VERGİ CEZA HUKUKU - Deneme Sınavı - 11

Cezası kesinleşenlere belirli süre içinde tekrar işledikleri kabahat nedeniyle daha ağır ceza verilmesi durumu tekerrür ile ifade edilmektedir.

Aşağıdaki durumlardan birinin meydana gelmesiyle ceza kesinleşir.

Cevabımız A seçeneğidir.

Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için sürelerin hesaplanmasında takvim yılına göre belirleme yapılmıştır. Buna göre, önceki kabahatin kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından başlamak üzere; sonraki kabahat vergi ziyaı ise beş yıl içinde cezanın kesilmesi gerekir.

Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için sürelerin hesaplanmasında takvim yılına göre belirleme yapılmıştır. Buna göre, önceki kabahatin kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından başlamak üzere, sonraki kabahat genel usulsüzlük ise iki yıl içinde cezanın kesilmesi gerekir.

Genel usulsüzlük kabahati aynı takvim yılı içinde kaç defa işlenirse o kadar kabahat ortaya çıkar. İlk işlenen genel usulsüzlük kabahatinden sonra aynı takvim yılında işlenen genel usulsüzlük için verilecek ceza miktarının belirlenmesinde özel bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu özel düzenleme genel usulsüzlük kabahati aynı takvim yılı içinde aynı neviden birden fazla işlendiği takdirde birden fazlasının her biri için birincisine ait cezanın dörtte biri kesileceği şeklindedir.

Kabahatlerden biri vergi ziyaı diğeri genel usulsüzlük olursa bunların birleşmesi kabul edilmiştir. Belirtmeye gerek yoktur ki vergi ziyaı ve genel usulsüzlük kabahatlerinin aynı eylemin sonuçları olması birleşme hükümlerinin gereğidir. Tek fiille yaratılan vergi ziyaı kabahati ile özel usulsüzlük kabahati birleşme dışında tutulmuştur. Yani, sadece aynı fiille vergi ziyaı kabahati ile genel usulsüzlük kabahati meydana gelirse, bunlar birleşecektir.

Tek fiille vergi ziyaı ve genel usulsüzlük birlikte işlendiğinde bunlara ait hangi kabahate ceza verileceği sorusunun cevabı şudur: Vergi ziyaı ve genel usulsüzlük kabahatinden hangisinin cezası miktar itibariyle fazla ise, birleşme o kabahat itibariyle gerçekleşir ve onun cezası kesilir. Miktar itibarıyla cezanın fazla olmasının ölçüsü parasal değerdir. Görüldüğü üzere, birleşme sonucunda hangi kabahate ilişkin cezanın verileceği belirlenirken önce her kabahate ilişkin para cezası hesaplanacak sonra bunlardan hangisinin ceza miktarı yüksekse onun cezası verilecektir. Bu nedenle (II) yanlıştır.

Belge basımı yapmalarına yetki verilen matbaalara bastıkları belgelerin cins, miktar vb. bilgileri idareye bildirme yükümlülüğü getirilmiştir (VUK.m.353/8). Bildirilmeme fiili kaç kere meydana gelmişse o kadar sayıda kabahat meydana gelir. Ancak, matbaa kaçıncı defa bildirmemiş olursa olsun bir takvim yılı içinde verilecek ceza miktarı 2019 yılı için 220.000T’yi geçemez. Bu üst sınırı aşan cezalar eriyip yok olur.

Vergi ziyaı kabahati ve genel usulsüzlük kabahatine ilişkin ceza kesilen kişilere tekrar vergi ziyaı kabahati ya da tekrar genel usulsüzlük kabahatine ilişkin ceza kesilmesi durumunda cezalarda artırım uygulanabilecektir. Bu nedenle, vergi ziyaı kabahati veya genel usulsüzlük kabahati hangi fiille meydana gelmiş olursa olsun öngörülen süreler içinde yine aynı türden kabahatin işlenmesi durumunda tekerrürden söz edilebilecektir. Bu durumda tekerrürün uygulanması için fiillerin aynılığını değil, kabahatlerin aynılığını arayan anlayışın hâkim kılındığı anlaşılmaktadır.

Sonraki cezaya tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için önceki kabahate ilişkin kesilen cezanın kesinleşmesi şarttır. Tekerrürün önceki cezanın kesinleşmiş olmasına bağlanması kesinleşme tarihinin tespitini önemli hale getirir. Kesinleşme, mahkemenin ret kararına karşı kanun yoluna gidilmemesi veya gidilmekle birlikte aşamalarının mükellefin aleyhine sonuçlanmasıyla meydana gelir.

