VERGİ UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 1

Bitki ve hayvan türlerinin bazılarının üretiminin doğrudan doğruya arazi üzerinde
yapılmaması zirai faaliyetin niteliğini değiştirmez.

Zirai kazanç elde edenler kazançlarını gerçek usul veya stopaj usulüne göre
tespit ederler.

Bir çiftçinin gerçek usul kapsamında vergilendirilebilmesi için “işletme büyüklüğü
ölçüsü” veya “motorlu araç ölçüsü”nden herhangi birini aşması yeterlidir.

Zirai kazançlarını gerçek usule göre tespit etmek durumunda olan çiftçi, bilanço
ve zirai işletme hesabından dilediğini uygulamakta serbesttir.

Vergi matrahı belirlenirken aşağıdaki giderler hasılattan indirilebilir:

• İşçilerin yedirip içirme, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri,
• Zirai tesisat, makine, aletler ve taşıtların çalıştırılması ve bakımı için yapılan
giderler (yakıt, yağ, elektrik, yedek parça vb.) ile tamir giderleri,

• Kira ve ücret karşılığı kullanılan üretim araçları için yapılan ödemeler,

Vergi kesintisi oranları farklı zirai ürün ve hizmetler için farklı tespit edilmiştir.
Hayvanlar, hayvansal ürünler ile kara ve su avcılığı ürünleri için yapılan
ödemelerden brüt tutar üzerinden % 2 (ticaret borsalarına tescil ettirilerek
satın alınanlarda % 1) oranında vergi kesintisi yapılmaktadır.

Diş protezciliği mutlak olarak ticari kazanç sayılan faaliyetlerdendir.

Faaliyetin yürütüldüğü binanın aynı zamanda konut olarak kullanılması hâlinde,
kullanılan kısmın oranına bakılmaksızın kiranın tamamı; binaya ilişkin diğer harcamaların
yarısı gider yazılabilir. Yani Ahmet Bey 1000 ₺'yi gider olarak yazabilir.

Sendikaya üye olan ücretlilerin, sendikalara ödemiş oldukları aidatlar da brüt ücretten indirilebilir.

GVK’nın geçici 72 maddesine göre 31/12/2023 tarihine kadar sporculara yapılan
ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı
yapılır.
a. Lig usulüne tabi spor dallarında;
1. En üst ligdekiler için (1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere
uygulanmak üzere) % 20,
2. En üst altı ligdekiler için % 10,
3. Diğer liglerdekiler için % 5,
b. Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile
milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan
ödemelerden % 5.

Veli de en üst ligde basketbol oynayan bir sporcu olduğu için kendisine ödenen 1 milyon ₺'lik ücretten %20 vergi kesintisi yapılır. Yani doğru cevap 200 bin ₺'dir.

Gelir Vergisi Kanununda gayrimenkul sermaye iradı sağlayan mal ve haklar:

Gayrimenkul Olarak Tescil Edilen Haklar: Tapu siciline tescil edilen bağımsız,
devredilebilir ve süreklilik taşıyan hakların kiraya verilmesi hâlinde de elde edilen
gelir gayrimenkul sermaye iradıdır.

Telif Hakları: Telif haklarının yaratıcıları (ölmüş olmaları hâlinde kanuni mirasçıları)
dışındakiler tarafından kiraya verilmesinden elde edilen kazançlar gayrimenkul
sermaye iradıdır.

Sınai ve Ticari Haklar: Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira
beratı, alâmetifarika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model,
plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, gizli formül veya
üretim tekniğinin kiraya verilmesinden elde edilen gelirler.

Gayrimenkul tanımına giren mal ve haklar dolayısıyla gayrimenkul sermaye iradı
elde edilmiş sayılmak için söz konusu mal ve hakların sahibi olunması şart değildir.

Gayrimenkul sermaye iratlarında elde etme “tahsil esasına” bağlanmıştır.
Aşağıdaki durumlar da tahsil kapsamına girmektedir:
• Bilgi verilmesi şartıyla adlarına, kamu kuruluşuna, icra dairesine, bankaya,
noter ve postaya para yatırılması,
• Kira alacağının başka bir kişiye temliki,
• Gayrimenkule yapılan harcamalar nedeniyle bedelsiz oturulması,
• Sağlanan başka menfaatler nedeniyle bedelsiz oturulması.
Geçmiş yıl kiralarının sonraki yıllarda ödenmesi hâlinde, bu kiralar ödemenin
yapıldığı yılda elde edilmiş kabul edilir. Gelecek yılların kiralarının peşin ödenmesi
hâlinde ise her biri ait olduğu yılın kira geliri sayılır.
Kiralar genellikle nakit olarak tahsil edilir.

Kiraya verilen mal ve haklara ilişkin sigorta giderleri, Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar, Kiraya veren tarafından yapılan bakım ve onarım giderleri hasılattan düşebilecek giderler arasındadır.

Gayrimenkul sermaye iradı elde eden mükellefler istemeleri hâlinde herhangi bir
belge gerekmeksizin hasılatın % 15’ini götürü gider olarak düşebilirler.

Götürü gider usulünü seçen mükellefler bu usulü iki yıl üst üste uygulamadan gerçek usule geçemezler.

Yukarıda belirtilen özellikleri taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın bazı gelirler
menkul sermaye iradı sayılmaktadır.
Kâr Payları: Bu gruba; hisse senetlerinden, yatırım fonlarından elde edilen kâr
payları, limitet şirket ortaklarının kâr payları, iş ortaklıklarından ortakların elde
ettikleri kâr payları, adi komandit şirketlerde komanditer ortakların kâr payları,
kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar, yönetim kurulu başkanı ve üyelerine verilen
kâr payları, girmektedir.
Faizler: Bu gruba; her türlü tahvil faizleri, hazine bonoları ile Toplu Konut
İdaresi ile Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul
kıymet gelirleri, her türlü alacak faizi, mevduat faizleri, repo ve ters repo gelirleri,
faizsiz bankacılık sisteminden elde edilen kar payları girmektedir.

Vergi sorumluları, menkul sermaye iradı elde eden hak sahiplerine ödeme yaparken
GVK’nin 94. maddesinde belirtilen oranlarda kesinti yapmak ve kesintileri
yapıldığı ayı izleyen ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilip vergi dairesine
ödenmek zorundadır.

İstisna sınırları içinde kalan gelirler için beyanname verilmez. Örneğin, elde edilen
kira geliri toplamının konut istisnası sınırını aşmaması hâlinde (konut istisnasından
yararlanma şartlarını taşıyanlar için) beyanname verilmesine gerek yoktur.

Ortaya çıkan zararların ilgili yılda düşülmesinin mümkün olmaması nedeniyle ilerideki yıllarda düşülmesi süreyle sınırlandırılmıştır. Buna göre, doğduğu yılı izleyen 5 yılda indirilmeyen zararın daha sonra indirilmesi mümkün değildir.

Genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idareleri ile belediyelere, köylere ve kamuya
yararlı derneklere ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara
makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların; beyan edilen gelirin % 5’ini
(kalkınmada öncelikli yörelerde % 10’unu) aşmayan kısmı gelirden indirilir.

Buna göre kişi 10 bin ₺ gelirinin %10'unu beyan edilen gelirden indirebilir.

10000 x 0.10 = 1000 ₺'dir.