VERGİ CEZA HUKUKU - Deneme Sınavı - 8

B şıkkı doğru, diğer şıklar yanlıştır.  Bu suçu işleyenlerin, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılması gerekir.

C şıkkı doğru, diğer şıklar yanlıştır. Vergi Usul Kanunu’nun 6’ncı maddesinin son fıkrasına göre, vergi işlemleri ve incelemeleri ile vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay’da görevli olanlar, mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel işlerini ücretsiz de olsa yapamazlar. Bu yasağa uyulmaması halinde, Vergi Usul Kanunu’nun 363’üncü maddesine göre ceza sorumluluğu doğmaktadır. Bu suçu işleyenlerin, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması gerekir.

D şıkkı doğru diğer şıklar yanlıştır. Kurumların tasfiyesinde kurumun tahakkuk etmiş vergileri ya da dava konusu tarhiyat için karşılık ayırmadan ortaklara paylaştırma yapan tasfiye memurları vergilerin asıl ve zamlarından ve vergi cezalarından şahsen ve müteselsilen sorumludur.

Vergi Usul Kanunu’nun 364-366, 368, mük. 378’inci maddeleri ile kendisine atıfta bulunulan 116’ncı ve benzeri maddelerine göre, vergi kabahatini tespit eden ve bu kabahate karşılık yaptırım uygulayan idarî makam vergi dairesidir. Nitekim, vergi kabahatinin tes­pit edilmesi ve bu kabahatin yaptırımının uygulanması idarî bir işlemdir.

Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin ikinci kısmını ceza ve güvenlik tedbirlerinin kanuniliği ilkesi oluşturmaktadır. Buna göre, sadece suçların kanun ile düzenlenmesi yeterli olma­makta, cezaların ve güvenlik tedbirlerinin de mutlaka kanun ile düzenlenmesi gerekmek­tedir. Kişiler açısından, hangi fiillerin suç oluşturduğunun bilinmesi kadar, suç sayılan fiiller için ne gibi ceza ve/ya da güvenlik tedbiri uygulanacağının bilinmesi de önemlidir ve bir güvence oluşturmaktadır.

Vergi Usul Kanunu’nun 364-366, 368, mük. 378 ve kendisine atıf yapılan 116’ncı ve benzeri diğer madde hükümlerine göre, vergi dairesi tarafından vergi cezası kesilmesi idarî nitelikte işlemler olup Kabahatler Kanunu kapsamına girmektedir. Ancak, vergi hukukunun uygu­lama alanı ve özellikleri dikkate alınarak, Kabahatler Kanunu’na 5348 sayılı Kanunu’nun 5’inci maddesi ile eklenen Ek Madde 1 hükmüne göre, “… 213 sayılı Vergi Usul Kanu­nunda yer alan vergi mahkemelerinin görevine ilişkin hükümler saklıdır”. Bu itibarla, ver­gi kabahatleri ve bunlara uygulanan vergi cezalarına ilişkin ceza kesme işlemlerine karşı yargı yoluna başvurulması halinde Kabahatler Kanunu hükümlerine tâbi olunması söz ­konusu değildir.

Vergi Usul Kanunu’nun 359-363’üncü maddelerinde yer alan hükümler, Türk Ceza Kanu­nu anlamındaki vergi suçu ve cezalarına ilişkin olup, özel ceza kanunu niteliği taşımak­tadır. Bu suçlara ilişkin yargılama, Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu hü­kümleri dikkate alınarak yapılmakta ve suçun sabit olması halinde, fail hakkında hürriyeti bağlayıcı ceza ve/ya da adlî para cezasına hükmolunmaktadır.

Vergi Usul Kanunu’nun 359-363’üncü maddelerinde belirtilen vergi suçlarının işlenmesi halinde, ce­zayı verecek makam, Asliye Ceza Mahkemesi; hükmedilen ceza da hürriyeti bağlayıcı, yani hapis cezası ve/ya da adlî para cezasıdır. Bu cezalar, vergi cezası değil, adlî nitelikli cezalardır.

Suç, kanunî tarife (tipe) uygun, hukuka aykırı ve kusurlu bir dav­ranıştır. Buna göre, bir suçtan söz edilebilmesi için, kusurlu bir davranışın olması; bu dav­ranışın hukuka aykırı olması ve bu hukuka aykırı davranışın ceza kanununda suç olarak tarif edilen davranış(a) (uygun) olması gerekmektedir. Bu itibarla, olumlu ya da olumsuz bir davranışa, kanun bir ceza sonucu bağlamışsa, bu davranış suç niteliğini kazanmakta­dır. Ancak, bir davranışın suç niteliğini kazanması ve buna bağlanan cezanın bu davranışı gerçekleştiren kişiye uygulanabilmesi için, bilinçli bir hareketin varlığı gereklidir. Başka bir deyişle, suç ancak bilerek isteyerek işlenen fiillerle gerçekleşmektedir. Çünkü, Türk Ceza Kanunu’na göre, suçun oluşması, kastın varlığına bağlıdır. Kast ise, suçun kanunî tanımdaki unsurlarının bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesi anlamına gelmektedir. (TCK.m.21/1). Şüphesiz, kusurluluğun kast derecesinde olmaksızın işlenebilen suçlar da bulunmaktadır. Bu durumda, taksirle işlenen suçlardan söz edilmektedir. Yine Türk Ceza Kanunu’na göre, taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır. Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir (TCK.m.22/1,2).

