VERGİ TEORİSİ - Deneme Sınavı - 7

Bireylerin ödeme gücünün göstergesi gelir, servet ve tüketim (harcama)'dir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Tüketimin ödeme gücünün en iyi göstergesi olduğunu savunan Kaldor’a göre bir bireyin kişisel tatmini ancak bir mal ya da hizmeti tükettiğinde gerçekleşmektedir. Tasarruf yapmak bireyin kendisini mal ya da hizmetlerin tüketiminden alıkoymasıdır. Bir ülkenin sermaye stoku ancak yatırıma dönüştürülebilir tasarruflar sayesinde artar ve ülke gelecek dönemlerde daha yüksek bir üretim ve refah düzeyine yükselir. Dolayısıyla bireylerin ürettiği gelirden tasarruf ettikleri tutarların vergilendirilmemesi başka bir ifade ile sadece tüketimin vergilendirilmesi iktisaden doğrudur. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Vergi rekabeti, rekabet gücünü artırmak isteyen idarelerin vergilendirme yetkisine sahip olduğu alanlarda rakip idarelere kıyasla mükelleflerin vergi yüklerini düşük tutmak suretiyle hareketliliği yüksek olan üretim faktörlerini kendi bölgesine çekmeye yönelik çabalardır. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Türkiye’de vergi gelirlerinin yaklaşık % 70’i dolaylı vergilerden oluşmaktadır. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Vergi idarelerinin organizasyon kapasitesi düşük, belge düzeni yerleşmemiş ve kayıt dışı ekonominin yüksek olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde tüketim vergileri daha çok tercih edilmektedir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Bir yayılı tüketim vergisi olan ciro vergisinin önceki aşamalarda ödenen vergiyi mahsup etmeye imkân vermemesi nedeniyle, önceki aşamalarda ödenen vergilerin de vergi matrahına dahil olmasının yarattığı sonuca vergi piramidi denir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Katma değer vergisi, yayılı tüketim vergisi kategorisinde yer almaktadır. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), sadece bazı mal ve hizmetlerin vergi konusu yapıldığı tüketim vergisi türüdür. Özellikle iktisadi ve sosyal amaçların yerine getirilebilmesi açısından ÖTV oldukça uygun bir vergi tipidir. Piyasaların çalışması sonucunda ortaya çıkan dışsallıklar ya da kaynakların etkin kullanılamaması sonucunu yaratan diğer piyasa başarısızlıklarıyla ilgili olarak ÖTV, bir düzeltici vergi olarak işlev görmektedir. Ayrıca özellikle devletin mali amaçlarını gerçekleştirmek için ÖTV; akaryakıt, elektrik, temel gıda maddeleri, alkollü içecekler ve tütün mamulleri gibi talep esnekliği düşük olan mallar üzerine konulmaktadır. ÖTV, kişinin tüketimini vergilendiren, objektif nitelikli bir vergidir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Gümrük vergileri bir ülkenin uluslararası mal ve hizmet ticareti üzerinden aldığı bir tüketim vergi türüdür. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Verginin yansıtılabilmesi kanuni vergi mükellefinin, verginin ekonomik yükünü taşımaması sonucunu yaratır. Dolaylı tüketim vergileri, satış aşamasında mal ve hizmetlerin fiyatları ile birlikte tahsil edildiği için tüketicilere yansıtılması kolay olan vergilerdir. Şıklarda yer alan vergilerden sadece katma değer vergisi dolaylı bir vergi olup, yansıtılması kolay olan vergilerdendir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Gelir; Üretim sürecinde rol alan faktör sahiplerinin üretimde aldıkları payı ifade eder.

Bir malın üretilmesinde söz konusu olan faktörler; Emek, arazi, sermaye, girişim dir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı "Rant" dır.

Vergilendirilmesi gereken kişinin, vergi kanunlarınca kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılması işlemine, "Muafiyet" denir.

Vergilendirilmesi gereken bir veri konusunun, vergi kanunlarınca kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılması işlemine "İstisna" adı verilmektedir.

Hesaplanan verginin matraha oranına "ortalama vergi oranı" denir.

Matrahın son birimine uygulanan vergi oranına "Marjinal Vergi Oranı" adı verilir.

Düşük gelirli mükelleflerin, gelir vergisi ödemeleri yerine devlet tarafından kendilerine ödeme yapılması suretiyle fakirliğin olumsuz etkilerini azaltmak ve artan oranlılık derecesini arttırmak için oluşturulmuş vergi politikası aracının adı "Negatif Gelir Vergisi" dir.

Baz alınan dönem içerisinde elde edilen gelirlerin hepsinin toplanarak standart bir usulde vergilendirilmesine "Toplu Gelir Vergisi" adı verilir.

Elde edilen farklı gelir türleri arasında farklı vergi tarifelerinin ve usullerinin uygulanmasına, "Ayrı Sınıflı Gelir Vergisi" adı verilir.

Emek faktörü sahiplerinin sermaye faktörü sahiplerinden daha düşük ödeme gücüne sahip olduğu bakış açısıyla ücret gelirlerine daha düşük vergi oranı uygulanmasına "Ayırma Kuramı" denir.