VERGİ HUKUKU

Vergi İdaresi başlığı altında idari teşkilat kısmında ilgili bilgi yer almaktadır.

“Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya tüzel kişi” şeklinde tanımlanan kişi, Vergi Borçlusu kısmında ilgili tanım verilmektedir.

Kanuni temsil başlığı altında ilgili bilgiye yer verilmektedir.

Vergi Usul Kanunu’nun 105. maddesi Mükellefin Ödevleri başlığı altında açıklanmaktadır.

Mükelleflere karşı profesyonel, adil ve nazik olunması ve Mükellefler arasında ayrımcılık yapılmaması, eşit ve iyi muamele görme hakkıdır. Bu konu Mükellef Hakları başlığı altında açıklanmaktadır.

Mükellef Hakları Konusunda Örnek Uygulamalar başlığı altında ilgili açıklamalar verilmeketedir.

Mükellefin Ödevleri başlığı altında ilgili bilgi verilmektedir.

Maliye Bakanlığına bağlı Gelirler Genel Müdürlüğünün bağımsız bir yapıya kavuşturulması düşüncesiyle, 05.05.2005 tarihli ve 5345 sayılı Kanun’la; Gelirler Genel Müdürlüğü kaldırılarak yerine Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Arkasından, 07.02.2006 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5452 sayılı Kanun’la Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü kurulmuştur.

Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatından oluşmaktadır. Merkez teşkilatında, başkan ve beş başkan yardımcısının yönetiminde ana hizmet birimi olarak daire başkanlıkları oluşturulmuştur. Bunların arasında; • Gelir Yönetimi, • Mükellef Hizmetleri, • Uygulama ve Veri Yönetimi, • Tahsilat ve İhtilaflı İşler, • Denetim ve Uyum Yönetimi, • Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlıkları yer almaktadır.

Arsa ve arazi takdir komisyonları, Emlak Vergisi Kanunu’nun 20. maddesinde açıklanan arsa ve arazilerle ilgili asgari değer tespiti ile görevlendirilmiştir.

Verginin mükellefi; • Gerçek kişiler olabilir. Örneğin gelir vergisi mükellefleri, • Tüzel kişiler olabilir. Örneğin kurumlar vergisi mükellefi olarak öngörülen sermaye şirketleri, • Tüzel kişiliği olmayan bazı kuruluşlar olabilir. Örneğin kurumlar vergisi mükellefi olabilen iş ortaklıkları.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde belirtilen kuruluş ve mükellefler, aynı maddede yazılı ödemeleri yaptıkları vakit vergi kesmek zorundadırlar. Örneğin, işveren yanında çalıştırdığı hizmet erbabına ödediği ücretlerden gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadır. Vergi kesen, açıkladığımız yükümlülüğe uymayarak sorumluluğunu yerine getirmezse vergi idaresi, alınmayan vergiyi ve verginin vaktinde ödenmemesinden dolayı ortaya çıkacak faiz, zam ve cezaları kendisinden alabilir.

Gerçek kişilerde küçükler (henüz dünyaya gelmemiş cenin dâhil 18 yaşını doldurmamış kişi), akıl hastaları ve kısıtlılar da (örneğin hapiste cezasını çeken kişi de) vergi mükellefi olabilmektedir. Eğer bu kişiler hak sahibi iseler vergi ödeme güçlerinden dolayı mükellef de olacaklardır. Fiil ehliyeti bulunmayan bu kişilerin, vergi mükellefiyeti ve vergi sorumluluğu ile ilgili ödevlerini ise kanuni temsilcileri yerine getirecektir. Bu temsilcilik görevi küçükler açısından veli, akıl hastaları açısından vasi, kısıtlılar açısından ise kayyım tarafından yerine getirilir.

Tüzel kişi vergi mükelleflerinin; gerek kendi mükellefiyetleri, gerekse vergi sorumluluklarının yerine getirilmesinden, kanuni temsilcileri sorumlu tutulmuştur. Kanuni temsilcilerin kim olduğu, tüzel kişiliğin türüne göre değişmektedir. Örneğin kanuni temsilci; • Anonim şirketlerde yönetim kurulu başkanı, üyesi veya üyeleri, • Limitet şirkette şirketin müdürü, • Kooperatiflerde yönetim kurulu, • Kollektif şirkette ise ortakların her biri olmaktadır.

Devlet ile mükellef arasında cereyan eden vergileme ilişkisinin sağlıklı bir şekilde işlemesi için, mükelleflerin uyması gereken bazı ödevler vardır. Bu ödevlerden bazıları; bildirme, defter tutma, defter tasdiki, kayıt nizamı, belge düzenleme ve verme, defterlere kayıt, belgelerin saklanması, beyanname verme ve eksik beyanda bulunmama.

Maliye Bakanlığına bağlı Gelirler Genel Müdürlüğünün bağımsız bir yağıya kavuşturulması için, 05.05.2005 tarihli ve 5345 sayılı Kanun ile, Gelirler Genel Müdürlüğü kaldırılarak yerine Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Doğru Yanıt (A)'dır

Ölüm hâlinde, ölen kişinin vergi borçları mirasçılara geçer. Ancak mirasçılar mirası reddederlerse ölenin vergi borçlarından sorumlu olmazlar. Mirasçılar mirası 3 ay içinde reddedebilirler. Bu süre içinde miras reddedilmemiş olursa, mirasçılar, ölenin vergi borçlarından miras oranlarına göre sorumlu olurlar. Doğru Yanıt (C)'dir.

Gelir idaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatından oluşmaktadır. Merkez teşkilatında, başkan ve beş başkan yardımcısının yönetiminde ana hizmet birimi olarak daire başkanlıkları oluşturulmuştur. Bunların arasında; • Gelir Yönetimi • Mükellef Hizmetleri • Uygulama ve Veri Yönetimi • Tahsilat ve ihtilaflı işler • Denetim ve Uyum Yönetimi, • Avrupa Birliği ve Dış ilişkiler Daire Başkanlıkları yer almaktadır. Taşra teşkilatı ise doğrudan merkeze bağlı; • Defterdarlıklar, • Vergi dairesi başkanlıklarından oluşmaktadır. Doğru Yanıt (D)’dir.

Vergi denetimi 10.7.2011 tarihli RG’de yayımlanan 646 sayılı KHK ile “dağınıklık ve çok başlılığı ortadan kaldırma” gerekçesiyle yeni bir şekle dönüştürülmüştür. KHK ile 1876 yılında kurulan Teftiş Kurulu, 1945 yılında kurulan Hesap Uzmanları Kurulu ve daha sonraki tarihlerde kurulan Gelirler Kontrolörleri Başkanlığı ve Vergi Denetmenleri birimleri tümü ile kaldırılmış yerine “Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı” kurularak mevcut tüm denetim elemanları yeni isimleri ile bu Başkanlığın içinde toplanmıştır. Doğru Yanıt (B)'dir

Ortaklıkların tasfiyesi durumunda, tasfiyeye tabi tutulan ortaklığın vergi borçlarından tasfiye memuru sorumlu tutulur. Böyle bir durumda tasfiye işlemlerini yapmakla görevlendirilen tasfiye memuru öncelikle ortaklığın vergi borçlarını ödemek zorundadır. Doğru Yanıt (E)'dir.