VERGİ UYGULAMALARI

Vergi mükellefi kavramı,vergi uygulamasının temel çekirdek kavramıdır.Vergi mükellefinin gerçek veya tüzel kişi olabileceği kuşkusuzdur.Tüzel kişiliği olmayan topluluklar ise yasada sayılmış olmaları halinde vergi mükellefi kabul edilmelidir.Doğru Cevap:C

Vergi sorumlusu kavramı ile Vergi mükellefi(yükümlüsü) kavramı arasındaki ilişki Vergi Uygulamaları alanının temelini oluşturmaktadır.Soru kökünde verilen tanımlama,vergi sorumlusu kavramına ilişkindir.Doğru Cevap:B

Sorudaki pratik olayda miras kalması neticesinde vergi mükellefiyetine neden olan olay gerçekleşmiştir.Vergi mükellefiyetinin doğabilmesi için öncelikle vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi gerekir.Doğru Cevap:D

Vergilendirme sürecinin aşamaları konusu en temel ve önemli konulardan birisidir.Tanımı verilen ifade vergilendirmenin ilk aşaması olan tarh aşamasının tanımıdır.Doğru Cevap:B

Tarh işlemi,vergiyi doğuran olayın oluşmasından sonra vergi borcunun belirlendiği idari işlemdir.Vergi farklarını engellemek amacıyla vergi tarh edildikten sonra,vergi matrahının defter,kayıt,belgelere dayanılarak tekrar tespit edilmesine ikmalen(tamamlayıcı) tarh işlemi denir.Doğru Cevap:E

Beyana dayanan vergilerde verginin tahakkuku ve kesinleşmesi aynı anda gerçekleşmektedir.Bunun nedeni,yükümlülerin kendi beyanlarına karşı dava açmalarının mümkün olmamasıdır.İstisnaen iki halde bu durum geçerli değildir.Bunlar ise ihtirazi kayıtla beyanname verilmesi ve vergi hatalarıdır.Bu hallerde verginin tahakkuku ile kesinleşmesi arasında ayrım yapılmalıdır.Doğru Cevap:C

Vergi borcunu ortadan kaldıran haller 3 tanedir.Bunlar tahsil,terkin ve zamanaşımıdır.Doğru Cevap:D

Tahakkuk zamanaşımı Vergi Usul Kanunu’nun 114. maddesinde düzenlenmiştir.Anılan madde hükmüne göre; “Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar.” Somut olay bağlamında vergiyi doğuran olay olan 08.05.2018 tarihini takip eden yıl başından beş yıllık süre hesaplandığında,tahakkuk zamanaşımının 31.12.2023 tarihinde dolacağı sonucuna ulaşılabilir.Doğru Yanıt:E

İlan yoluyla tebligata başvurulması için yasada belirlenmiş beş durumdan herhangi birisinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Bunlar gerçekleşmeden ilan yoluyla tebliğ işlemi yapılması durumunda, yapılan tebliğ hukuksal sonuç doğurmaz.Hem işyeri hem de ikametgahı bilinen muhataba işyerinde ulaşılamıyorsa ikametgah adresine tebligat yapılmaya çalışılmalıdır.Aksi durum istisnai yöntem olan ilanen tebligat uygulamasının genişlemesine neden olur.Doğru Cevap:D

Vergi uygulaması bakımından vergilendirme süreci vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesiyle başlar.Sonrasında matrah ve nispetler üzerinden vergi tarh edilir.Tarh edilen vergi muhataba tebliğ edilir.Tarh ve tebliğ edildikten sonra verginin ödenebilecek aşamaya geldiğini ifade eden tahakkuk evresi gelmektedir.Vergilendirmenin son aşaması ise tahsil aşamasıdır.Doğru Cevap:A

Vergi sorumlusu, kendisi gerçek yükümlü olmamasına rağmen, vergi kanunlarının emredici hükümleri dolayısıyla verginin vergi dairesine ödenmesi ve diğer bazı işlemleri yapması zorunluluğu olan kişilerdir. Vergi yükümlüsünden farklı bir kavramdır. Vergi sorumluları asıl vergi yükümlüsü (mükellefi) olmayıp yasa gereği onların yerine görev almaktadırlar. Doğru yanıt B'dir.