Aşağıdaki durumlardan birinin meydana gelmesiyle ceza kesinleşir.
• Cezanın itirazsız ödenmesi
• Uzlaşma sağlanması
• Cezalarda indirimden yararlanılarak cezanın indirimli ödenmesi
• Cezaların 30 günlük dava açma süresi içinde dava konusu edilmemesi
• İlk derece mahkemesinin ret kararı üzerine süresi içinde kanun yollarına gidilmemesi
• Cezaya karşı, süresinde dava açılmakla birlikte davanın reddedilmesi üzerine kanun yoluna (itiraz veya temyiz ve bunların sonunda karar düzeltme) gidilmişse bu süreçte verilen mahkeme kararının tebliği anında kesinleşmiş sayılır.

Genel usulsüzlük fiillerinden bazıları aynı zamanda dönem matrahının re’sen takdirini gerektirirler. Cezanın kesilmesiyle ilgili olarak genel usulsüzlük fiilinin re’sen takdiri gerektirmesi halinde, bağlı cetvelde yazılı cezaların iki kat kesileceği kanun hükmü gereğidir (VUK. m. 352/1). Bunun sebebini, diğer fiillere göre re’sen takdir gerektiren fiillerin özellikli fiiller olmasında aramak gerekir. Bu nedenle re’sen tarhiyatı düzenleyen VUK’un 30. maddesindeki hallerle, genel usulsüzlük kabahati fiilleri arasında konu açısından birlik varsa kesilecek ceza normalde kesilecek cezanın iki katı olacaktır.

Vergi Usul Kanunu’nda; suç sayılan fiiller için ceza mahkemelerince hükmolunan ve/ya hükmolunması gereken cezaların hangi hallerde kısmen veya tamamen sona ereceği-ortadan kalkacağı ise, Türk Ceza Kanunu ve/ya da Ceza ve Güvenlik Tedbirlerin İnfazı Hakkında Kanun’da düzenlenmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Vergi ceza kesme işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümlenmesine ilişkin hükümler İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Vergilerin ve diğer malî yükümlülüklerin kanuna dayanması ilkesi ilk temel dayanağını Anayasada bulmaktadır (Any.m.73). Vergiler ve diğer malî yükümlülükler hiçbir zaman Anayasaya aykırı olarak alınamayacağı gibi, vergi ve diğer malî yükümlülüklere aykırı davranışlar nedeniyle kesilecek ve/ya da hükmolunacak cezalarda da durum aynıdır.

Vergi Hukukunun İdare Hukuku ile yoğun ve yakın ilişkisi, Vergi Ceza Hukukunun da İdare Hukuku ile çok yakın bir bağlantısı olmasını gerektirmektedir. Örneğin, vergiyi tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil eden idare olduğu gibi, vergi cezalarına ilişkin olarak yapılması gereken bu görev ve yetkilerin hemen hemen tümü de idareye aittir. Nitekim idare, vergi kabahatlerinin tespiti ve bunlara uygulanacak olan cezaların kesilmesi görev ve yetkisine sahiptir.

Vergi ceza hukukunun bağlayıcı kaynakları, anayasa, kanun, devletlerarası anlaşma (kanun hükmünde kararname), Anayasa Mahkemesi Kararları, içtihadı birleştirme (Yargıtay ve Danıştay’ın) kararlarıdır.

Devletlerarası vergi anlaşmaları, devletlerin vergi kanunlarını, kanunların mülkiliği ve/ya şahsiliği ilkelerinden birini ya da diğerini karşılıklı olarak uygulamamalarından ve/ya birlikte uygulamalarından kaynaklanan çifte vergilendirmenin önlenmesi amacıyla yapılmaktadır. Çifte vergilendirmede birden fazla devletin vergilendirme yetkisi çakışmakta ve çatışmaktadır. Bu sorunun sadece iç hukuk hükümleriyle çözülememesi nedeniyle devletlerarası hukuk ilkeleri çerçevesinde çözümler aranmaktadır. Bu bağlamda, devletler ya iç hukuk hükümleriyle tek taraflı olarak vergilendirme yetkisini sınırlandırarak ya da ikili ve/ya çok taraflı anlaşmalarla çifte vergilendirme sorununu çözmeye çalışmaktadır.

Cumhurbaşkanı Kararları idari işlem olması nedeniyle idari yargının denetimine tabidir. Görevli mahkeme ise Danıştay’dır.

Bağlayıcılık ve yeni vergi ceza normu koyma ölçütüne göre bağlayıcı kaynak niteliği taşımayan yardımcı kaynaklar arasında yargı kararları, (Tüzük), Yönetmelik, Hazine ve Maliye Bakanlığının genel tebliğleri, özelgeleri (muktezaları), sirkülerleri ile bilimsel görüşler yer almaktadır.