VERGİ HUKUKU - Deneme Sınavı - 23

Devletin ve diğer kamu kuruluşlarının yaptığı bayındırlık hizmetleri sonucu gayrimenkullerinin değerinde artış meydana gelen kişilerden, bu değer artışı dolayısıyla alınan paralardır. Şerefiyeler bir değer artışı, yani rant vergisi niteli- ğindedir. Günümüzde uygulanmamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Matrah: Vergi konusunun değeri ya da miktarıdır. Vergiyi hesaplayabilmek için vergi konusuna bir değer (advolerem matrah) ya da miktar (spesifik matrah) biçmek gerekir. Matraha vergi tarifesi uygulanmak suretiyle ödenecek vergi hesaplanır (tarh edilir). Gelir vergisinin matrahı, gelirin safî (net) tutarıdır. Doğru cevap A'dır.

Şeklî vergi hukuku, maddî hukukça belirlenen vergi ilişkisindeki hak ve yükümlülüklerin gerçekleş- tirilme usullerini düzenleyen vergi hukuku dalıdır. Doğru cevap B'dir.

Vergiler konusunda yürütme organına (Cumhurbaşkanına) tanınan yetkileri ve özelliklerini şu şekilde belirtebiliriz: Öncelikle vergilerin temel ögelerini koyma, değiştirme ve kaldırma yalnızca yasama organına aittir. Bu temel ögelerin sadece dördünde (muafiyet, istisna, indirim ve oran) de- ğişiklik yapma yetkisi Cumhurbaşkanına tanınabilir. Bu dört ögenin yine konulması ve kaldırılması sadece yasama organına aittir. Cumhurbaşkanının ancak yukarı ve aşağı sınırlar dâhilinde bu dört temel ögede değişiklik yapma yetkisi bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Vergi kanunlarının geçmişe yürümemesi ilkesi, kanunîlik ilkesinin bir sonucu ve onun tamamlayıcısı niteliğindedir. Hukukî güvenlik ilkesi de vergi kanunlarının geçmişte meydana gelen vergiyi doğuran olaya uygulanmamasını gerektirir. Aksi yöndeki uygulamalar, yükümlülerin devlete ve hukuk düzenine olan gü- venlerini sarsar, ekonomik ve ticarî hayatın belirlilik ve istikrarını bozar. Doğru cevap C'dir.

Özelgeler, mükelleflerin vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından karmaşık ve tereddüde yol açan durumlar hakkında bilgi istemeleri üzerine, yetkili makamlar tarafından kendilerine yazılı olarak verilen cevaplardır. Doğru cevap B'dir.

Lafzî (deyimsel, sözel) yorum, bir kanun kuralının anlamını ortaya koyabilmek için başvurulacak ilk yöntemdir. Deyimsel yorum yönteminde, kanun hükmünde yer alan kelimelerin, deyimlerin, ifadelerin dilbilgisi kuralları yönünden cümle yapısı içindeki anlamları araştırılır. Ancak bu yöntem çoğu kez tek başına yeterli olmadığından diğer yorum yöntemleri ile desteklenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Para politikası araçlarının kontrol altında tutulması maliye başka bir ifade ile kamu maliyesinin ilgilendiği alanlardan biri değildir. Zaten para politikası araçlarının (özellikle faiz ve kur gibi) kontrol altında tutulması çok da mümkün değildir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Devletle kişiler arasında dikey hukukî ilişkiler söz konusudur. Taraflar eşit değildir. Devlet üstün emredici
pozisyondadır. Devlet egemenlik gücünü kullanmakta; vergi hakkına dayanarak vergi koymakta ve
tahsil etmektedir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Harç, kamu hizmetlerinden yararlanmak üzere ödenen bedeller olarak tanımlanabilir. Devletin sunduğu kamusal nitelikteki bazı hizmetlerden bazı kişilerin özel yarar elde etmesi dolayısıyla alınmaktadır. Sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Anayasa madde 73:Vergi ödevi “siyasi hak ve ödev” olarak düzenlenmiştir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Vergi hakkı (vergilendirme yetkisi), devletin ülkesi üzerindeki egemenliğine dayanarak vergi alma konusunda sahip olduğu hukukî ve fiilî gücü olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Ülkemizde de padişahın vergi hak ve yetkisinin sınırlanmasına yönelik mücadelelerinin ilkini 1808 Sened-i İttifak oluşturmaktadır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Anayasanın 73/1. maddesine göre, “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür”. Bu fıkradaki “herkes” ibaresiyle, genellik ilkesi belirtilmiş olmaktadır.

Milletlerarası Vergi Antlaşmaları yasama organından doğan vergi hukuku kaynağıdır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Mali hukuk, devletin, egemenlik gücünü kullandığı bir hukuk alanı olduğu için kamu hukuku alanı içinde yer almaktadır

Anayasa Mahkemesinin "vergi, tüm kamu hizmetleri için yapılan giderlere ortak katılma payıdır."şeklinde verdiği hüküm verginin karşılıksız olmasını açıklamaktadır.

Resim bir karşılığı bulunması nedeniyle harçlara benzemektedir

vergi ödevi Anayasada siyasi hak ve ödev olarak düzenlenmiştir.

vergi beyannamelerinin ne zaman nasıl verileceğine ilişkin kuralları ele alan vergi hukukunun alt dalı şekli vergi hukukudur.