VERGİ UYGULAMALARI

Ülkemizde vergi kanularına aykırı davranışlar nedeniyle uygulanmakta olan idari
yaptırım gerektiren filler; vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük olmak üzere
üçlü ayrıma tabi tutulmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Verginin eksik veya geç tahakkuk etmesi ile verginin haksız yere geri verilmesi (iadesi) hâllerinde vergi ziyaı ortaya çıkar. Doğru vevap A seçeneğidir.

Kayıt ve belgelerin noksan olması genel usulsüzlük fiillerinden birinci derece fiiller arasında yer alır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ağır nitelikli fiillerde vergi kaybının 3 katı oranında vergi ziyaı cezası kesilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Vergi kabahatleri açısından tekerrüre ilişkin düzenleme VUK’un 339. maddesiyle yapılmıştır. İlgili madde “vergi ziyanına sebebiyet vermekten veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, cezanın kesinleştiği tarihi takip eden yılın başından başlamak üzere vergi ziyaı kabahatinde beş yıl, genel usulsüzlük kabahatinde iki yıl içinde tekrar ceza kesilmesi durumunda vergi ziyaı suçunun kabahati % 50, genel usulsüzlük kabahatinin cezası % 25 oranında arttırılmak suretiyle uygulanır” şeklindedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk hali mücbir sebep olarak kabul edilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Uzlaşma talebinin, vergi veya ceza ihbarnamesinin mükellefe tebliğ tarihini takip eden günden itibaren otuz gün içinde yapılması şarttır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çalışmaya ara verme (adli tatil), 20 Temmuz- 31 Ağustos (dâhil) tarihleri arasındadır. Dolayısıyla dava açma süresinin son günü bu zaman aralığına rastaldığında süre 7 gün uzar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Dava dilekçesinde yer alması gereken hususların dilekçede yer almaması ve dilekçenin davalı sayısından bir fazla düzenlenmemesi gibi hususlar, dilekçedeki şekle aykırılıktır. Bu gibi durumlarda, “dilekçenin reddine” karar verilir. Davacı, red kararının kendisine tebliğini izleyen 30 gün içinde eksiklikleri giderecek şekilde, dilekçesini yenilemesi mümkündür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kaçakçılık suçu kapsamında yer alan muhasebe hileleri yapmak fiili için öngörülen ceza 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Vergi kabahatleri, vergi ziyaının (kaybının) veya şekli vergi ödevlerinin ihmalinin (usulsüzlük) meydana gelmesini engellemeyi amaçlarken vergi suçları kamu düzenini ihlal niteliği ağır basan ve devlet otoritesinin zayıflamasına neden olacak fiilleri engellemeyi amaçlar. Vergi kabahatlerine ilişkin fiil ve yaptırımlar idari usullerle saptanırken vergi suçlarına ilişkin fiil ve yaptırımlar kazai (yargısal) usullerle saptanır. Vergi kabahatlerinde kabahat olarak saptanan fiilin cezası idari merci olan vergi dairesince kesilir. Vergi suçlarında cezaya mahkemece hükmedilir. Başka bir deyişle işlenen fiillerin niteliklerine bağlı olarak yaptırımı uygulamaya yetkili makamlar farklıdır. Vergi kabahatlerinin yaptırımı parasal, vergi suçlarının yaptırımı ise hürriyeti bağlayıcı ceza karakterindedir. Vergi kabahatlerinde işlenen fiillerde kasıt veya taksirin var olup olmadığı aranmazken adli vergi suçlarının temel unsurlarından biri fiillerin kasıtlı olarak işlenmesi hâlinde yaptırım uygulanacak olmasıdır. Bu nedenle D şıkkı doğru cevaptır.

Vergi mahkemesince verilen kararlar üzerine, istinaf başvurusu için Bölge İdare Mahkemelerine ve Bölge İdare Mahkemesi kararlarına karşı Danıştay’a temyiz yoluna başvuru süreleri de 30 gündür. Bu nedenle C şıkkı doğru cevaptır.

