UZAKTAN ALGILAMA - Deneme Sınavı - 9

Algılayıcı sistemler kullanılan elektromanyetik spektrum bölgesine bağlı olarak

olarak gruplandırılır.

Optik/ısıl görüntüleme sistemleri kullanılan spektral bant sayısına göre gruplandırılmaktadır:

Uydu bazlı algılama sistemleri birim alan başına göreceli daha düşük maliyete sahipken uçak bazlı algılama sistemlerinde birim başına maliyet yüksektir.

1957 yılında uzaya ilk uydunun (SPUTNIK) gönderilmesi ile uzay çağı başlamış ve uydu sistemleri haberleşmenin yanı sıra birçok alanda kullanılmaya başlanmıştır.

Dünya’nın mükemmel bir küre olmayışının yörünge düzlemleri üzerinde oluşturduğu jiroskopik etki nedeniyle batıdan doğuya dönen (prograde) uyduların eğimli (0> i >90 derece) yörünge düzlemleri, fırlatıldıkları ilk yörünge düzlemlerine göre batıya doğru; doğudan batıya dönen (retrograde) uyduların eğimli yörünge düzlemleri ise, fırlatıldıkları ilk yörünge düzlemlerine göre doğuya doğru ilerlerler.

Alçak yörüngeye sahip olduklarından bu uyduların yörüngelerinde kalabilmesi için sık sık konumlandırılması ve dolayısı ile enerji harcamaları gerekmektedir. Bu nedenle bu tip uyduların ömrü genelde daha kısa (ortalama 4-7 yıl) dır.

Mutlak sıcaklığın üzerindeki her cismin, atomlarının titreşmesi, dönmesi ve hareket etmesi sonucunda sahip olduğu kinetik enerjiye bağlı olarak yaydığı elektromanyetik ışınımın büyük bir çoğunluğu ısıl kızılötesi bölgede gerçekleşir.

Elektromanyetik spektrumun 0.7 - 1000 µm dalgaboyu aralığı kızılötesi bölgedir.

Ozon yutulması, ısıl kızılötesi bölgede 9-10 µm dalgaboyu aralığında meydana gelmektedir.

Isıl algılamada 3-5 µm bölgesi, Wien Yer Değiştirme kanuna göre orman yangını, volkanik patlama, vb. gibi çok sıcak cisimlerin algılanması için daha uygundur

Cisimlerin ısıl özellikleri incelendiğinde, yutma ve ışınım özelliklerinin birbirine paralel oldukları gözlenmektedir. Fizikte Kirchhoff ışınım kanunu olarak adlandırılan bu olgu, ısıl dengenin olduğu bir ortamda bir cismin yutulum değerini ışınım değerine eşitler.

Planck modeline göre, bir cismin yaydığı enerji:

E = εσT⁴'dir.

Enerji, mutlak sıcaklığın dördüncü kuvvetiyle orantılıdır.

Bu seçenekler arasında su, kötü bir yansıtıcı ancak iyi bir yayıcıdır.

Isıl kapasite, bir malzemenin ısıyı depolama yeteneğidir.

Suyun ısıl kapasitesi diğer bütün şıklardaki cisimlerden daha fazladır. Bu sebeple mevcut sıcaklıklarını daha uzun süre muhafaza ederler.

Isıl yayım (ε) değeri; dalga boyuna, sıcaklığa, renge,
pürüzlülüğe, su içeriğine ve bakış doğrultusuna göre değişkenlik gösterir.

1800 yılında astronom Sir Frederick William Herschel’in elektromanyetik spektrumun kızıl ötesi bölgesini keşfetmesiyle ısının yeni bir iletim yolu bulunmuştur.

Bir cismin moleküllerinin rastlantısal hareketlerine bağlı olarak kazandığı enerji, cismin kinetik ısısı olarak adlandırılır.

Genel olarak yayımı(ε) etkileyen temel faktörler, Cisimlerin renk tonu; koyu cisimler daha iyi yutucu ve daha iyi yayıcıdır. Yüzey pürüzlülüğü; dalga boyuna göre daha pürüzlü (kaba) olan yüzeyler daha büyük yüzey alanına ve daha büyük yutulma ve tekrar yayma potansiyeline sahiptirler. Nem içeriği; nem içeriği fazla olan cisimlerin daha fazla yayıcı olma kapasitesi vardır. Görüş alanı ve bakış açısıdır. Yangın ve güneşin konumu cisimlerin kinetik sıcaklığını etkileyen faktörlerdir.

Tek bantlı ısıl kızıl ötesi görüntülerin yorumlanmasında dikkate alınan temel etkenler:1. Ton (koyu renk = soğuk; açık renk = sıcak) 2. Zaman (24 saat) dilimi (gündüz - gece) 3. Gölge (koyu renk = soğuk) 4. Büyüklük 5. Biçim 6. Doku 7. Birleşim ve bölge ilişkilendirmeleridir. Uydu ağırlığı görüntü yorumlamada dikkate alınmaz. Aynı şekilde anten tipide termal algılama yapan uydular için önemli değildir.