VERGİ YARGILAMASI HUKUKU - Deneme Sınavı - 14

VDanıştay vergi dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdikleri nihaî kararların temyiz mercii ise, Vergi Dava Daireleri Kuruludur. Doğru cevap E'dir.

Temyiz dilekçesinin İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3’üncü maddesi esaslarına uygun şekilde düzenlenmemesi üzerine, eksikliklerin tamamlanması için ilgili tarafa yedi günlük bir süre verilir. Doğru cevap A'dır.

Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamının ödenmemiş olması halinde kararı veren; merci tarafından verilecek yedi günlük süre içerisinde tamamlanması, aksi halde temyizden vazgeçilmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. Verilen süre
içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, ilgili merci, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir (İYUK m. 48/6). Doğru cevap A'dır.

Israr kararı davayı sonuçlandıran kararlardan olduğu için taraflarca temyiz edilebilir. Israr kararının ilgili tarafından temyizi hâlinde, talep, Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca incelenir ve karar bağlanır. Doğru cevap B'dir.

Bölge idare mahkemesi veya ilk derece mahkemesi olarak Danıştay dava dairesince dava hakkında nihaî karar verilmeden, yani temyiz hakkı doğmadan temyizden vazgeçilemez (I). Temyizden vazgeçen, kararı kabul etmiş sayılır (III). Temyizden vazgeçme, mahkemeye veya ilk derece mahkemesi olarak Danıştay dava dairesine verilecek bir dilekçe ile olur. Dolayısıyla sadece (II) numaralı önerme doğrudur. Doğru cevap B'dir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre dilekçeler sırasıyla Görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı,  süre aşımı, husumet ve dava dilekçesinin düzenlenmesinin ve tek dilekçe ile dava açılmasının kanuna uygun olup olmadığı açısından incelenir. Buna göre verilenler arasından en son husumet incelenmektedir.

Dava hasım gösterilmeden veya yanlış hasım gösterilerek
açılmışsa gerçek hasım tespit edilerek dava dilekçesinin ona tebliğ edilmesi zorunludur. Gerçek hasmın belirlenmesi, vergi yargısı organlarına aittir.

Dosyanın tekemmülü, davanın taraflarının dava ile ilgili olarak iddia ve savunmaları ile bunların dayanağını oluşturan delillerinin tamamını ileri sürmüş olması; söyleyecekleri bir sözlerinin ve ileri sürecekleri bir delillerinin kalmaması anlamına gelmektedir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre duruşma davetiyelerinin duruşma gününden en az otuz gün önce taraflara gönderilmesi zorunludur.

Vergi Usul Kanunu 3/B maddesine göre vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir.

Olayların normal akış biçimine göre ortaya çıkacak sonucun zorunluluğuna; belli bir olaydan belli olmayan bir olay hakkında hâkim tarafından çıkarılan sonuca fiilî (maddî) karine denilmektedir.

Defter tutma ve belge düzenleme ödevinin gereği olarak, kanunda belirtilen mükelleflerin vergilendirme ile ilgili işlemleri belgeye bağlamak ve defterlerine kayıt düzeni içinde yansıtmak ödevi vardır. Beyanını defter kayıtlarına; bu kayıtları da usûlüne uygun olarak düzenlenen belgelere dayandıran vergi mükellef, beyanının ve defter kayıtları ile belgelerinin doğruluğu konusunda "ilk görünüş karinesi"nden yararlanmaktadır.

Taraflar, raporun kendilerine tebliğinden itibaren en fazla iki hafta içinde itiraz edebilirler.

İdare tarafından düzenlenen ve idare nezdinde oluşabilecek deliller; yoklama tutanağı-fişi, inceleme tutanağı-raporu, arama tutanağı, bilgi toplama tutanakları, takdir komisyonu kararları ile istihbarat arşivinde yer alan bilgiler şeklindedir. Bilirkişi raporu idare nezdinde oluşan bir delil değildir.

Açılmış veya açılacak bir dava ile ilgili delillerin kanunda belirtilen şartlar
altında önceden toplanıp emniyet altına alınmasını sağlayan hukukî kuruma "delil tespiti" denir.

İstinaf kanun yolu denetimi yapmakla Bölge İdare Mahkemeleri görevlidir. Kural olarak, istinaf incelemesi sonucunda verilen kararlar hakkında temyiz yoluna başvurmak mümkündür. Doğru cevap B'dir.

Bölge idare mahkemelerinin İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46’ncı maddesine göre temyiz yoluna başvurulması mümkün olmayan kararları kesindir (İYUK.m.45/6). Örneğin, konusu 2019 yılı için 144.000 Türk lirasını aşmayan vergi davaları, tam yargı davaları ve idarî işlemler hakkında açılan davalar hakkında yapılan istinaf incelemesi sonucunda verilen kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulması mümkün değildir (İYUK.m.46/b). Doğru cevap C'dir.

Önceden uygulanmakta olan itiraz kanun yolunda da böyle bir yetki bulunmakla birlikte, verilen kararın kesin olması ve temyiz edilememesi sözkonusu idi. İstinaf kanun yolunda ise, bölge idare mahkemesinin esas hakkında vermiş olduğu karar, kural olarak, kesin karar olmayıp temyiz denetimine açıktır. Doğru cevap D'dir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre,
“İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Ancak, konusu beş bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamaz” (İYUK.m.45/1). Doğru cevap D'dir.

Bir karara karşı istinaf yoluna başvurulabilmesi için üç şart aranmaktadır; birincisi, kararın (idare veya) vergi mahkemesi tarafından verilmiş olması; ikincisi, kararın nihaî bir karar olması; üçüncüsü, kararın konusunun beş bin Türk lirasını aşmasıdır. Doğru cevap B'dir.