VERGİ CEZA HUKUKU

Ölüm karinesi, bir kimsenin cesedi bulunmaksızın, ölümüne kesin gözüyle bakılan bir durum içerisinde kaybolmuşsa o yerin en büyük kamu görevlisinin emriyle nüfus siciline ölü kaydının düşürülmesidir (Türk Medeni Kanunu md. 44). Örneğin, havada infilak eden bir uçaktan kurtulan olmamakla beraber, uçakta olduğu bilinen kişilerden bir veya bir kaçının cesedinin bulunmaması hali gibi. Bu durumda cesedi bulunamayan kişilerin öldüğü sonucuna varılır.

Adlî para cezalarının infazı ise, ilâm Cumhuriyet Savcılığına verildikten sonra, otuz gün içerisinde ödenmesi için ödeme emri gönderilir. Cezanın ödenmemesi durumunda miktara karşılık gelen gün sayısınca Cumhuriyet Savcısının kararı ile hapsedilir. Hapis süresi üç ayı geçemez.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren kanunda öngörülen sürelerin dolmasıyla birlikte faili mahkeme önünde yargılayabilme yetkisini sınırlandıran zaman parçasıdır.

Suça ilişkin olarak dava zamanaşımını kesen nedenleri şöyle sıralayabiliriz (Türk Ceza Kanunu md.67/2):
i. Şüpheli veya sanığın savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi,
ii. Tutuklama kararı verilmesi,
iii. Suçla ilgili olarak iddianame düzenlenmesi,
iv. Sanıklardan bir kısmı hakkında da olsa mahkûmiyet kararı verilmesi

Bu durumda, sanık veya şüpheli hakkında gözaltı kararı verilmesi bu edenler arasında sayılamaz.

İstinaf, ilk derece mahkemeleri tarafından hükümden önce verilen ve başkaca kanun yolu öngörülmemiş mahkeme kararları ile hükümlere karşı yedi gün içerisinde bölge adliye mahkemelerinde gidilen bir kanun yoludur.

Zamanaşımı süreleri, verilen cezanın türüne göre farklılaştırılmıştır. Bunlar, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında kırk yıl; müebbet hapis cezalarında otuz yıl; yirmi yıl ve daha fazla süreli cezalarda yirmi dört yıl; beş yıl ve daha fazla süreli cezalarda yirmi yıl; beş yıla kadar hapis ve adlî para cezalarında on yıldır.

Orman suçlarına ilişkin olarak af kanunu çıkarılamamaktadır.

Pişmanlık ve ıslah, beyana dayanan vergilerde kaçakçılık suçu fiillerini işlemiş yükümlü ve iştirakçilerinin kanuna aykırı hareketleri ilgililer tarafından tespit edilmeden önce, vergi idaresine yazılı olarak suç fiillerini itiraf etmesidir. Pişmanlık ve ıslah, vergi yükümlüsüne bir kez daha düşünme imkânı veren, böylece cezalandırılmasını önleyen bir müessesedir.

Soruda verilen tüm maddeler pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanmanın şartlarındandır.

Pişmanlık talebinde bulunulmakla birlikte şartlarının yerine getirilmemesi halinde şu sonuçlar doğabilir.

Bu durumda soruda verilen tüm maddeler doğrudur.

"Ölüm tehlikesi içinde kaybolma, ölümünün pek muhtemel görüldüğü bir tehlikenin meydana gelmesinden itibaren bir yıl içerisinde kendisinden haber alınamama halidir; uzun süre kendisinden haber alınamama ise, son haber tarihinden itibaren en az beş yıl geçmesine rağmen kendisinden haber alınamama halidir."

Cezalar ceza infaz kurumlarında çektirilir. Cezanın niteliğine göre kapalı, yüksek güvenlikli kapalı, kadın kapalı, çocuk kapalı, gençlik kapalı, açık infaz kurumlarında çektirilir.

Zamanaşımı, kanunun belirttiği şartlar altında bir sürenin geçmesiyle bir hak kazanmak, bir yükümlülükten kurtulmak, bir hak veya yetkiyi kaybetmek gibi bir sonuç doğuran, başlangıç ve sonu belirli bir zaman parçasıdır.

