VERGİ TEORİSİ - Deneme Sınavı - 10

Veraset vergisi akrabalık derecesi gibi kişisel ve ailevi özellikleri dikkate almakta olduğu için subjektif karakterli; günümüzde uygulanan servet vergileri genel servet vergisi türünde kabul edilebilir.

Bir vergide meydana gelebilecek vergiden kaçınmanın veya kaçırmanın diğer bir vergi ile telafi edilmesi durumundaki vergiye telefi edici vergi denir.

Devlet gelir dağılımı dengesizliğine çeşitli araçlarla müdahale ederek dengesizliği azaltmaya çalışır. Artan oranlı gelir vergisi, ayırma kuramı, en az geçim indirimi ve muafiyet/istisnalar kullanılarak vergilemede adalet sağlanmaya çalışılmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Birey A’dan arabası nedeniyle servet vergisi alınırsa her iki birey arasındaki gelir dağılımı farkı alınan servet vergisi miktarı kadar azalır. Arabadan servet vergisi alınmazsa gelir dağılımı farklılığı aynı kalacaktır. Dolayısıyla servet vergisi dikey gelir dağılımı dengesizliğini azaltmada olumlu bir etkiye sahiptir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Mülkiyet hakkını kısıtlaması ve denetim özelliğinin olması servet vergisinin olumlu özelliklerindendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Ülkemizde motorlu taşıtlar vergisi spesifik matrah üzerinden alındığı için taşıtın yaşı ilerledikçe ödenecek vergi de azalmaktadır. Servet vergileri ad valorem matrah üzerinden alınırsa bu olumsuzluk azalır. Servet vergilerinde matrah türü ne olursa olsun servetin değerini belirlemekte güç­lükler bulunmaktadır. Gelişmiş finansal varlıkların (türev ürünler, vb.) değerlemesi oldukça karmaşıktır. Değerli resim, tablo gibi değeri kişiye göre değişebilen servetlerin değerlemesi güç ve maliyetlidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Servet vergilerinin çalışma/dinlenme ve tasarruf/tüketim gibi ekonomik kararlar üzerindeki saptırıcı etkileri gelir ve tüketim vergilerine göre daha azdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Servet vergilerinin yatı­rımlar üzerinde pozitif değil negatif etkisi vardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde gelirin vergilendirilmesine yönelik ilk uygulama, 1926 yılında yürürlüğe konulan Kazanç Vergisi’dir. Bu vergi 1950 yılında uygulanmaya başlanılan Gelir Vergisi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bir bireyin belli bir andaki varlıkları ile borçları arasındaki farkın değerine net servet denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir yıldaki tüketim harcamaları ve bireyin o yıldaki net servetinde ortaya çıkan değişimin toplamına kapsamlı gelir denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

(Tüketim + Vergiler ve Hediyeler + Tasarruflar) - Gelir Elde Edilirken Katlanılan Maliyetler formülü kaynaklarına göre kapsamlı gelire aittir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Vergi kanunlarına göre vergilendirilmesi gereken kişinin aynı veya başka vergi kanunlarınca kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılmasına muafiyet denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Matrahın son birimine uygulanan vergi oranı marjinal vergi oranıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Düşük gelirli mükelleflerin gelir vergisi ödemeleri yerine devlet tarafından kendilerine ödeme yapılması suretiyle fakirliğin olumsuz etkilerini azaltmak ve artan oranlılık derecesini artırmak için oluşturulmuş bir vergi politikası aracına negatif gelir vergisi denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Emek faktörü sahiplerinin sermeye faktörü sahiplerinden daha düşük ödeme gücüne sahip olduğu bakış açısıyla ücret gelirlerine daha düşük vergi oranı uygulanmasına ayırma kuramı denir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Vergi mükelleflerinin kendisinin ve ailesinin hayatını sürdürebilmesi için gerekli miktarın matrahtan veya vergiden indirilmesine en az geçim indirimi denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kurumlar vergisinin kim ya da kimler tarafından yüklenileceği tüketim vergilerinin yansıtılmasında da etkili olan faktörler (arz ve talep esnekliği, dönem uzunluğu, piyasanın rekabet yapısı gibi) tarafından belirlenir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yüksek oranlarla uygulanan servet vergileri ekonomik kararlar üzerinde saptırıcı etkiye yol açabilir. Örneğin yüksek oranlarda alınan servet vergisi üzerinden alındığı servetin elden çıkarılmasına yol açabilir. Kişi çocuklarına bırakacağı servetten yüksek miktarda veraset vergisi ödeneceğini bilirse servetini elden çıkararak veya azaltarak çalışma yerine dinlenmeyi tercih edebilir. Miras nedeniyle topraklar küçük parçalara bölünmekte şirketler ve fabrikalar paylaşılmaktadır. Ölçek ekonomilerine uygun çalışan iktisadi işletmeler miras paylaşımı nedeniyle bu özelliğini kaybetmektedir. Veraset vergisi miras nedeniyle bölünen parçalardan alınmakta ve payları daha da azaltmaktadır. Dolayısıyla servet vergilerinin sermaye birikimi üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Servet vergilerinin sermaye birikimini teşvik etmemesi yatırımları azaltabilir. Servet vergilerinin yatırımlar üzerinde negatif etkisi olabilir. Bu nedenle de servet vergileri vergi rekabetinde bir araç olarak kullanılabilir. Servet vergileri az olan veya hiç olmayan yerler, diğer yerlere göre yatırım yapmak ve yaşamak için daha cazip hale gelebilir.

Servet vergisinin gelir vergisini tamamlayıcılık fonksiyonu vardır

Servet vergilerinin denetim fonksiyonu vardır (denetleyici vergi).

Servet vergilerinin telafi edici vergi fonksiyonu vardır (telafi edici vergi).

Servet vergilerinin gelir dağılımı dengesizliğini azaltma fonksiyonu vardır

Servet vergilerinin dikey eşitsizliği azaltma fonksiyonu vardır.

Servet vergilerinin yatay eşitsizliği azaltma fonksiyonu vardır.