VERGİ HUKUKU - Deneme Sınavı - 24

Af, işlenmiş vergi kabahat ve suçları karşılığında uygulanan idari yaptırım ve cezaların, kanun koyucu tarafından kısmen ya da tamamen ortadan kaldırılmasıdır. Kanun koyucunun bu konuda takdir yetkisine sahip olduğu kabul edilmekte ise de af, ancak çok iyi gerekçelendirilmek şartıyla ve bir son çare olarak nadiren kullanılması gereken bir “araç”tır. (Örneğin, savaş son- rasında toplumun genelinin yoksullaşması ve mali güç yetersizliği içine girmesi). Çünkü aflar, vergi ahlakını zayıflatmakta; yeni af beklentileri yaratarak vergi ödevlerinin tamamen ya da kısmen yerine getirilmemesine yol açmakta; af lobileri yaratmakta; aftan yararlanamayanlarda adaletsizliğe dayalı öfke, aldatılmışlık ve aptal yerine konma duygusuna sebep olmakta; vergi idaresinde ise vergilendirme ve özellikle denetim faaliyetinin etkin şekilde yapılmamasına yol açmaktadır. Af ile birlikte, vergi idaresinin hukuka uygun vergilendirmeyi sağlamaya yönelik işlemlerine bağlı hukuki sonuçlar, bir anda hukuki geçerliliklerini yitirdiklerinden, af, vergi idaresinde, yapılan işe saygı ve inancı azaltmaktadır.

CMK md.253, f.2 gereğince, “soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olanlar hariç olmak üzere; diğer kanunlarda yer alan suçlarla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, kanunda açık hüküm bulunması gerekli” olduğundan VUK’da yer alan vergi suçları bakımından ise uzlaştırma yasada açıkça öngörülmediğinden, vergi suçlarında uzlaşma mümkün değildir.

Beyannamesini vermeyi sürenin son gününe bırakıp, hava şartları nedeniyle ortaya çıkan elektrik arızası nedeniyle beyannamesini elektronik ortamda son gün veremeyen mükellefe yaptırım uygulanır.

Vergi kabahat ve suçları karşılığında verilecek para cezalarıyla hazineye gelir sağlanması amaçlanmaz.

Kanunda suç tanımı yapılırken, harekete bağlı belli bir netice öngörmeme, anayasal ilkelere aykırı bir durum değildir.

Kabahat ya da suçun yürütme organı tarafından düzenlenip düzenlenmediği, kabahat ve suçu birbirinden ayırmada bir ölçüt değildir.

Vergi kaybı, şu hallerden birinin varlığı halinde kabul edilmektedir: 1.tahakkukun zamanında gerçekleşmemesi, 2.tahakkukun eksik gerçekleşmesi, 3.tahsil edilen verginin haksız yere iadesi. Başka bir deyişle, vergi ziyaı kabahati, vergi borcunun geç ödenmesi (ya da geç tahsil) ya da eksik ödenmesi (eksik tahsil) halinde değil; aksine verginin tahsilinden önceki aşamanın (tahakkukun) geciktirilmesi ya da eksik gerçekleştirilmesi halinde mevcuttur.

KabhK md.20 gereğince, soruşturma zamanaşımı süresi; a) Yüzbin T veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş, b) Ellibin T veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört, c) Ellibin T’den az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç yıldır. Nispi idari para cezasını gerektiren kabahatlerde zamanaşımı süresi sekiz yıldır.

Kusur ilkesi ve buna bağlı olarak ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesinin bir sonucu olarak ancak kusurlu şekilde kabahat ya da suç işleyenlere idari ve ya adli yaptırım uygulanabileceğinden, ölüm
halinde -idari ya da adli- yaptırımın başka birine (örn. mirasçıya) geçmesi mümkün değildir. Kendisine idari para cezası kesilen kimsenin ölümü ile birlikte idari para cezaları düşer (VUK md.372); hükümlünün ölümü ise hapis ve henüz infaz edilmemiş adlî para cezalarını ortadan kaldırır (TCK md.64, f.2, c.1). Suç nedeniyle açılmış olan kamu davası sürerken sanığın ölmesi halinde, davanın düşürülmesine karar verilir (TCK md.64, f.1, c.1, CMK md.223, f.8).

Vergi mahremiyetinin ihlali suçu bir özgü suç olup öncelikle ancak şu kimseler tarafından işlenebilir: 1. vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; 2. vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar; 3. vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler; 4. vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler. Bu kimseler bakımından yasak, sadece görev esnasında değil, görevden ayrıldıktan sonra da devam etmektedir (VUK md.5, f.2).

Tamamlanmamış olsa dahi yapılan hareketlerle kabahat ya da suçla korunan hukuki yarara yönelik bir zarara ya da tehlikeye yol açılmış olduğundan ve bu hareketler failin tehlikeli olduğunu gösterdiğinden, yine de meydana gelen zararın veya tehlikenin ağırlığına göre bir yaptırım uygulanacaktır.

Vergi kaçırmak, sadece devlete değil, aynı zamanda ................. karşı da gerçekleştirilen bir hukuka aykırılıktır. ifadesinde boş bırakılan yere dürüst vergi mükelleflerine ibaresi gelmelidir.

Vergi kanunlarına aykırı hareket edenlere vergi cezalarının uygulanma nedeni Bozulan adaleti ve düzeni yeniden sağlamaktır.

İşlenen vergi kabahati karşılığında uygulanan idari para cezası idari işlemdir

Kanun koyucu mükelleflerin özel işlerini yapma suçu ile kamu idaresinin güvenilirliğini korumaktadır.

Boş bırakılan yere "hukuki güvenliği" ibaresi gelmelidir.

Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi kusur ilkesinin doğal bir sonucudur.

insan haysiyetiyle bağdaşmayan ceza yasağı hem kabahat hem de suçlar karşılığında uygulanacak yaptırımlar bakımından  genel bir sınır oluşturmaktadır

vergi ceza sisteminde yer alan bütün kabahat ve suç tipleri arasından mükellefin vergi ödevini yerine getirmesini sağlamaya yönelik tek hukuka aykırılık tipi vergi ziyaı kabahatidir

Genel usulsüzlük kabahatleri ile özel usulsüzlük kabahatlerini birbirinden ayıran temel nokta uygulanan idari para cezasının tespit şekli ve miktarıdır.