Ülkemizde vergi kanunlarına aykırı davranışlar nedeniyle uygulanmakta olan idari yaptırım gerektiren fiiller; vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük olmak üzere üçlü ayrıma tabi tutulmuştur. Bu nedenle E şıkkı doğru cevaptır.

Ağırlaştırıcı fiiller Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesindeki bu fiillerle vergi ziyaına yol açılacak olması hâlinde yaptırım üç kat olarak uygulanacaktır. Bu düzenleme kapsamında birden fazla fiile yer verilmiş olup aşağıda bunlara değinilmektedir. Hesap ve Muhasebe Hileleri Yapmak, Muhayyel Adlarla Hesaplar Açmak, Çift Defter Kullanmak, Defter Kayıtlarını ve Belgeleri Tahrif Etmek, Defter Kayıtlarını ve Belgeleri Gizlemek, Yanıltıcı Belge Düzenlemek veya Kullanmak, Defterleri Kayıtları veya Belgeleri Yok Etmek, Defter Sayfalarını Kopartarak Yok Etmek, Sahte Belge Düzenlemek ya da Kullanmak, Sahte Belge Basmak. Beyannameyi kanuni süreden sonra teslim etmek bu sayılanlar arasında olmadığından E şıkkı doğru cevaptır.

İkinci Derece Fiiller: Bildirimlerin süresinde yapılmaması, Ekim sayım beyanlarının yapılmaması, eksik veya yanlış yapılması, Diğer ücretlilerin vergi karnelerini almamaları, Defterlerin ek süre içinde tasdiki, Beyanname, bildirim ve belgelerin şekil ve içeriğe uymaması, Bazı belgelerin ibraz edilmemesi, Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin birinci ek sürede verilmesidir.

Kendisine vergi cezası kesilenler, bunlardan kurtulmak için ödeme dışında bazı olanaklara sahiptir. Bunlar; af, ölüm, terkin, yanılma, hataların varlığı, cezalarda indirim, mücbir sebepler, zamanaşımı, vazgeçme, pişmanlıktır. Uzalaşma bu kapsama girmediğinden doğru cevap C şıkkıdır.

Ceza muhataplarının ölüm hâli, yükümlülerin varsa ölüm anına kadar ödemedikleri cezaların tümünün ortadan kalkmasına neden olur. Mücbir sebep ortadan kalkıncaya kadar ödevlere ilişkin süreler işlemez. Yanılma hâli vergiyi ortadan kaldırmaz ancak gecikme faizini ortadan kaldırır. Bu nedenle C şıkkı doğru cevaptır.

ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI (01.01.2020’den İtibaren) FATURA, GİDER PUSULASI, MÜSTAHSİL MAKBUZU VE SERBEST MESLEK MAKBUZU VERMEYENLERE VE ALMAYANLARA (Her bir belge nevi için) 350 TL’den az, bir takvim yılı içinde toplam olarak da 180.000 TL’den fazla olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın % 10’udur. Kanunu düzenleme, özel usulsüzlük kabahatlerini tekerrür kapsamına almadığından özel usulsüzlük kabahati işlenmesi hâlinde tekerrür hükümleri uygulanmaz. Bu nedenle A şıkkı doğru cevaptır.

Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 49. maddesinde belirtilen bina metrekare normal inşaat maliyetleri hakkında tespitlere ya da arsa metrekare birim değerlerine karşı vergi mahkemelerinde dava açma süresi, 15 gündür. Bu nedenle B şıkkı doğru cevaptır.

Dava açma süresi; Tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın yapıldığı, Tebliğ yapıldığında ya da tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin yapıldığı, Kesinti yoluyla alınan vergilerde istihkak sahibine ödemenin yapıldığı, Tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı, İhtiyati hacizde, haczin uygulandığı ya da gıyaben hacizlerde haczin tebliğ edildiği tarihi,  İdarenin dava açması gereken konularda ilgili merci ya da komisyon kararının idareye geldiği, tarihi izleyen günden başlar. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.