VERGİ CEZA HUKUKU - Deneme Sınavı - 4

Zamanaşımı, kanunun belirttiği şartlar altında bir sürenin geçmesiyle bir hak kazanmak, bir yükümlülükten kurtulmak, bir hak veya yetkiyi kaybetmek gibi bir sonuç doğuran, başlangıç ve sonu belirli bir zaman parçasıdır.

Ceza hukukunda uygulanacak dava zamanaşımı, her suç için ayrı ayrı ve kanunda gösterilen cezanın yukarı haddinin miktarına ve failin yaş durumuna göre tespit edilir. Ceza mahkemesinde yargılanacak suçlar için, ayrı ayrı dava zamanaşımı süreleri şöyledir:
Kaçakçılık suçunun cezası beş yıldan fazla olmadığı için, zamanaşımı süresi sekiz yıldır (Türk Ceza Kanunu md. 66/ı - e).

Suça ilişkin olarak dava zamanaşımını kesen nedenleri şöyle sıralayabiliriz (Türk Ceza Kanunu md.67/2):
i. Şüpheli veya sanığın savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi,
ii. Tutuklama kararı verilmesi,
iii. Suçla ilgili olarak iddianame düzenlenmesi,
iv. Sanıklardan bir kısmı hakkında da olsa mahkumiyet kararı verilmesi.

"E" şıkkı dava zamanşımı süresinin kesilmesine değil, durmasına gerekçedir.

İstinaf, ilk derece mahkemeleri tarafından hükümden önce verilen ve başkaca kanun yolu öngörülmemiş mahkeme kararları ile hükümlere karşı yedi gün içerisinde bölge adliye mahkemelerinde gidilen bir kanun yoludur.

Temyiz süresi, hükmün açıklanmasından itibaren yedi gündür. Temyiz istemi hükmü veren mahkemeye dilekçe verilmekle veya zabıt katibine beyanda bulunmakla yapılır (Ceza Muhakemesi Kanunu md. 291). Temyiz istemi, hükmün kesinleşmesini engeller (Ceza Muhakemesi Kanunu md. 213).

Vergi hukukunda af, vergilerden ziyade cezalar için kullanılır. Zaman zaman vergi aflarına tanık olsak da daha çok uygulama cezalar noktasındadır. Devlet ceza alacaklarından vazgeçerken çoğu kez tahsil edilemeyen vergilerin tahsili imkanı da doğmuş olur. Böylece, devlet hazinesine girme ihtimali zayıf olan, vergi alacağı da alınmış olur. Ancak, vergilerin affının faydaları yanında bazı sakıncaları da bulunmaktadır. Cezaların affı ile zamanında ve kanuna uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirmiş olan yükümlüler aleyhine eşitlik ve ekonomik rekabet şartları bozulacaktır. Bundan daha tehlikelisi ise, af beklentisi yükümlülerin ödevlerinin yerine getirilmesine bir mâni oluşturacaktır.

Pişmanlık ve ıslah hükümlerinden yararlanma şartları şunlardır:

-Pişmanlık İsteminden Önce Pişmanlık Konusunu Oluşturan Fiillerin İhbar Edilmemiş Olması

-Pişmanlık Dilekçesinden Önce Yükümlü Nezdinde Vergi İncelenmesine
Başlanılmamış veya Olayın Takdir Komisyonuna Havale Edilmemiş Olması

-Kaçakçılık Suçu Teşkil Eden Fiillerin İşlendiğinin Tespitinden Önce
Pişmanlık Dilekçesinin Verilmiş Olması

-Süresi İçinde Verilmemiş Bulunan Beyannamenin Pişmanlık Dilekçesi
Verildiği Tarihten Başlayarak 15 Gün İçerisinde Verilmesi

-Eksik veya Yanlış Verilmiş Beyanname Söz Konusu İse Bu Eksikliğin,
Pişmanlık Dilekçesinin Verildiği Tarihten Başlayarak 15 Gün İçinde
Tamamlanması