Ceza hukukunda uygulanacak dava zamanaşımı, her suç için ayrı ayrı ve kanunda gösterilen cezanın yukarı haddinin miktarına ve failin yaş durumuna göre tespit edilir. Ceza mahkemesinde yargılanacak suçlar için, ayrı ayrı dava zamanaşımı süreleri şöyledir:
Kaçakçılık suçunun cezası beş yıldan fazla olmadığı için, zamanaşımı süresi sekiz yıldır (Türk Ceza Kanunu md. 66/ı - e).

Suça ilişkin olarak dava zamanaşımını kesen nedenleri şöyle sıralayabiliriz (Türk Ceza Kanunu md.67/2):
i. Şüpheli veya sanığın savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi,
ii. Tutuklama kararı verilmesi,
iii. Suçla ilgili olarak iddianame düzenlenmesi,
iv. Sanıklardan bir kısmı hakkında da olsa mahkumiyet kararı verilmesi.

"E" şıkkı dava zamanşımı süresinin kesilmesine değil, durmasına gerekçedir.

İstinaf, ilk derece mahkemeleri tarafından hükümden önce verilen ve başkaca kanun yolu öngörülmemiş mahkeme kararları ile hükümlere karşı yedi gün içerisinde bölge adliye mahkemelerinde gidilen bir kanun yoludur.

Temyiz süresi, hükmün açıklanmasından itibaren yedi gündür. Temyiz istemi hükmü veren mahkemeye dilekçe verilmekle veya zabıt katibine beyanda bulunmakla yapılır (Ceza Muhakemesi Kanunu md. 291). Temyiz istemi, hükmün kesinleşmesini engeller (Ceza Muhakemesi Kanunu md. 213).

Vergi hukukunda af, vergilerden ziyade cezalar için kullanılır. Zaman zaman vergi aflarına tanık olsak da daha çok uygulama cezalar noktasındadır. Devlet ceza alacaklarından vazgeçerken çoğu kez tahsil edilemeyen vergilerin tahsili imkanı da doğmuş olur. Böylece, devlet hazinesine girme ihtimali zayıf olan, vergi alacağı da alınmış olur. Ancak, vergilerin affının faydaları yanında bazı sakıncaları da bulunmaktadır. Cezaların affı ile zamanında ve kanuna uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirmiş olan yükümlüler aleyhine eşitlik ve ekonomik rekabet şartları bozulacaktır. Bundan daha tehlikelisi ise, af beklentisi yükümlülerin ödevlerinin yerine getirilmesine bir mâni oluşturacaktır.

Pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanma şartları şunlardır:

-Pişmanlık İsteminden Önce Pişmanlık Konusunu Oluşturan Fiillerin İhbar Edilmemiş Olması

-Pişmanlık Dilekçesinden Önce Yükümlü Nezdinde Vergi İncelenmesine
Başlanılmamış veya Olayın Takdir Komisyonuna Havale Edilmemiş Olması

-Kaçakçılık Suçu Teşkil Eden Fiillerin İşlendiğinin Tespitinden Önce
Pişmanlık Dilekçesinin Verilmiş Olması

-Süresi İçinde Verilmemiş Bulunan Beyannamenin Pişmanlık Dilekçesi
Verildiği Tarihten Başlayarak 15 Gün İçerisinde Verilmesi

-Eksik veya Yanlış Verilmiş Beyanname Söz Konusu İse Bu Eksikliğin,
Pişmanlık Dilekçesinin Verildiği Tarihten Başlayarak 15 Gün İçinde
Tamamlanması

-Pişmanlık Dilekçesinde Belirtilen ve Ödeme Süresi Geçmiş Olan
Vergilerin Pişmanlık Zammı ile Birlikte On Beş Gün İçerisinde Ödenmesi

Şartlarına Uyulması Halinde Pişman ve Islahın Sonuçları:

-Pişmanlık ve Islah Ceza Kesilmesine ve/ya da Hükmolunmasına Engel Olur

-Devleti Vergi Alacağına Kavuşturur

-Pişmanlık ve Islah Bazı Giderlerin Yapılmasını Önler

-Pişmanlık ve Islah Halinde Varsa Usulsüzlük Cezaları ve Pişmanlık Zammı ile Yetinilir

-Hiç Beyanname Verilmemesi Halinde Oluşacak Takdir Komisyonunun Yükleri Azalmış Olur

Şartlarına Uyulmaması Halinde Pişmanlık ve Islah Sonuçları:

-Ceza Mahkemesinde Ceza Davası Açılabilecektir

-Vergi İncelemesi Yapılabilir

-Re’sen Takdir Yoluna Gidilebilir