VERGİ HUKUKU

Dava dilekçesinde bulunması gerekli hususular şunlardır:
i. Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları, unvanları ve adresleri,
ii. Davanın konusu, sebepleri ve dayandığı deliller,
iii. Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
iv. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarda uyuşmazlık konusu,
v. Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya cezanın nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi, numarası ve mükellefin hesap numarasıdır (İdari Yargılama Usulü Kanunu md 3).

Yargılamanın yenilenmesi nedenleri şunlardır (İdari Yargılama Usulü Kanunu md 53):
i. Zorlayıcı sebepler nedeniyle veya lehine karar verilen tarafın eyleminden doğan bir sebeple elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması,
ii. Karara esas olarak alınan belgenin, sahteliğine hükmedilmiş veya resmi makam veya mahkeme önünde sahteliğinin ikrar edilmiş olması,
iii. Karara esas olarak alınan bir mahkeme kararının, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması,
iv. Bilirkişinin kasıtlı olarak gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun mahkeme kararıyla belirlenmesi,
v. Lehine karar verilen tarafın, karara etkisi olan bir hile kullanmış olması,
vi. Vekil ya da kanuni temsilci olmayan kimselerle davanın görülüp karara bağlanmış olması,
vii. Çekinmek zorunda olan başkan, üye ya da hâkimin katılmasıyla karar verilmiş olması,
viii.Tarafları, konusu ve nedeni aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken aynı mahkeme ya da başka bir mahkeme tarafından önceki kararın aksine bir karar verilmiş olması,
ix. Hükmün İnsan Hakları ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin ve eki protokollerinin ihlali suretiyle verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ nin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olmasıdır.

İlk inceleme sonucunda kanuna aykırılık görülürse;
i. Adli yargının görevli olduğu konularda açılan dava reddedilir. İdari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın, görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine,
ii. Dava ehliyetinin yokluğu, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlemin bulunmaması, davanın süresinde açılmamış olması hâllerinde davanın reddine,
iii. Davanın hasım gösterilmeden veya yanlış hasım gösterilerek açılması hâlinde, dava dilekçesinin tespit edilecek gerçek hasma tebliğine,
iv. Dava dilekçesinin kanuna uygun olmadığının ya da tek dilekçe ile dava açmanın mümkün olmadığının belirlenmesi hâlinde, dava dilekçelerinin kanuna uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçeler reddedilir. Bu durumda 30 gün içerisinde dava dilekçesinin yeniden düzenlenerek verilmesi gerekir. Ayrıca, fiil ehliyeti olmayan kişiler veya avukat olmayan vekilleri tarafından dava açılmış ise, 30 gün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddine,
v. İdari merci tecavüzü hâlinde dilekçelerin görevli idare merciine karar vermek üzere gönderilmesine karar verilir.

Vergi uyuşmazlığı,vergilendirme yetkisine sahip merkezi ve yerel idarelerle yüküm- lü arasında, yetki ve görevlerin yerine getirilmesinde hukuk kurallarına aykırı hareket nedeniyle oluşan görüş ayrılıklarıdır.

İdari işlemler,idari makamların kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında yaptıkları işlemlerdir.

İdare adına irade açıklama yetkisi- ne sahip mercilere de “idari makam” denir. Cum- hurbaşkanı, bakan ve illerde valiler idari makama örnek teşkil eder.

Amaç, idari işlem yapan kamu personelinin içinden geçirdiği ve ulaşmak istediği son merhaledir.

Sebep, idareyi bir işlem yapmaya sevkeden hukuki veya fiili etkendir.

Vergi hatası,vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilemede yapılan hatalar yüzünden, verginin hukuka aykırı olarak fazla veya eksik istenmesi veya alınmasıdır.

Vergi uyuşmazlıklarının barışçıl yollardan çözülmesi mükellef ile vergi idaresi arasındaki uyuş- mazlığın yargı makamları önüne götürülmeksizin çözülmesidir.

Vergi hataları dört grupta toplanmaktadır. Buna göre; vergilendirme hataları yükümlünün şahsında hata, yükümlülükte hata, verginin konusunda hata ve vergilendirme ve muafiyet döneminde hata şeklindedir.

Vergi hatalarını düzeltme yetkisi ilgili vergi dairesi müdürüne aittir.

Tarhiyat öncesi uzlaşma, Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerince tarh edilecek vergiler ile vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için söz konusudur.

Vergi uyuşmazlığı, vergilendirme yetkisine sahip merkezi ve yerel idarelerle yükümlü arasında, yetki ve görevlerin yerine getirilmesinde hukuk kurallarına aykırı hareket nedeniyle oluşan görüş ayrılıklarıdır.

Vergi uyuşmazlığının özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
i. Vergi uyuşmazlığından taraflardan biri vergi yükümlüsü ve vergi sorumlusu, diğeri ise devletin organı olan vergi idaresidir,
ii. Uyuşmazlık konusu, vergi ve benzeri mali yükümlülüklerdir,
iii. Uyuşmazlığın nedeni, hukuk kurallarına göre birbiri ile örtüşmeyen görüş ayrılıklarına göre davranılmasıdır,
iv. Uyuşmazlık, hukuk kurallarına aykırı davranmaktır.
v. Vergi uyuşmazlığı hem yükümlü hem de vergi idaresinden kaynaklanabilir.

İdari işlemlerde yetki, idare adına irade açıklaması yapmaya yetkili kişilerin kamu tüzel kişisi adına hukuki işlemler yapabilme yeteneğidir. İdare hukukunda yetkiler istisnai niteliktedir. Yasalar
açıkça yetki vermedikçe makamlar kendisi yetki kullanamaz. İdare hukukunda yetki dört ana başlık altında incelenmektedir. Bunlar kişi, konu, yer ve zaman itibariyle yetki kurallarıdır.

Vergi uyuşmazlıklarında çözüm yolu, vergi yükümlüsü veya vergi idaresinin uyuşmazlığı ortadan kaldırmaya yönelik hukuki araçlardan yararlanarak hukuk zemininde anlaşmaları ya da her iki tarafın, sonucuna uymak zorunda oldukları yargı mercilerinin
kararı ile anlaşmazlığı sona erdirme yöntemleridir.

Vergi uyuşmazlıklarının barışçıl yollardan çözülmesi, mükellef ile vergi idaresi arasındaki uyuşmazlığın yargı makamları önüne götürülmeksizin çözülmesini ifade eder. Türk vergi hukukunda vergi sorunlarının idari aşamada çözüme kavuşturulması için vergi hatalarının düzeltilmesi ve uzlaşma yolları yer almaktadır.
Bu sorunlar vergi idaresi ile yükümlünün karşılıklı rızalarına dayalı olarak çözüme kavuşturulur.

Vergi uyuşmazlıklarının barışçıl yollardan çözülmesi, mükellef ile vergi idaresi arasındaki uyuşmazlığın yargı makamları önüne götürülmeksizin çözülmesini ifade eder. Vergi hataları hesap hataları ve vergilendirme hataları olarak iki şekilde düzenlenmiştir.

Vergi hataları dört grupta toplanmaktadır. Buna göre vergilendirme hataları; yükümlünün şahsında hata, yükümlülükte hata, verginin konusunda hata ve vergilendirme ve muafiyet döneminde hata şeklindedir. Hesap hataları daha çok, vergi tekniği ile ilgili hususlarda olurken vergilendirme hataları vergi
ilişkisinin kurulması sırasında ortaya çıkan ve teorik nitelikleri itibariyle idari işlemin sebep unsurundaki sakatlıklara ilişkin hatalardır.