VERGİ CEZA HUKUKU - Deneme Sınavı - 19

Vergi Ceza Hukuku hükümleri Vergi Usul Kanunu’nda ayrı bir bölümde toplanmaktadır. Bu bölüm, başlı başına özel bir ceza kanunu niteliği taşımaktadır.

Vergi ödevlilerinin vergi kanunları ile Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen usûl ve şekle veya görev ve/ya da ödeve ilişkin hükümlerine cezayı gerektirecek şekilde kısmen ya da tamamen aykırı davranması vergi suçunu oluşturur.

Zarar suçu; İşlenen fiil sonucunda hukukun koruduğu kamusal veya özel nitelikli bir menfaatin ihlâl edilmesidir. Doğru yanıt A'dır.

Adi suçlar: Herkes tarafından işlenebilen suçlardır. Öldürme, yaralama, hırsızlık suçları gibi. Özgü (mahsus) suçlar: Suç failinin diğer insanlardan farklı bir niteliğe sahip olması ve bu özelliği nedeniyle suçu işlemeye elverişli olması halidir. Zimmet, kayırma,
rüşvet almak suçu için memur olmak gerekir. Memur olmayan kişi bu suçu işleyemez. Doğru yanıt B'dir.

Onsekiz aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak eylemler şunlardır:

İki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak eylemler:

Hürriyeti bağlayıcı cezanın süresi de üç grup suç fiili için farklı farklı düzenlenmiştir.
• Birinci grup ceza, onsekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
• İkinci grup ceza, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
• Üçüncü grup ceza ise, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
Kaçakçılık suçları fiilleri sonucunda vergi ziyaı da meydana gelmişse hürriyeti bağlayıcı cezalara ilave olarak vergi ziyaı cezası da kesilir. Bu ceza, vergi ziyaı cezasının üç katıdır. Doğru yanıt D'dir.

Vergi işlemleri ile uğraşan memurlar, vergi yükümlülerine karşı sonuç doğuracak ve
her biri idarî işlem niteliğinde bulunan işlemleri yapan kişilerdir. Verginin tarh, tahakkuk, tahsil işlemlerini yapan memurlar, onaylayıcı şef, müdür muavini ve müdür ile yazı işlerini yürüten daktilo memurlarıdır.
İkinci grup yükümlüler ise, vergi incelemesinde görevli kişilerdir. Vergi incelemesine
yetkili kişiler şunlardır (Vergi Usul Kanunu md.135): Vergi müfettişleri ve yardımcıları,
vergi dairesi başkanı veya defterdar ile Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlardır. Doğru yanıt A'dır.

Vergi gizliliği kapsamında olmayan haller:

Türk Ceza Kanunu 239’uncu maddesinde öngörülen ceza miktarı ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasıdır (Türk Ceza Kanunu md.239). Doğru yanıt A'dır.

Vergi Ziyaı: Vergi mükellef veya sorumlularının yasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle, verginin eksik tahakkuk etmesi, geç tahakkuk etmesi veya haksız yere geri verilmesine neden olmaktır. Doğru yanıt E'dir.

Suçun cezası Türk Ceza Kanunu 257’nci maddeye atıf yapmak suretiyle belirlenmiştir. Suç faili altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlenen suç sonucu vergi ziyaı kabahati de işlenmiş ise, ayrıca katılma hükümlerine göre vergi ziyaı cezası da kesilir. Doğru yanıt B'dir.

"Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek" ile "defter kayıt ve belgeleri yok etmek" fiilleri vergi ziyaı kabahatine neden olan ağır nitelikli fiillerdendir. Ancak "tahakkuk eden vergiyi ödememek" fiili neticesinde vergi ziyaı kabahati oluşmaz. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Vergi cezalarının ödeme süreleri muhatabının işlemi yargı yoluna götürüp götürmemesine göre farklı düzenlenmiştir. Kesilen cezaya karşı vergi mahkemesinde dava açılmamışsa cezanın otuz günlük dava açma süresinin sonunu takip eden bir ay içinde ödenmesi gerekir. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Terkin, kanunda öngörülen şartların meydana gelmesi halinde vergi ve cezaların Hazine ve Maliye Bakanlığınca kısmen veya tamamen ortadan kaldırılması olarak ifade edilebilir. Kanunda doğal afetlerin zarar verdiği gelir kaynakları ile ilgili bulunulan vergiler ile arazi vergisine ilişkin cezaların terkini düzenlenmiştir. Bu kapsam dışındaki vergilere terkin uygulanamaz. Gelir kaynakları ile ilgili vergilerden ülkemiz vergi sistemi içinde gelir üzerinden alınan vergiler grubunda yer alan vergiler, gelir vergisi ve kurumlar vergisidir. Bu durumda doğru cevap "A" şıkkıdır.

Mükellefin 90.000 TL’lik zararının (120.000+60.000=) 180.000 TL'lik genel mal varlığı toplamı içindeki (90.000 /180.000 = 0.5) oranı kanunda öngörülen 1/3 oranından büyük olması nedeniyle terkinden yararlanması mümkündür. Terkin edilecek ceza miktarı, ticari varlıkta meydana gelen zararla mütenasip yapılacağından, ticari varlıktaki zarar 90.000 TL, ticari varlık toplamı olan 120.000 TL’ye oranlanarak terkin edilecek cezanın oranı bulunur. Bu oran da (90.000 /120.000 =) %75'tir. Silinecek ceza miktarı da 18.000 TL’lik toplam ceza miktarının %75’i olan 13.500 TL olur. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Doğal afetler nedeniyle mahsullerin en az üçte birini kaybeden mükelleflerin afete uğrayan arazi için zararın meydana geldiği hasat veya devşirme yılına ait tahakkuk ettirilen arazi vergisi borcu ve cezaları terkin edilecektir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Vergi cezalarında yapılan hataların, vergi hataları için öngörülen usul ve şartlarda düzeltileceği belirtilmiştir. Hatalı cezayı ortadan kaldıran, geri alan ve baştan itibaren sonuçlarını ortadan kaldıran idari işleme düzeltme adı verilir. Düzeltmenin yapılmasıyla yargıya gitmeden uyuşmazlık çözülmüş olur. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Cezalarda indirimden yararlanmak isteyen kişi tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde vergi/ceza ihbarnamesini gönderen vergi dairesine başvurmuş olmalıdır. Doğru cevap "D" şıkkıdır.

Cezalarda yapılacak indirim oranı özel usulsüzlük kabahatinde cezanın her defasında yarısı olarak uygulanmaktadır. Bu durumda 50.000 TL tutarındaki özel usulsüzlük cezasının yarısı (25.000 TL) indirilir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.