UZAKTAN ALGILAMA

Uzaktan algılamanın tanımı geniş perspektifte birçok farklı teknolojileri içerse de tüm uzaktan algılama teknolojileri belirli temel kavramlara dayalı olup aynı temel bileşenleri içermektedir. Sistemdeki temel bileşenler; (i) hedef, (ii) enerji kaynağı, (iii) iletim(yayılım) yolu ve (iv) bir algılayıcıdır

Pasif Algılayıcı Sistemler: Hedef cisimden yayılan ve/veya yansıtılan ışınım enerjisini ölçerler.

Aktif Algılayıcı Sistemler: Kendi enerjisini/sinyalini ileterek hedef cisimden geri yansıtılan enerjiyi ölçerler.

Mie Saçılımı: Bu saçılma türü ışığın dalga boyu ile aynı büyüklükteki parçacıkların (örn. toz, duman ve su buharı, vb.) etkileşmesinden meydana gelmektedir.

Atmosferdeki gazlar ve parçacıklar, elektromanyetik ışınımı yeniden yönlendirecek şekilde saçılmaya neden olurlar ve bu saçılım miktarı ışınımın dalga boyuna, gaz ve parçacıkların yoğunluğuna, ışınımın atmosferde aldığı yol miktarına bağlıdır (Şekil 1.5).

Atmosferde üç tür saçılım gerçekleşir:

• Rayleigh saçılımı

• Mie saçılımı

• Seçmesiz saçılım

"Verici", uzaktan algılama sisteminin temel bileşenlerinden biri değildir.

Yeryüzünün havadan kaydedildiği fotoğrafların kullanımı ilk olarak 1850'li yıllarda başlamıştır.

İlk yeryüzü gözlem uydusu olan SPUTNIK 4 Ekim 1957'de uzaya fırlatılmıştır.

X Işınları, yeryüzü atmosferinde tamamen yutulduğundan uzaktan algılama için kullanılamaz.

Mikrodalga Radar, aktif olarak enerji yayan algılayıcılar tarafından görüntülenebilmektedir.

Radyometre, atmosfer veya okyanus üzerinden yansıtılmış Güneş ışınımını ölçen bir pasif uzaktan algılama sistemidir. Diğer seçenekler aktif uzaktan algılama sistemleridir.

LIDAR ve RADAR, kendi enerjisini/sinyalini ileterek hedef cisimden yansıtılan enerjiyi ölçtüklerinden aktif algılayıcılardır. Ancak flaşsız kamera ve göz, hedef cisimden yayılan ışınımı ölçtüklerinden pasif sistemlerdir.

Enerji, kondüksiyon, konveksiyon ve ışımayla taşınır. Uzaktan algılamada, enerjinin ışımayla taşınması önemlidir.

Dalgaboyu, hız ve frekans arasındaki ilişki şu denklemle belirlenmiştir: c=λ.ν. Buna göre:

3.10⁸(m/s)=100.10^-6(m).v

v=3.10¹²Hz=3000.10⁹GHz

Stefan-Boltzman kanununa göre, bir siyah cismin birim yüzeyinden yaydığı toplam ışınım cismin mutlak sıcaklığının dördüncü kuvveti ile orantılıdır.

0.38-0.72 µm arası dalgaboyları görünür bölgedir.

Yukarıdaki seçeneklerden en kısa dalgaboyuna, dolayısıyla en yüksek enerjiye sahip ışınım Gama ışınlarıdır.

Bu seçeneklerden en düşük frekansa sahip ışınım; mikrodalga, sonra görünür ışık, sonra da X-ışınlarıdır. Doğru sıralama III-II-I şeklindedir.

Işığın dalgaboyu ile aynı büyüklükteki parçacıkların etkileşmesinden meydana gelen saçılma türü Mie saçılımıdır.

Spektral bölgenin bu aralığı, 5 numaralı atmosferik pencereye karşılık gelmektedir.