VERGİ UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 4

Para ve Vergi Cezaları: Her türlü para ve vergi cezalarının gider olarak kabul
edilmesi mümkün değildir. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Zirai kazanç GVK’nın 52. maddesinde; “zirai kazanç zirai faaliyetten doğan kazançtır” biçiminde tanımlanmıştır. Tanımdan sonra da zirai faaliyetin ne olduğu açıklanmıştır.
Zirai faaliyet arazide, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin üretimini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade eder. (Doğru Yanıt E şıkkıdır.)

Zirai kazancın gerçek usulde tespiti ticari kazançlarda olduğu gibi bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre yapılır. Bu bakımdan bir farklılık bulunmamaktadır. Vergi matrahı belirlenirken aşağıdaki giderler hasılattan indirilebilir.
İşletme ile ilgili olarak tohum, gübre, fide, yem, ilaç ve benzeri maddelerin
sağlanması için yapılan giderler,
Satılmak üzere satın alınan hayvanların, zirai mahsullerin ve diğer maddelerin bedelleri. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

GVK’nin 65. maddesinde; “her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır” hükmüne yer verilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında ise serbest meslek faaliyetinin tanımı yapılmıştır. Buna göre, “serbest meslek faaliyeti sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Gelir Vergisi Kanuna göre kazançları gerçek usulde tespit edilecek olan serbest meslek erbapları aşağıda yer almaktadır;
• Avukatlar,
• Doktorlar,
• Mimarlar ve mühendisler,
• Veteriner hekimler,
• Diş hekimleri,
• Borsa ajan ve acenteleri,
• Gümrük komisyoncuları,
• Konser veren müzik sanatçıları,
• Mankenler,
• Tüccarlar ve serbest meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler,
• Noterler ve noterlik görevini yapanlar,
• Ebeler,
• Sünnetçiler,
• Arzuhalciler,
• Rehberler,
• Başkası adına pazarlama yapıp komisyon alanlar. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Ücretin tanımı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde; “ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayın ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir” şeklinde yapılmıştır. Bu maddeye göre; ödemenin ödenek, tazminat kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında yapılması veya bir ortaklık ilişkisi niteliğinde olmamak şartıyla kazancın belirli bir yüzdesi şekilde belirlenmiş bulunması ücret olma niteliğini değiştirmez. (doğru Yanıt E Şıkkıdır.)

GVK’nın geçici 72 maddesine göre 31/12/2023 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.
a. Lig usulüne tabi spor dallarında;
1. En üst ligdekiler için (1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere
uygulanmak üzere) % 20,
2. En üst altı ligdekiler için % 10,
3. Diğer liglerdekiler için % 5,
b. Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile
milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan
ödemelerden % 5. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Kira gelirleri, Gelir Vergisi Kanunu’nda “gayrimenkul sermaye iradı” olarak nitelendirilmiştir. Gayrimenkul sermaye iradı, “gayrimenkul” olarak kabul edilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirleri ifade etmek üzere kullanılmaktadır.
Gayrimenkul, Medeni Kanun’un 704. maddesinde “taşınmaz” terimiyle ifade
edilmiştir. Medeni Kanun’a göre; arazi, tapu sicilinde ayrı sayfaya bağımsız ve sürekli olarak kaydedilen haklarla kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler taşınmaz kapsamında yer almaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu’nda ise gayrimenkul kavramı Medeni Kanun’dan daha
kapsamlıdır. GVK’da gayrimenkul kavramı gelir getirme açısından ele alınmıştır. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Tasarruf araçları olarak nitelendirilen menkul kıymetlerden sağlanan faiz, kar payı ve benzeri gelirler menkul sermaye iradı olarak nitelendirilmektedir. Menkul sermaye iradı Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinde; “sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışındaki sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır” şeklinde tanımlanmıştır. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Menkul sermaye iratları genellikle stopaj yoluyla vergilendirilir. Menkul sermaye iradı için beyanname verilmesinin gerektiği durumlarda; menkul sermaye iradının net tutarının tespiti; menkul kıymetlerin korunması için yapılan giderler (sigorta ettirilmesi, kiralık kasa gideri), iradın tahsil edilmesi için yapılan giderlerin (vekalet gideri, komisyonlar), ödenen vergi ve harçlar (damga vergisi) için yapılan giderlerin düşülmesi yoluyla yapılır.
Vergi sorumluları, menkul sermaye iradı elde eden hak sahiplerine ödeme yaparken GVK’nin 94. maddesinde belirtilen oranlarda kesinti yapmak ve kesintileri yapıldığı ayı izleyen ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilip vergi dairesine ödenmek zorundadır. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Zirai kazançları nedeniyle stopaj usulüne tabi olan çiftçiler, elde etmiş oldukları kazanç tutarı ne olursa olsun zirai kazançları için beyanname vermezler. Diğer kazançları için beyanname vermelerinin gerekmesi hâlinde stopaj yoluyla vergisi ödenmiş zirai kazançlarını beyannameye dahil etmezler. (Doğru Yanıt E Şıkkıdır.)