Vergi borcu kural olarak vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi ile doğmaktadır. Nitekim VUK 19/2’de “Vergi alacağı vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğar” denilmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Verginin hesaplanması için ihtiyaç duyulan ilk şey, verginin neyin baz alınarak hesaplanacağıdır. Bu bağlamda, fiziki veya ekonomik bir veriye ihtiyaç duyulmaktadır. Tanım olarak matrah; üzerinden vergi hesaplanabilecek teknik, fiziki veya ekonomik büyüklüktür. Matrah; adet, litre, kilogram, metrekare ve benzeri miktarlar esas alınarak “spesifik” olarak belirlenebileceği gibi, doğrudan parasal büyüklük (değer) esas alınarak “advalorem” olarak da belirlenebilir.

Vergi matrahının tamamen veya kısmen defter ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden tarh yapılmasına re'sen tarh adı verilmektedir. Re’sen tarhiyat yapısı itibarıyla ikmalen tarhiyattan farklılıklar taşımaktadır. İkmalen tarhiyatın söz konusu olması için, daha önce yapılmış bir tarh işleminin bulunması şarttır. Re’sen tarhiyatta ise bu şart olmayıp, daha önceden tarh işlemi yapılsın veya yapılmasın re’sen tarhiyat yapılabilmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Mükelleflere tebliğ yapılırken kullanılabilecek yöntemler şunlardır: posta ile tebliğ, görevliler aracılığıyla tebliğ (vergi dairesi çalışanları, silahlı kuvvetler görevlileri, Dışişleri Bakanlığı, konsolosluklar, yabancı ülkenin yetkili makamı), elektronik ortamda tebliğ (E-Tebligat), daire veya komisyonda tebliğ, ilan yoluyla tebliğ. Mükellefler aracılığıyla tebliğ yapılması söz konusu değildir.

Verginin tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenebilecek aşamaya gelmesidir. Yasada yer alan bu tanımlamaya göre, tahakkuk etmiş bir vergi artık ödenebilecek bir konuma gelmiş demektir. Tahakkuk etmiş bir vergide, verginin ödenebilmesi için gerekli tüm süreçler tamamlanmış olup, yükümlü isterse bu vergiyi ödeyebilir.

Vergilendirme nedeniyle yükümlü ile devlet arasında ortaya çıkan borç-alacak ilişkisini sona erdiren başlıca üç neden bulunmaktadır. Bunlar; tahsil (ödeme), terkin ve zamanaşımıdır. Tahakkuk ise verginin ödenecek aşamaya gelmesidir. Dolayısıyla doğru yanıt D'dir.

Vergilendirme süreci vergiyi doğuran olay ile başlayıp sonrasında tarh, tebliğ ve tahakkuk aşamalarıyla devam eder ve tahsil aşamasıyla da tamamlanır. Doğru yanıt B'dir.

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 102. maddesi hükmüne göre; “Amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar.” Doğru yanıt E'dir.

Zamanaşımını kesen nedenler şunlardır: 

• Ödeme yapılması,
• Haciz uygulanması,
• Zorla tahsil ve takip işlemleri sonucunda tahsilat yapılması,
• Ödeme emri tebliğ edilmesi,
• Mal bildirimi, mal edinme ve artmalarının bildirilmesi,
• Yukarıdaki işlemlerin kefil veya kanuni temsilci kişiliğinde gerçekleşmesi,
• Uyuşmazlık konusu olan kamu alacaklarında yargı organı tarafından bozma
kararı verilmesi,
• Yargı organlarının yürütmenin durdurulması kararı vermesi,
• Kamu alacağının teminata bağlanması. 

A şıkkında belirtilen mükellef A'nın vergi borcuna karşılık teminat göstermesi durumu zamanaşımını kesecektir. Doğru yanıt A'dır.