Kabahat, kanunun, karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını gerekli gördüğü haksız­lıktır (KabK.m.2). Hangi fiillerin kabahat oluşturduğunun kanunlarda açıkça belirtilmesi veya kanunlarda hangi fiillerin kabahat oluşturduğunun kapsam ve şartlarının çerçevesi be­lirlenerek, bu kapsam ve şartlara ilişkin çerçeve hükmün içeriğinin idarenin genel ve düzen­leyici işlemleri ile doldurulması gerekmektedir (KabK.m.4). Bu şekilde, kanunla düzenlen­meyen veya kapsam ve şartlarının çerçevesi kanunla belirlenmeyen bir fiilin kabahat olarak nitelendirilmesi ve buna idare tarafından bir yaptırım uygulanması mümkün değildir.

Güvenlik tedbirini, hukuka aykırı davranışta bulunan kişiyi ve/ya da toplumu belli zarar tehlikesinden koru­ma amacına yönelik bir müeyyide olarak tanımlamak mümkündür. Güvenlik tedbiri, bir ceza değildir; geçici bir hukukî koruma tedbiridir. Gerekli olması halinde ve belli bir süre ile sınırlı olmak kaydıyla başvurulması gereken bir önlemdir.

Velayet altında bulunan küçüklerin veya kendilerine vasi ya da kayyım atanan kimse­lerin gerek mallarının idaresi gerekse bunlara ilişkin işlerin yürütülmesi nedeniyle vergi­lendirilmeleri gerektiğinde, Vergi Usul Kanunu’nun 10’uncu maddesi gereğince, mükellefe düşen ödevlerin veli, vasi ya da kayyım tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir. Fakat vergi borcunun ödenmesi mükellefiyeti, asıl mükellef ve/ya da vergi sorumlusuna aittir. Ancak, mükellefin ve/ya da vergi sorumlusunun malvarlığından kısmen veya tamamen alınamayan verginin kanunî temsilciden alınması mümkündür. Temsilci ise, ödediği vergi için mükellef ve/ya da vergi sorumlusuna rücu edebilmektedir.

Vergi Ceza Hukukunda hangi fiillerin kabahat, hangi fiillerin suç oluşturduğu Vergi Usul Kanunu’nda yer almaktadır. Buna göre, vergi ziyaı kabahati (VUK. m.344, 341), usul­süzlük kabahatleri (VUK.m.351-352); özel usulsüzlük kabahatleri (VUK. m. 353, 355, mük. m. 355); kaçakçılık suçları (VUK.m.359), kaçakçılığa iştirak (VUK.m.360); vergi mahremi­yetinin ihlâli suçu (VUK.m.5, 362); mükelleflerin özel işlerini yapma suçu (VUK.m.6, 363) oluşturan fiiller belirtilmektedir.

Kabahatlere uygulanacak yaptırımlar bakımından da, ceza ve güvenlik tedbirlerinin kanunîliği ilkesine benzer bir düzenleme sözkonusudur. Yaptırımların kanunîliği ilkesine göre,

“Kabahat karşılığı olan yaptırımların türü, süresi ve miktarı, ancak kanunla belirlenebilir” (KabK. m. 4/1, 2).

Kast ve taksir kavramları sadece kabahatler için değil suç için de kullanılır. Soru kökü yalnızca kabahatler ile ilgili olanı sorduğu için cevap A seçeneğidir.

Vergi suçu, vergi mükellefi ve vergi sorumlusu başta olmak üzere, vergi ödevlilerinin vergi kanunları ile Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen usûl ve şekle veya görev ve/ya da ödeve ilişkin hükümlerine cezayı gerektirecek şekilde kısmen ya da tamamen aykırı davranmasıdır.

Velayet altında bulunan küçüklerin veya kendilerine vasi ya da kayyım atanan kimselerin, gerek mallarının idaresi, gerekse bunlara ilişkin işlerin yürütülmesi nedeniyle vergilendirilmeleri gerektiğinde, Vergi Usul Kanunu’nun 10’uncu maddesi gereğince, mükellefe düşen ödevlerin veli, vasi ya da kayyım tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir.

Vergi Usul Kanunu’nun 5’inci maddesine göre ihlalden sorumlu olacak kişiler aşağıdakilerdir.

Vergi cezalarında müteselsil sorumluluk, birden fazla kimsenin, ödenmesi gereken vergi cezasının tamamından şahsen ve ayrı ayrı sorumlu olmalarıdır.

Kanunun ilgili maddeleri gereğince kendilerinden istenilen bilgileri vermekle yükümlüdürler. Kanunun kendilerine vermiş olduğu görevi yerinegetirmeyenlere özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. Bu itibarla, kamu idare ve müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmekle görevli yöneticiler, istenilen bilgileri vermemeleri halinde, özel usulsüzlük cezasından sorumlu olmaktadır. Bu sorumluluk, kesilen özel usulsüzlük cezasının ödenmesi şeklinde ortaya çıkan bir sorumluluktur.