-Pişmanlık Dilekçesinde Belirtilen ve Ödeme Süresi Geçmiş Olan
Vergilerin Pişmanlık Zammı ile Birlikte On Beş Gün İçerisinde Ödenmesi

Şartlarına Uyulması Halinde Pişman ve Islahın Sonuçları:

-Pişmanlık ve Islah Ceza Kesilmesine ve/ya da Hükmolunmasına Engel Olur

-Devleti Vergi Alacağına Kavuşturur

-Pişmanlık ve Islah Bazı Giderlerin Yapılmasını Önler

-Pişmanlık ve Islah Halinde Varsa Usulsüzlük Cezaları ve Pişmanlık Zammı ile Yetinilir

-Hiç Beyanname Verilmemesi Halinde Oluşacak Takdir Komisyonunun Yükleri Azalmış Olur

Şartlarına Uyulmaması Halinde Pişmanlık ve Islah Sonuçları:

-Ceza Mahkemesinde Ceza Davası Açılabilecektir

-Vergi İncelemesi Yapılabilir

-Re’sen Takdir Yoluna Gidilebilir

Kişinin kesilmemiş ve henüz infaz edilmemiş vergi cezalarının düşmesi olayına ölüm denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Son haber tarihinden itibaren 5 yıl içinde haber alınamayan kişinin ilana rağmen ortaya çıkmaması durumunda mahkeme kararı ile gaipliğine karar verilir

Adlî para cezalarının infazı ise, ilâm Cumhuriyet Savcılığına verildikten sonra, otuz gün içerisinde ödenmesi için ödeme emri gönderilir. Cezanın ödenmemesi durumunda miktara karşılık gelen gün sayısınca Cumhuriyet Savcısının kararı ile hapsedilir. Hapis süresi üç ayı geçemez. Doğru cevap B seçeneğidir.

Vergi gizliliğine uymamanın cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Zamanaşımı ise sekiz yıldır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Suça ilişkin olarak dava zamanaşımını kesen nedenleri şunlardır :
i. Şüpheli veya sanığın savcı huzurunda ifadesinin alınması veya sorguya çekilmesi,
ii. Tutuklama kararı verilmesi,
iii. Suçla ilgili olarak iddianame düzenlenmesi,
iv. Sanıklardan bir kısmı hakkında da olsa mahkumiyet kararı verilmesi

Doğru cevap E seçeneğidir.

Ceza infazının hükümlüye tebliği, hükümlünün yakalanması, hükümlünün üst sınır iki yıldan daha fazla ceza alması zamanaşımı süresinin kesilmesine neden olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Pişmanlık ve ıslah müessesesinin kapsamı şunlardır:

Pişmanlık kapsamı içerisinde yer alan kabahat fiillerinden birisi de, süresinde beyanname verilmemesidir. Bu şekilde işlenen bir kabahat için pişmanlık talebinde bulunulması halinde, diğer şartlarla birlikte, dilekçenin verildiği tarihten başlayarak 15 gün içerisinde beyannamenin verilmiş olması gerekir. Bu süre içerisinde beyanname verilmemesi halinde pişmanlık ve ıslahtan yararlanılması söz konusu olmayacaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Şartlarına Uyulması Halinde Pişman ve Islahın Sonuçları:

Doğru cevap C seçeneğidir.

İstinaf;ilk derece mahkemelerince verilen kararlara karşı gidilen kanun yoludur.

Hükümlünün ölümü, hapis ve henüz infaz edilmemiş adlî para cezalarını ortadan kaldırır. Ancak müsadereye ve yargılama giderlerine ilişkin olup ölümden önce kesinleşmiş bulunan hüküm, infaz olunur” (Türk Ceza Kanunu md. 64). Ölüm olayı ile birlikte hâkim re’sen davanın ortadan kaldırılmasına karar verir. Bu sonuç sadece vefat eden sanık için söz konusudur.

Ölüm karinesi, bir kimsenin cesedi bulunmaksızın, ölümüne kesin gözüyle bakılan bir durum içerisinde kaybolmuşsa o yerin en büyük kamu görevlisinin emriyle nüfus siciline ölü kaydının düşürülmesidir.