VERGİ USUL HUKUKU

Tebliğ Vergi Usul Kanunda’ da “vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir” şeklinde tanımlanmıştır.

Vergilendirme sürecinin ikinci aşamasını Tebliğ  oluşturur.

Tebliğ, sözlü veya yazı ile yapılabilir ifadesi vergilendirme işlemlerinden tebliğin özelliklerinden biri değildir.

İdari ve yargısal süreler, tebliğ ile işlemeye başlar.

Beyan esaslı vergilerde, Tarh, tebliğ ve tahakkuk aynı anda ger­çekleşmiştir.

Özel kargo şirketleri yoluyla tebliğ Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen tebliğ yöntemlerinden biri değildir. 

Posta ile tebliğde, muhatabın adresinde iki defa bulunamaması halinde, tebliğ evrakının gönderildiği idareden alınabileceği notunu içeren bir pusulanın kapıya yapıştırıldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde evrakın muhatabı tarafından alınması halinde alındığı günde tebliğ edilmiş sayılır.

İkmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilere ilişkin ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde dava açılmazsa vergi tahakkuk eder ve aynı zamanda kesinleşir.

Vergilendirme sürecinde.. ....vergiyi doğuran olayla,....... başlayan vergilendirme işlemi......tahsil........ aşamasıyla son bulmaktadır.

İkmalen, re’sen veya idarece tarh edilecek bir vergi ile bunlara ilişkin cezaların toplamı, belirli bir tutarın altında kalıyorsa giderleri daha fazla ise, bu durum aşağıdaki vergi borcunu ortadan kaldıran hallerden "Tahakkuktan vazgeçme" ye girer.

Genel anlamda tebliğ, hukuki bir işlemden, ilgili kimsenin haber almasını sağlamak için, yetkili makamın kanuni şekilde ve yazı ile yapacağı bilgilendirme işlemi olarak tanımlanabilir. Sözlü tebliğ yapılamaz.

Tebliğ, vergilendirme ile ilgili hüküm ifade eden hususların vergi dairesi tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesini ifade etmektedir.

Tebliğ yöntemleri denildiğinde tebligatın muhatabına ulaşmasında kullanılan yollar anlaşılır.
Vergi Usul Kanununda beş tebliğ yöntemine yer
verilmiştir. Bunlar; posta yoluyla tebliğ, memur
vasıtasıyla tebliğ, dairede ya da komisyonda tebliğ,
elektronik tebliğ ve ilan yoluyla tebliğdir. Sözlü tebliğ yoktur.

İlan yoluyla tebliğ, diğer tebliğ yöntemleri kullanılarak tebligat yapılmasının mümkün olmadığı hallerde son çare olarak başvurulan bir tebliğ yöntemidir. Bu nedenle ilan yoluyla tebliğe olağanüstü tebligat yöntemi de denebilir.

Tahakkuk ile “ödeme aşamasına gelen” vergi,
idarece tahsil edilebilecek niteliğe bürünür. Yani tarh
edilen verginin ödenmesi için önce bunun tahakkuk etmesi gerekir. Bu açıklamalardan anlaşılacağı
üzere tahakkuk aşamasında idarece mükellefe karşı
yapılan ayrı bir işlem yoktur. Bu özelliği tahakkuk
aşamasını, kendisinden önce yapılan tarh ve tebliğ
işlemlerinden ayırdığı gibi, daha sonra gerçekleştirilen tahsilden de ayırır.

Kesinleşme, mükellefin yargı yoluna gitmemesi veya gitmekle beraber tüm yolları tüketmesidir. Artık mükellefin gidebileceği bir yargı yolunun kalmamasıdır. Alacağın kesinleşmesi alacağın hukuk
düzeninde ihtilaflı hale gelme olasılığının kalmaması halidir. Gidilebilecek hukuk yollarını bulunmadığı anlamına gelir.

Verginin tahsil edilebilmesi için tahakkuk etmiş olması gerekir. Vergi borcunun tahakkuk etmesi tahsil işleminin hukuki sebebini oluşturur. Verginin tahsili için verginin tahakkuku yeterli olup, kesinleşmesi şart değildir. Bir başka deyişle bir vergi kesinleşmemiş olsa bile tahakkuk etmişse tahsili yoluna gidilebilecektir.

Tahsil aşamasının mükellef açısından görünümü “ödeme”dir. Yani tahsil denildiğinde, verginin rızaen ödenmesi anlaşılır. Mükellefler tarafından verginin ne zaman ve kaç taksitte ödeneceği genel olarak kendi kanunlarında belirtilmiştir.

Sözcük olarak “bir şeyin kayıtlardan silinmesi” anlamına gelen terkin, vergi hukukunda, tarh ve tahakkuk etmiş olan bir verginin silinmesi, tahsil edilen bir verginin ise mükellefe iade edilmesi yoluyla ortadan kaldırılması şeklinde tanımlanır.

Vergi ile ilgili yargı yollarının tüketilmesi artık verginin kesin olarak ödenecek olduğunu gösterir.