Gelir vergisinin üniter yapısı nedeniyle gelir kaynaklarından bazıları için zarar söz konusu olması hâlinde bu zararların diğer kaynaklardan elde edilen
kazanç ve iratlardan indirilmesi mümkündür. Bu konuda bazı kısıtlamalar
bulunmaktadır.  Ortaya çıkan zararların ilgili yılda düşülmesinin mümkün olmaması nedeniyle ilerideki yıllarda düşülmesi süreyle sınırlandırılmıştır. Buna göre, doğduğu yılı izleyen 5 yılda indirilmeyen zararın daha sonra indirilmesi mümkün değildir. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Mükellefler tarafından verilen yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, beyan edilen gelirin ilgili bulunduğu yıla ait ödenen geçici vergi indirilir. Ödenmiş olan geçici verginin beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden fazla olması hâlinde, fazlalık mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Mahsup sonrası da fazlalık bulunması hâlinde o yılın sonuna kadar başvurulması hâlinde iade edilir.
Ticari kazancını gerçek usulde tespit eden birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile
serbest meslek kazancını gerçek usulde tespit eden serbest meslek erbapları geçici vergiye tabidir. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Evin kiraya verilmesi nedeniyle  elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradıdır. Bay A ticari kazancı dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olduğundan konut istisnasından yararlanamaz ve kira gelirini gayrimenkul sermaye iradı olarak yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil etmek zorundadır. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Birden fazla işverenden ücret alanların birinci işveren dışındaki işverenlerden elde ettikleri ücretlerin toplamı 2020 yılında 49.000 TL yi
aşmaması hâlinde beyanname verme zorunlulukları yoktur. Bu durumda A'nin birinci işverenden aldığı 90.000 TL’lik ücret dikkate alınmaz. İkinci işverenden aldığı ücretin yıllık brüt tutarı 49.000 TL’yi aşmadığı için A beyanname vermek zorunda değildir. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Doktor A,serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek usulde vergiye tabi olduğundan beyanname verecektir. A’nın almış olduğu ücret geliri ve işyeri kirası stopaj yoluyla vergilendirildiğinden ve her biri  49.000 TL’lik sınırı aşmadığı için beyannameye dahil edilmeyecektir. Sonuç olarak Doktor A vereceği beyannamede serbest meslek kazancına  yer verecektir. (Doğru Yanıt E Şıkkıdır.)

Kurumlar vergisi mükellefleri Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde sayılmıştır. Bunlar;

Kurumlar Vergisi Kanunu, tüzel kişiliklerinin olup olmadığına bakılmaksızın bazı oluşumları da kanunun uygulanması bakımından sermaye şirketi olarak kabul etmiştir. Bunları iki başlıkta toplamak mümkündür.

Cevabımız B seçeneğidir.

Kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nda ve diğer kanunlarda yer alan giderlere ek olarak Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinde yer alan giderler de düşülecektir. Bu giderler şunlardır;

Cevabımız E seçeneğidir.

Kurumlar vergisi matrahına ulaşılırken gider olarak kabul edilmeyen indirimler de bulunmaktadır. Bunlar aşağıda verilmiştir:

Cevabımız A seçeneğidir.