VERGİ UYGULAMALARI

Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için T600.000) aşmayan ücretler için beyanname verilmez. Başka gelirleri dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de beyannameye dahil edilmez. Cevabımız B seçeneğidir.

Menkul sermaye iratlarında elde etme, edinilen gelirin hukuki ve ekonomik tasarruf olanağının doğmuş olmasına bağlanmıştır. Hukuki tasarruf, gelir sahibinin gelir üzerinde talepte bulunma hakkını; ekonomik tasarruf ise ödemeyi yapacak olan tarafından gelirin sahibinin emrine amade kılınmasını ifade eder. Bu bağlamda, bankada bulunan mevduat için faiz hesaplanması elde etme kapsamındadır. Bu faizden mevduat sahibinin haberdar olması veya bu parayı çekmesi gerekmez. Doğru yanıt B'dir.

Tam mükellef durumunda olanların gelirleri belirli özelliklere sahip; ücret,menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer bazı gelirlerden biri veya bir kaçından oluşursa bunlar için yıllık beyanname verilmez. Tam mükellef durumunda bulunan kişinin başka kazanç ve iratları için beyanname vermesi hâlinde bunlar beyannameye dahil edilmez. Yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmeyen gelirler şunlardır:

Tek İşverenden Alınan Ücretler

Birden Fazla İşverenden Alınan Bazı Ücretler

Stopaj Usulündeki Zirai Kazançlar

İstisna Sınırları İçinde Kalan Gelirler

Belirli Parasal Sınırı Aşmayan Bazı Gelirler

Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Yaptığı Bazı Ödemeler

Kesintisi Yapılmış Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İratları

Doğru yanıt C'dir.

Gelir vergisinin üniter yapısı nedeniyle bütün gelirlerin toplanması gerekmektedir. Ancak çeşitli nedenlerle bazı gelirler için beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi hâlinde bu tür gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. Bunlar;

Tek işverenden alınan ücretler,

Birden fazla işverenden alınan bazı ücretler,

Stopaj usulündeki zirai kazançlar,

İstisna sınırları içinde kalan gelirler,

Belirli parasal sınırı aşmayan bazı gelirler,

Bireysel emeklilik şirketlerinin yaptığı bazı ödemeler,

Kesintisi yapılmış menkul ve gayrimenkul sermaye iratları.

Üzerinden vergi kesintisi yapılmış olması şartıyla menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ve diğer gelirleri toplamının, gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması hâlinde bunlar için beyanname verilmez. Cevabımız D seçeneğidir.

Yıllık beyannameyle bildirilmesi gereken gelirlerin safi toplamının bulunmasından sonra bu toplamdan da bazı indirimler düşülerek vergi matrahına ulaşılır. Vergi matrahına ulaşmak için gelirlerin safi toplamından düşülebilecekler aşağıda sıralanmıştır:

Zararlar

Özel Sigorta Primleri ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları

Sosyal Güvenlik Kurumu Primleri

Bağış ve Yardımlar

Engellilik İndirimi

Eğitim ve Sağlık Harcamaları

Araştırma ve Geliştirme Harcamaları

Doğru yanıt A'dır.

Geliri “sadece” basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşan mükellefler bu kazançlarını ait olduğu yılı izleyen yılın Şubat ayının sonuna kadar beyan edeceklerdir. Bu mükelleflerin beyana tabi başka gelirlerinin de bulunması hâlinde diğer mükellefler için belirlenen sürede beyanname verilecektir. Diğer mükellefler vergiye tabi gelirlerini ait olduğu yılı izleyen yılın Mart ayının sonuna kadar beyan edeceklerdir. Doğru yanıt E'dir.

Kanun geçici vergi dönemlerini altışar aylık dönemler olarak belirlemiştir. Ancak dönem belirlemesi konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir. Cumhurbaşkanı kendisine verilen bu yetkiyi kullanarak geçici vergi dönemlerini üçer aylık dönemler olarak belirlemiştir.

Yıllık beyannameyle bildirilmesi gereken gelirlerin safi toplamının bulunmasından sonra bu toplamdan da bazı indirimler düşülerek vergi matrahına ulaşılır. Vergi matrahına ulaşmak için gelirlerin safi toplamından düşülebilecekler aşağıdadır:

B, D ve E seçeneklerinde verilenler ise hesaplanan vergiden indirilebilecek kalemler arasında yer alır. Cevabımız C seçeneğidir.

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerine ilişkin beyanname işin bittiği takvim yılını izleyen yılın Mart ayının 15’ine kadar verilir. Cevabımız E seçeneğidir.

