VERGİ USUL HUKUKU

İşe başlama bildirimi işe başlanılan tarihten itibaren on gün içerinde yapılmalıdır.

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler “gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden” satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya mecburdurlar (VUK md. 235).

Vergi Usul Kanunu’nun ikinci kitabında mükellefin şekli ödevleri; bildirimde bulunma, belge düzenine uyma, defter tutma, beyanname verme, defter ve belgeleri saklama ve ibraz ödevi olarak sayılabilir.

Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca
düzenlenen rapor ile tespit edilmesi.

Fatura malın teslim edildiği veya hizmetin sunulduğu tarihten itibaren en geç yedi gün içinde düzenlenir.

Envanter defteri, işe başlama ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanter ve bilançonun kaydedildiği defterdir.

Defterler hesap dönemi itibariyle (12 aylık) tutulur.

Yevmiye defterinde yer alan maddelerde yanlış yapılmış ise, bu yanlışlar
muhasebe ilkelerine göre tersine kayıtla düzeltilir

Defter-Beyan Sistemi serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, vergi beyannameleri, bildirim ve dilekçelerin elektronik olarak verilebilmesine, elektronik ortamda belge düzenlenebilmesine imkan tanıyan sistemdir. Serbest meslek erbapları, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin bu sistemi kullanmaları zorunludur.

Devir ve bölünme beyannamesi ise, devir veya bölünmenin Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde verilir.

Mükellef ya da sorumlunun vergiye ilişkin en önemli ödevi, vergi borcunu kanunlarda öngörülen zamanda, tutarda ve biçimde ödemesidir. Vergi hukukunda buna maddi ödev denmektedir.

Vergi Usul Kanunu’nun ikinci kitabında mükellefin şekli ödevleri; bildirimde bulunma, belge düzenine uyma, defter tutma, beyanname verme, defter ve belgeleri saklama ve ibraz ödevi olarak sayılabilir.

Şirketlerin işe başlama bildirimleri; şirket tescili için başvurulan Ticaret Sicil Müdürlükleri tarafından alınan başvuru belgelerinin bir suretinin on gün içinde vergi dairesine intikal ettirilerek yerine getirilir.

Bir mükellefin işi bırakmış sayılabilmesi için, işi ile ilgili tedarik işlemlerini durdurmasının yanı sıra, işletmede bulunan emtia stokları ile diğer döner ve sabit değerlerinin de elden çıkarılması veya bu varlıkların işletme sahiplerince işletmeden çekilmiş olması gerekir. Ölüm işi bırakma hükmündedir.

Belge düzeni, vergilendirme ile ilgili işlemlerin, kanunda yer alan veya idari düzenlemelerde belirlenen şekle ve içeriğe sahip belgelere bağlanmasıdır.

Belge düzenine uyulması hem devlet ve hem de yükümlüler açısından bazı işlevlere sahiptir. Buna göre belge düzeninin bir işlevi mükellef yönünden, vergiyi doğuran olayın ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliğinin kavranmasında ve bu işlemlere konu defter kayıtlarının tevsikinde ispat ve delil aracı olarak kullanılmasıdır. Belge düzeninin bir diğer işlevi vergi idaresi yönünden, vergi denetiminin bir aracı ve esasını teşkil etmesidir.

Belgelerin karşılıklı olması, mükellefleri vergi kaçağından alıkoymaktadır. Mükellef kendisi incelenmese bile karşıt inceleme ile denetlenebilir. Bu nedenle belge düzeni aynı zamanda vergi kaçağını önleme işlevine de sahiptir.

Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi gereken belgeler; fatura ve fatura yerine geçen belgeler, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi, ücret bordrosu, muhabere evrakı ve diğer belgeler olarak sayılabilir.

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:

Faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, saklanması ve ibraz edilmesi suretiyle maliyetlerin düşürülmesi ve verimliliğin artırılması için ülkemizde 2010 yılında itibaren e-fatura uygulaması başlamıştır.

Serbest meslek makbuzlarına;

Normal hesap dönemine uygun faaliyette bulunan mükellefler hesap döneminin ilk ayı olan Ocak ayı içinde, özel hesap dönemini takip eden mükellefler ise, özel hesap döneminin ilk ayı içinde defter tasdiklerini yaptırmak zorundadırlar.