VERGİ HUKUKU - Deneme Sınavı - 19

Yanıtımız D seçeneğidir.

Tercih edilebilir olan yöntem ikili vergi anlaşmaları yöntemidir.

Mükellefler, VUK m.168’e göre işe başlamayı, işe başlama tarihinden itibaren 0n gün içinde, işi bırakmayı ve işle ilgili değişiklikleri ise bir ay içinde vergi dairesine bildirmek
zorundadırlar.

Kaynak ilkesinde devlet, vergilendirme yetkisini vergi konusu ile kurduğu bağ temelinde kullanmaktadır. Buna göre, eğer vergi konusu devletin sınırları içinde bulunuyorsa, devlet bu vergi konusu üzerinden vergi alabilecektir. Doğru cevap A'dır.

Bugün sadece Amerika Birleşik Devletleri (ABD) uyrukluk kriterini vergilendirme yetkisinin kullanımında önemli bir kriter olarak kabul etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Uluslararası ekonomik çifte vergilendirmenin söz konusu olabilmesi için mükellefin farklı kişiler olması gerekir. Doğru cevap D'dir.

Türk gelir vergisi sisteminde, tam yükümlülerin yurt dışında elde ettikleri kazançlar bakımından ortaya çıkabilecek uluslararası çifte vergilendirmenin ortadan kaldırılması amacıyla mahsup yöntemi kabul edilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Türk hukukunda kurumlar vergisinde de gelir vergisinde olduğu gibi, yabancı ülkelerde ödenen vergilerin mahsubu ilkesi benimsenmiştir. Doğru cevap E'dir.

OECD Model Vergi Anlaşması, ikamet ilkesine ağırlık veren ve gelişmiş ülkelerin lehine hükümler içeren bir anlaşmadır. Doğru cevap A'dır.

Birleşmiş Milletler Model Vergi Anlaşması, ikamet ilkesine ağırlık veren ve gelişmiş ülkelerin lehine hükümler içeren OECD Modelinden farklı olarak kaynak ilkesine ağırlık vermiş, gelişmekte olan ülkelerin vergilendirme yetkilerinin korunmasına öncelik tanımıştır. Doğru cevap B'dir.

Gelirin kaynağının belirlenmesi konusunda ülkelerde geçerli olan farklı düzenlemeler neticesinde devletler aynı gelirin kendi ülkelerinde doğduğunu öne sürerek kaynak ilkesi gereği vergilendirebilirler. Bu durumda kaynak-kaynak çatışması ortaya çıkar. Doğru cevap C'dir.

Vergilendirme yetkisi çatışmalarının en çok karşılaşılanı ikamet-kaynak çatışmalarıdır. Buna göre bir mükellef kaynak devleti ile gelirin doğduğu ülke olması nedeniyle, ikamet devletiyle de yerleşik olduğu ülke olması nedeniyle vergilendirme ilişkisine girmektedir. Doğru cevap D'dir.

Kaynak ilkesi, sermaye ithal eden gelişmekte olan ülkeler tarafından tercih edilebilecek bir ilke olmakla birlikte, sermaye ihraç eden gelişmiş ülkelerde vergi adaleti yönünden eleştirilen bir ilkedir. Doğru cevap A'dır.

Cebren tahsil işlemleri ise teminatın paraya çevrilmesi, haciz ve iflastır.

Güvence önlemleri vergi alacağını tahsilini güvence altına almak için yapılır. Bunlar teminat, ih- tiyati haciz, ihtiyati tahakkuk, rüçhan hakkı ve bazı tasarrufların iptali işlemleridir. Cebren tahsil işlem- leri ise teminatın paraya çevrilmesi, haciz ve iflastır.

Garameten paylaştırma, borçlunun paraya çevrilen varlıklarının, belli sıradaki alacaklılara yetmemesi durumunda, alacaklıların alacağı oranında tatmin edilmesidir. Garameten paylaştırma, borç- lunun varlıklarının tüm alacaklıları tatmin edemediği hâllerde önem arz eder. Bunu bir örnekle açıklayalım. Borçlu Bay A’ nın Bay B’ ye 200, Bay C ye 100 vergi dairesine de 100 TL borcu bulun- maktadır. Malvarlıklarının satışı sonrası elde edilen para 200 TL dir. Toplam borç 400 TL olduğuna göre, 200/400 = 1/2. Her alacaklı alacağının 1/2 sini almak suretiyle garameten paylaşmış olacaktır.

Kamu alacağının tehlikeye düşmesi söz konusu ise bu alacağın tarh ve tahakkuku beklenmeksizin borçludan vergi inceleme elemanlarınca ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden teminat istenebilir. Vergi ziyaı cezası (Vergi Usul Kanunu md 344) kesilmesini gerektiren hâller ile kaçakçılık fiillerine (Vergi Usul Kanunu md 359) temas eden bir kamu alacağının salınması için gerekli muamelelere başlanmış olduğu takdirde, vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat istenir (Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun md 9). Türkiye’de yerleşim yeri (ikametgâhı) bulunmayan kamu borçlusunun durumu, kamu alacağının tahsilinin tehlikede olduğunu gösteriyorsa, tahsil dairesi kendisinden teminat isteyebilir.

Teminat, kaçakçılık fiillerinin tespiti, vergi ziyaı cezasının kesilme işlemlerine baş- lanılması hâllerinde istenir. Yükümlünün Türkiye’de yerleşim yerinin olmaması yanın- da hareketlerinin vergi alacağının tehlikede olduğunu göstermesi hâllerinde idarenin takdiri ile istenebilir. Teminat isteme işlemine karşı onbeş gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açılabilir.

Kamu alacağının tahsilinin tehlikede bulunduğu hâllerde başvurulacak yollardan biri de ihtiyatî hacizdir. Şu hâllerde ihtiyati haciz yoluna başvurulur:

i. Borçludan teminat istenilmesini gerektiren hâller varsa,

ii. Borçlunun ikametgâhı bilinmiyorsa borçlu kaçmışsa ya da kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapma olasılığı varsa,

iii. Belli sürelerde teminat veya kefil göstermemiş ya da gösterdiği kefil kabul edilmemişse,

iv. Mal bildiriminde bulunmamış veya eksik bildirimde bulunmuşsa,

v. Borçlu hakkında para cezasını gerektiren fiili dolayısıyla kamu davası açılmışsa,

vi. İptali istenen işlem ve tasarruf konusu malları elden çıkarmışsa, elden çıkaranın da diğer malları hakkında uygulanmak üzere elden çıkarma işlemlerinin iptalini gerektirecek şartlar varsa ihtiyati haciz yoluna gidilir.

Kanun, borçlunun mal bildiriminde bulunmasını sağlamak için üç ayı geçmemek üzere mal bildiriminde bulunması amacına yönelik zorlama amaçlı hapis uygulanması hükmüne yer vermektedir. Ancak borçlunun mal bildiriminde bulunup bulunmaması cebri icranın uygulanmasının seyrini değiştirmez.