Kira gelirleri, Gelir Vergisi Kanunu’nda “gayrimenkul sermaye iradı” olarak nitelendirilmiştir. Gayrimenkul sermaye iradı, “gayrimenkul” olarak kabul edilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirleri ifade etmek üzere kullanılmaktadır.

Gayrimenkul sermaye iratlarında elde etme “tahsil esasına” bağlanmıştır. Geçmiş yıl kiralarının sonraki yıllarda ödenmesi halinde, bu kiralar ödemenin yapıldığı yılda elde edilmiş kabul edilir. Gelecek yılların kiralarının peşin ödenmesi halinde ise her biri ait olduğu yılın kira geliri sayılır. Bu durumda 2018 (12.000 TL), 2019 (13.000 TL)  ve 2020 (14.000 TL) yıllarına ait kiralar 2020 yılında kiracıdan alındığı için, 2020 yılının gayrimenkul sermaye iradı (39.000 TL) olarak kabul edilir. 2021 yılına ait olan 15.000 TL kira geliri ise 2021 yılının geliri olarak değerlendirilecektir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Gayrimenkulün aydınlatma, ısıtma, su ve asansör gibi giderlerinin kiraya veren (mal sahibi) tarafından ödenmesi halinde bu giderler hasılattan indirilebilmektedir; kiracı tarafından ödenmesi halinde ise gayrimenkul sermaye iradı hasılatından indirilememektedir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Gayrimenkul sermaye iradı elde eden mükellefler istemeleri halinde herhangi bir belge gerekmeksizin hasılatın % 15’ini götürü gider olarak düşebilirler.

Vergi sorumlularının faaliyetleriyle ilgili olarak yapmış oldukları kira ödemelerinden vergi kesintisi yapmaları ve bu kesintileri kanunen belirlenmiş sürelerde bildirerek ödemeleri zorunludur. Vergi sorumlusu durumunda olan birinci sınıf tüccar A, ticari faaliyetini sürdürdüğü iş yeri için yaptığı kira ödemesi üzerinden vergi kesintisi yapmak zorundadır. Çünkü B kişisinin özel mal varlığına dahil olan bir iş yerini kiraya tutmuştur. Vergi kesintisi brüt kira bedelinin % 20’sidir. Bu durumda 10.000 TL kira ödemesi için 2.000 TL vergi kesintisi yapacaktır.

Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışındaki sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz ve benzeri gelirler, menkul sermaye iradı kapsamında vergilendirilmektedir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Gelir vergisinin üniter yapısı nedeniyle bütün gelirlerin toplanması gerekmektedir. Ancak çeşitli nedenlerle bazı gelirler için beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde bu tür gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. B, C, D ve E şıklarında yer alan gelirler bu kapsama girmektedir. ancak A şıkkında yer alan "birden sonraki işverenden alınan gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan ücretler" için beyanname verilmesi gerekir. Eğer söz konusu ücret geliri toplamı, gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmasaydı bunun için de beyanname verilmesine gerek kalmayacaktı. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idareleri ile belediyelere, köylere ve kamuya yararlı derneklere ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların; beyan edilen gelirin % 5’ini (kalkınmada öncelikli yörelerde % 10’unu) aşmayan kısmı gelirden indirilebilir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Hesaplanan gelir vergisinden, önceden ödenmiş bazı vergiler düşülerek ödenecek vergiye
ulaşılır. Söz konusu vergiler ise şunlardır:

Zararlar ise vergi matrahına ulaşmak için beyan edilecek gelirden düşülür. Yani vergi hesaplanmadan önceki aşamada indirilebilen kalemlerden biridir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Geliri “sadece” basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşan mükellefler bu kazançlarını, ait olduğu yılı izleyen yılın Şubat ayının sonuna kadar beyan edeceklerdir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Kira gelirleri, Gelir Vergisi Kanunu’nda “gayrimenkul sermaye iradı” olarak nitelendirilmiştir. Gayrimenkul sermaye iradı, “gayrimenkul” olarak kabul edilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirleri ifade etmek üzere kullanılmaktadır.
Gayrimenkul, Medeni Kanun’un 704. maddesinde “taşınmaz” terimiyle ifade
edilmiştir. Medeni Kanun’a göre; arazi, tapu sicilinde ayrı sayfaya bağımsız ve sürekli olarak kaydedilen haklarla kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler taşınmaz kapsamında yer almaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu’nda ise gayrimenkul kavramı Medeni Kanun’dan daha
kapsamlıdır. GVK’da gayrimenkul kavramı gelir getirme açısından ele alınmıştır. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)