde yapılabilir. Kanun yolu aşamasında duruşma yapılabilmesi için sadece tarafların talebi yeterli olmayıp ayrıca temyiz merciinin de bu talebi kabul etmesi gerekir. Duruşma yapılmasına karar verilince duruşma davetiyeleri, duruşma gününden en az otuz gün önce taraflara gönderilir. Cevabımız D seçeneğidir.

Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl 1 Eylül’de başlamak üzere, 20 Temmuz’dan 31 Ağustos’a kadar çalışmaya ara vermektedir.

Kesinleşmiş kararlara karşı tanınmış olan kanun yoluna, olağanüstü kanun yolu denilmektedir. Olağanüstü kanun yolu, yargılamanın yenilenmesidir. Yargılamanın yenilenmesi yoluna, verilen hükmün kesinleşmesine rağmen, yargılamanın yeniden yapılmasını sağlamak amacıyla başvurulmaktadır.

Kesinleşmiş kararlara karşı tanınmış olan kanun yoluna, olağanüstü kanun yolu denilmektedir.

Vergi yargılaması hukuku alanında, temyiz mercii Danıştay’dır.

İlk derece mahkemelerinin verdiği ara kararların, ancak davayı sonuçlandıran nihaî kararla birlikte istinaf edilebilmesi mümkündür.

Vergi dairesi başkanlıkları ile vergi daireleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen tutarları aşan davalarda Gelir İdaresi Başkanlığının; il özel idareleri ile belediyeler valilerin muvafakatini almadan, vergi mahkemelerinin kararları aleyhine Danıştay’a temyiz yoluyla başvuramazlar.

Konusu 2019 yılı için 144.000 Türk lirasını aşmayan vergi davalarına ilişkin kararlar hakkında da temyiz yoluna başvurulamaz (İYUK.m.46/b).

Temyiz dilekçeleri, ilgisine göre kararı veren bölge idare mahkemesine, Danıştay’a veya bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare ve vergi mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk hâkimliklerine ve yabancı ülkelerde Türk Konsolosluklarına verilebilir (İYUK.m.48/3; m.4)

Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenmemiş ise, kararı veren merci tarafından ilgiliye tamamını ödemesi için yedi günlük süre verilir

Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenmemiş ise, kararı veren merci tarafından ilgiliye tamamını ödemesi için yedi günlük süre verilir. Bu süre içinde tamamlanmazsa temyizden vazgeçmiş sayılacağı kendisine bildirilir. İlgili bu tebligata rağmen süresinde harç ve giderleri tamamlamazsa, ilgili merci, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir (İYUK.m.48/6).

Temyiz, dilekçenin Temyiz Defterine kaydedildiği tarihte yapılmış sayılır.

Sübjektif hakkı ihlâl edildiği veya tehlikeye sokulduğu ya da kendisinden haksız bir talepte bulunulduğu iddiasıyla dava açarak mahkemeden hukukî korunma talep eden kişiye davacı denir.

Mükelleflerle adına ceza kesilen kişiler, küçükler ve kısıtlılar ile tüzel kişiler adına kanunî temsilcileri, yetki verilen avukatlar, vergi sorumluları, vergi dairesi başkanlıkları ile vergi daireleri, il özel idareleri ve belediyeler de vergi davası açabilmektedir.

Hak düşürücü süre; belirlenen süre içinde hakkın kullanılmaması durumunda hakkın sona ermesine neden olan süredir.

Vergi yargılaması hukukunda yer alan sürelerin hesaplanması açısından genel kural İdari Yargılama Usûlü Kanununda yer almaktadır.

Dava dilekçesi üzerinde yapılan ilk inceleme sonucunda, herhangi bir eksiklik ve/ya da aykırılık tespit edilmesi hâlinde ise, eksiklik ve/ya da aykırılığın türü ve niteliğine göre, ya davanın reddine; ya dilekçenin reddine ya da dilekçenin gerçek hasma ve/ya da idarî mercie tevdiine karar verilmesi gerekir.

Esas defterine kaydı yapılan dilekçeler, Danıştay’da daire başkanının görevlendireceği

bir tetkik hâkimi; idare ve vergi mahkemelerinde ise, mahkeme başkanı veya görevlendireceği

bir üye tarafından,

olup olmadığı, yönlerinden sırasıyla incelenmektedir.

Dilekçe üzerinde yapılması gereken ilk inceleme ve bu inceleme sonucunda yapılacak işlemlerin dilekçenin alındığı tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde sonuçlandırılması gerekir.

Ehliyet; davacının, davada taraf olma ve dava açma ehliyetinin olup olmadığı; menfaat ilişkisinin bulunup bulunmadığı; davacının kanunlara uygun olarak temsil edilip edilmediği yönünden incelenmesini ifade eder.