VERGİ UYGULAMALARI

Ticari kazanç, Gelir Vergisi Kanunu’nun 37. maddesinde; “her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır” şeklinde tanımlanmıştır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Taşıdığı özellikler dolayısıyla ticari kazanç sayılıp sayılmayacağı tartışma konusu olabilecek bazı faaliyetlerin de ticari kazanç sayılacağı Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilmiştir. Bunlardan biri de diş protezciliğidir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Satın alınan veya trampa yoluyla edinilen “arazinin” edinme tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu süre içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılması ticari faaliyet kapsamındadır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Ticari faaliyetle uğraşanların vergi matrahının belirlenmesi amacıyla elde edilen hasılattan; yapılan bazı harcamaların düşülmesi, bazılarının düşülmemesi gerekmektedir. Bu kapsamda iş yeri için ödenen kiralar hasılattan indirilebilirken;  eşine ve küçük çocuklarına, işletmeden ödediği aylıklar, ödenen vergi cezaları ve işletmeye koyduğu sermaye dolayısıyla hesapladığı faizler hasılattan indirim konusu yapılamamaktadır. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

İşletmeye dâhil bir iktisadi kıymet için amortisman ayrılması için;
• İktisadi kıymet işletmenin aktifine girmiş olmalıdır,
• İktisadi kıymetin ömrü bir yıldan fazla olmalıdır,
• İktisadi kıymet, aşınma, yıpranma veya değer kaybına uğramaya elverişli olmalıdır,
• İktisadi kıymetin değeri belirli bir parasal tutarı aşmalıdır.

Dolayısıyla "en az 15.000 TL değerinde olması" şartlarda belirtilmemiştir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Taşıtların bir kısım giderleri, iş yeri ile ilgili ısıtma giderleri, ödenen sosyal sigorta primleri ve seyahat giderleri ticari faaliyetle uğraşanların vergi matrahının belirlenmesi amacıyla elde ettiği hasılattan indirebilecekleri giderlerdendir. Ancak işletmeden çekilen değerler vergi matrahının belirlenmesi amacıyla elde edilen hasılattan indirilemeyecek giderlerdendir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Mal alışlarının işletme sahibinin büyük oğlundan yapılmasında yasal bir engel yoktur. Ancak, işletmenin rayiç fiyatı 200 TL olan malzemeyi daha yüksek fiyattan (600 TL) satın alması halinde emsallere uygun olmayan fark (400 TL) gider olarak kabul edilmez. Bu durumda emsallere uygun olan 200 TL indirim konusu yapılır. 400 TL ise indirilemeyecek giderdir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Bir ticaret erbabı işletmesinde kullanmak amacıyla satın aldığı zirai alımlar için vergi kesintisi yapmalıdır. Ancak evinde kullanmak üzere satın aldığı zirai alımlar için kesinti yapmayacaktır. Vergi kesintisi oranları farklı zirai ürün ve hizmetler için farklı tespit edilmiştir. Hayvanlar ve hayvansal ürünler için yapılan ödemelerden brüt tutar üzerinden % 2 oranında vergi kesintisi yapılmalıdır. Eğer bu alım satım ticaret borsalarına tescil ettirilerek yapılırsa oran yarısı oranında (%1) uygulanmaktadır. Bu durumda ticaret borsasına tescil ettirilme söz konusu olmadığı için brüt tutar olan 10.000 TL üzerinden %2 oranında (200 TL) vergi kesintisi yapılacaktır. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

GVK’nin 65. maddesinde; “her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır” hükmüne yer verilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında ise serbest meslek faaliyetinin tanımı yapılmıştır. Buna göre, “serbest meslek faaliyeti sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Serbest meslek kazançlarında muafiyet GVK’de sayılan bazı meslekler ve bunların benzerleri için uygulanmaktadır. Muaflıktan yararlanabilecek meslekler; ebelik, arzuhalcilik, sünnetçilik, sağlık memurluğu ve rehberlik gibi meslekler olarak belirlenmiştir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Emek ve sermaye unsurlarının birlikte kullanılarak devamlı bir organizasyona dayanan, gelir vergisinin tanımını yaptığı zirai ve serbest meslek faaliyetleri dışında kalan, tüm faaliyetlere ticari faaliyet denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Üretim sonucu artık değer yaratma çabalarına sınai faaliyet denilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bazı taşıtların giderleri ve amortismanları gider olarak kabul edilmezler. Doğru cevap E seçeneğidir.

İşveren sendikasına ödenen aidatlar ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İşletmelerde çalıştırılanlara, ücret, prim ve diğer adlarla hizmet karşılığı yapılan ödemeler zirai kazancın tespitinde indirilebilecek giderlerden biridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile çiftçinin suçlarından doğan tazminatlar zirai kazancın tespitinde indirilmeyecek giderlerden biridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Seyahat ve konaklama giderleri serbest meslek kazancında hasılattan indirilebilen giderlerdendir. Doğru cevap C seçeneğidir.

İstisnadan yazar, tercüman, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı, mucitler (ölmüş olmaları hâlinde kanuni mirasçıları) yararlanabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yapılan bir ödemenin ücret olarak nitelendirilebilmesi için üç özelliğe aynı anda sahip olması gerekir. Bunlar; hizmetin işverene tabi olarak verilmesi, hizmetin bir işyerine bağlı olarak yapılması ve ödemenin hizmet karşılığı yapılmasıdır. Doğru cevcap E seçeneğidir.

Brüt ücretten düşülecek indirimler:

Doğru cevap B seçeneğidir.