UZAKTAN ALGILAMA - Deneme Sınavı - 12

Işığı ölçmek için kullanılan birimlere fotometrik birimler denir. Bu birimler, ışığın algılayıcısı olarak insan gözünü temel alır ve gözün duyarlılığına göre oluşturulur. Uzaktan algılamada algılayıcı sistemler insan gözünden farklı dijital sistemler olduğu için radyometrik birimler kullanılmaktadır.

Radyometri, elektromanyetik enerjinin ölçümüdür,

Kantitatif analiz görüntülerin bilgisayar ortamında oldukça karmaşık olabilen matematik istatistik algoritmalarla işlenmesine denir.

İşlemin başarısı, analizcinin görüntüdeki mekânsal, spektral ve zamansal öğeleri analiz edebilme yeteneğine sıkı sıkıya bağlıdır. Bilginin mekânsal özellikleri genellikle objelerin şekil, büyüklük, oryantasyon, örüntü ve doku nitelikleriyle açıklanır.

Doku, görüntüdeki ton değişiminin frekansıdır. Bu özellik, fark edilemeyecek kadar küçük olabilen bireysel objelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Dokusuna göre objeler “ince” veya “kaba” olabilirler. Doku ölçeğe çok bağlı olup ölçek küçüldükçe doku özelliği kaybolur.

Uzaktan algılama görüntülerinin yorum ve analizinde görüntü piksel değerleri yeryüzü yansıtımının mekânsal dağılımını doğru bir şekilde temsil etmesi temel kabul edilen noktalardandır.

Geometrik bozulma (distorsiyon) düzeltilmesinde 2. derece polinom modelinde 12 tane bilinmeyen model parametresi vardır.

Bazı algılayıcılar geniş bakış açısına sahip oldukları için bozulmalar olabilir. Bununla birlikte topoğrafik rölyef etkisi, görüntüleme geometrisiyle ilişkili panaromik etkiler de bozulmalara neden olabilir.

Radyometrik etkiler göz önüne alındığında oran görüntülerinde yeryüzü topoğrafyasına bağlı etkilerin diğerlerine göre daha az etki gösterdiği söylenebilir.

Topoğrafik etkilere bağlı geometrik distorsiyonların düzeltilmesi için seçenekler arasında verilenlerden digital yükseklik modeline ihtiyaç duyulur.

Histogram Eşitleme: Bu yöntemde amaç, çıktı görüntü histogramının uniform bir dağılımda olmasını yani her bir parlaklık seviyesi için yaklaşık aynı sayıda piksel bulunmasını amaçlar.

Mekânsal dönüşümler, uzaktan algılama görüntülerindeki bilgiyi çıkartmak veya değiştirmek için uygulanırlar. En yaygın dönüşüm uygulaması mekânsal filtrelemedir.

Dijital görüntü, cisimlerden yansıyan veya yayılan elektromanyetik enerjinin mekânsal (pikseller) ve radyometrik (piksel parlaklık değerleri) nicemlenmesi sonucu elde edilir ve matematiksel olarak x,y satır-sütun koordinatlarındaki piksellerin parlaklık değerlerini üreten ayrık bir f (x,y) fonksiyonuyla gösterilir. Özellikle uzaktan algılamada çok spektrumlu görüntüleme yapıldığından f (x,y) fonksiyonu, spektrumun görüntüleme yapılan dalga boyu da eklenerek üç boyutlu bir f(x,y,λ) sistemine dönüşür. Bu şekilde matematiksel ifade edilen çok spektrumlu dijital görüntüler küresel-bölgesel farklı ölçeklerde askeri ve sivil birçok farklı  uygulamalar için kullanılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Dijital görüntülerden amaca uygun bilgilerin çıkartılmasında genel olarak iki farklı yöntem kullanılır: Görsel analiz olarak adlandırılan birinci yaklaşımda, görüntüler bu konuda tecrübe sahibi kişiler tarafından görsel/optik olarak yorumlanırlar. Kantitatif analiz olarak bilinen ikinci yaklaşımda ise görüntüler bilgisayar ortamında oldukça karmaşık olabilen matematik istatistik algoritmalarla işlenirler. Doğru cevap C'dir.

Görüntülerin görsel yorumlaması istenen uygulama türüne bağlı olmasına rağmen temelde bazı özelliklere ve bu özelliklerin değişimlerine bağlıdır. Bu özellikler; büyüklük, biçim, konum, örüntü, doku, gölge, ton, renk ve bağlamsal ilişkidir. Zaman bu özelliklerden biri değildir. Doğru cevap D'dir.

İki göz ile bakıldığında her göz aynı cismi, farklı doğrultulardan ve değişik açı altında görür ve daha sonra bu cismin oluşan iki farklı görüntüsü beyinde birleşerek “stereoskopik görüş” olarak adlandırılan üç boyutlu görüş ortaya çıkar. Uygun şekilde çekilmiş fotoğraflar kullanılarak üç boyutlu görüş, “Anaglif yöntem”, “Stereoskop”, vb. çeşitli yöntemler ile elde
edilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Bir görüntü elde edilirken geometrisinde ve piksel parlaklık değerlerinde bazı sistematik karakterli geometrik ve/veya radyometrik hatalar oluşabilir. Algılayıcı, uydu platformu ve yeryüzü karakteristiklerine bağlı olarak oluşan hatalar geometrik hatalardır. Doğru cevap C'dir.

Işığı ölçmek için kullanılan birimlere fotometrik birimler denir. Bu birimler, ışığın algılayıcısı olarak insan gözünü temel alır ve gözün duyarlılığına göre oluşturulur. Uzaktan algılamada algılayıcı sistemler insan gözünden farklı dijital sistemler olduğu için radyometrik birimler kullanılır. Radyometri, elektromanyetik enerjinin ölçümüdür. Bu amaçla uzaktan algılamada kullanılan bazı radyometrik birimler: Işınır akı, birim zamanda elektromanyetik ışımayla bir yerden (örneğin, Güneş) başka bir yere (örneğin, Dünya) transfer edilen enerji miktarıdır. Birim ışınırlık, birim zamanda birim alana gelen (içeri yönlü) elektromanyetik enerji miktarıdır. Işınır çıkış, birim zamanda birim alandan gelen (dışarı yönlü) enerji miktarıdır. Birim zamanda birim alandan ve birim katı açı içinden gelen enerji miktarı ise ışınırlıktır. Doğru cevap E'dir.

En kolay ve en yaygın kullanılan atmosferik düzeltme yöntemi “koyu piksel çıkartımı” yöntemidir. Bu yöntemde herhangi bir spektral bant için bir minimum parlaklık değeri (DN) belirlenir ve bu değere göre görüntü histogramı ötelenir.

Topoğrafik düzeltme adımında, topoğrafik değişimlere bağlı olarak oluşan sinyal farklılıkları normalize edilir. Bu amaçla en yaygın kullanılan yöntem “bant oranlaması” dır. Doğru cevap A'dır.