Uzaktan Algılamada Algılama Çeşitleri, Algılayıcı Sistemler ve Algılama Platformları

Algılayıcı sistemler uzaktan algılama sisteminin en önemli parçası olup, farklı algılayıcıların ve algılama platformlarının özelliklerinin bilinmesi ile çeşitli uygulamalarda kullanılacak uydu verisinin seçiminde etkili olmaktadır. 

Algılayıcı sistemler genel olarak kullanılan ışınım kaynağına göre; pasif ve aktif sistemler olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar.

Algılanan hedeflerden alınan ışınımı bir elektrik sinyal gücü veya diğer nicel birimde ölçen sistemler, görüntü vermeyen algılayıcılar olarak adlandırılmaktadır.

Algılayıcı sitemlerin tarama yapma özelliği belirli bir zamanda görüntü boyunca algılayıcının hareket etmesini, tarama yapmama özelliği ise algılayıcının görüntü üzerinde sabit tutulmasını veya çok kısa anlık bir zamanda ilgilenilen hedefi algılamasını ifade eder. 

Algılayıcının cisim düzlemi veya görüntü düzlemi tarayan sistem olması, detektör sisteminde kullanılan ayna ve merceğin konumuna bağlıdır. 

Algılayıcı sistemler kullanılan platforma bağlı olarak, 

• yer-bazlı algılama sistemleri
• uçak-bazlı algılama sistemleri
• uydu-bazlı algılama sistemleri

kullanılan elektromanyetik spektrum bölgesine bağlı olarak,

• optik algılayıcı sistemler
• ısıl algılayıcı sistemler
• mikrodalga algılayıcı sistemler

olarak gruplandırılabilir.

Optik/ısıl görüntüleme sistemleri kullanılan spektral bant sayısına göre gruplandırılmaktadır. 

Yapay açıklıklı radar görüntüleme sistemleri kullanılan frekans bandı ile polarizasyon modunun kombinasyonuna göre gruplandırılmaktadır.

Günümüzde keşif ve haritalama amaçlı kullanılan uydu sistemlerindeki teknolojik gelişmeler göz önüne alındığında mevcut uydu sistemleri;

• birinci kuşak uydu sistemleri,
• ikinci kuşak uydu sistemleri,
• üçüncü kuşak uydu sistemleri

olarak üç farklı grupta toplanmaktadır.

Algılama platformları göz önüne alındığında 50 m'ye kadar olan algılama, yer-bazlı platformlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Algılama platformları göz önüne alındığında 50 km'ye kadar olan algılama, uçak-bazlı platformlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Algılama platformları göz önüne alındığında 100 km ile 36.000 km'ye kadar olan algılama, uydu-bazlı platformlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Genel anlamda herhangi bir cisim etrafında dönen cisimlere uydu denilmektedir.

Uydular en genel anlamda insansız ve insanlı uydular olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.

Genellikle çok katlı bir rokete yerleştirilip yerden fırlatılarak yörüngelerine sabitlenen insansız uydu sistemleri, faydalı yük ve uydu yapısı gibi iki ana sistem elemanında oluşmaktadır.

Uydular kütlelerine göre sınıflandırıldıklarında, 1 kg ile 10 kg arasındaki uydular, nano uydular olarak sınıflandırılmaktadır.

Uydular kullanım amaçlarına göre;

• askeri amaçlı uydu sistemleri,
• haberleşme amaçlı uydu sistemleri,
• meteoroloji uydu sistemleri,
• navigasyon amaçlı uydu sistemleri,
• uzaktan algılama amaçlı uydu sistemleri,
• uzay araştırma uydu sistemleri

olarak gruplandırılmaktadır.

Uydu yörüngeleri;

1) alçak yörüngeli uydular,

• ekvatoral yörüngeye sahip uydular
• kutupsal yörüngeye sahip uydular

2) orta yükseklikte yörüngeye sahip uydular,

3) jeosabit ve jeosenkronize uydular

olmak üzere üç farklı grupta sınıflandırılmaktadır.

Jeosabit uydular için kutupsal kapsama olanağı yoktur ancak kapsama süreklidir. Kutupsal yörüngeli uydular ise global kapsama olmasına karşın kapsama sürekli değildir. 

Bir uydunun Dünya çevresindeki tam bir dönüşü devir süresi olarak adlandırılmaktadır ve yüksekliğe bağlı olarak bu süre değişmektedir.