VUK ve AATUHK’da Vergi Planlaması

Mükelleflerin vergi planlaması aracı olarak kullanabilecekleri müesseseler,  Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunda bulunmaktadır.

Soruda verilen üç unsurdan biri olan "amortisman uygulaması" değerleme uygulamaları ile ilgili vergi planlaması araçlarından biridir

Cezalar ile ilgili vergi planlaması araçlarından biri "izaha davet" tir. 

Kamu borçlusuna kolaylık sağlama ile ilgili vergi planlaması araçları; tecil, terkin, tahsil zamanaşımı, tahsilatın geri bırakılması dır. Teminat istenmesi ise kamu borçlusuna kolaylık sağlamaz.

Vergi mevzuatının şekli yönüne ilişkin kurallara, Vergi Usul Kanununda yer verilmiştir.

"Kanun yolundan vazgeçme uygulaması"  değerleme ile ilgili vergi planlaması araçlarından biri değildir.

Genel olarak bir iktisadi kıymetle ilgili amortisman ayrılabilmesi için, 2021 yılı için Katma Değer Vergisi hariç değerinin 1500 TL. yı aşması gerekir.

Azalan bakiyeler usulü ile amortisman ayırma yönteminde mükellef, normal amortisman ayırma yöntemine göre iki  kat daha fazla amortisman ayırma ve gider yazma imkanına sahip olmaktadır.

Vadesi gelmemiş senede bağlı alacakların değerleme gününün kıymetinin belirlenmesi işlemine "reeskont" adı verilir.

Vergi hukukunda, iyi niyetli mükellef ve sorumluların mağdur olmamaları için düzenlenmiş müesseselere, "mücbir sebep halleri" adı verilir.

Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebep hallerinden üçünü şöyle belirtebiliriz; Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler, vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, deprem ve sel gibi afetler ile vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk hali.

Vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılını takip eden takvim yılının başından başlayarak,  tarh ve tebliğ edilmeyen vergiler beş yıl içinde zamanaşımına uğrar.

Damga vergisine ilişkin özel usulsüzlük kabahatlerinde ceza kesme zamanaşımı, kabahatin işlendiği yılı takip eden yılın başından itibaren iki yıldır.

Vergi hukukunda tarh ve ceza kesme zamanaşımının kabul edilmesinin nedenleri; 

Vergileme ile ilgili işlemlerin çok uzun süreye yayılmasını önlemek, yargı yükünü azaltmak, Devletin vergi alma yetkisinin uzun zaman askıda kalmasını önleyerek kamu yararını sağlamak aynı zamanda kişilerin yararını da korumak.

Mükellefin vergi ziyaı veya kaçakçılık cezası gerektirecek fiilleri işlediğinin vergi inceleme elemanları tarafından tespit edilmesi halinde, tahsil dairesi tarafından mükellefe teminat göstermesi için on beş gün süre verilmektedir? 

AATUHK'ya göre şahsi kefil gösterilmesi için aranan şartlar;

Borçlu kamu alacağı için teminat sağlayamamış olmalıdır. Kefil olarak gösterilen kişi muteber bir şahıs olmalıdır. Şahsi kefalet noterden tasdikli sözleşme ile yapılmalıdır. Kefalet, müteselsil kefil ve müşterek müteselsil borçlu olarak gösterilmelidir. Şahsi kefalet noterden tasdikli sözleşme ile yapılmalıdır. Kefil olarak gösterilen kişi tahsil dairesi tarafından kabul edilmelidir. 

Zor durumda olan kamu borçlusu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla alacaklı kamu idaresince kamu alacağı otuz altı ayı  geçmemek üzere tecil edilebilmektedir.

Alacaklı kamu idaresince, tecil işleminin yapılabilmesi için gerekli şartlar;

Borçlunun çok zor duruma düşme olasılığının bulunması, yazılı talepte bulunulması, borçlunun teminat göstermesi, tecil faizinin kaldırılması, borçlunun iyi niyetli olmasıdır. 

Tahsil aşamasında idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve telafisi güç veya imkansız zararların doğmasına yol açması halinde mahkemelerin verdiği ara karara "yürütmenin durdurulması" kararı denir.

Tahakkuk eden veya kesinleşen kamu alacağı, vadelerinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar.